DI/100000/43/663/2014 - Brak obowiązku opłacania składek gdy właściwym jest ustawodawstwo amerykańskie.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 21 maja 2014 r. złożonym przez przedsiębiorcę panią (...) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) w przedmiocie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zbiegu z działalnością gospodarczą świadczoną na terenie USA.

Dnia 27 maja 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 21 maja 2014 r., złożony przez przedsiębiorcę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek ten został uzupełniony przez wnioskodawczynię pismem z dnia 16 czerwca 2014 r. (wpływ do Oddziału ZUS w Gdańsku dnia 20 czerwca 2014 r.)

Wnioskodawczyni wskazuje, że na stałe zamieszkuje na terenie USA gdzie ma ośrodek interesów życiowych. Tam uiszcza podatki i składki na ubezpieczenia społeczne, prowadząc działalność w formie spółek z o.o. Jednocześnie od dnia 1 lutego 2014 r. wnioskująca rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Na tle powyższego stanu faktycznego powzięła ona wątpliwości co do tego, czy jest zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium polski mając na uwadze fakt, że jej właściwym ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo USA.

Wnioskodawczyni wskazuje, że zgodnie z umową o zabezpieczeniach społecznych pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki Północnej (art. 6 ust. 4) osoba, która prowadzi działalność na własny rachunek nie jest zobowiązana do opłacania składek w drugim państwie. W załączeniu do złożonego wniosku wnioskodawczyni załączyła deklarację TAX za 2012 r. potwierdzającą jej rezydencję na terenie USA.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 16 czerwca 2014 r. (wpływ do Oddziału ZUS w Gdańsku dnia 20 czerwca 2014 r.) wnioskująca stwierdziła, iż jej intencją jest jedynie uzyskanie rozstrzygnięcia co do obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w jej indywidualnej sprawie, a kwestia właściwego ustawodawstwa amerykańskiego należy uznać za element stanu faktycznego i nie budzi ona jej wątpliwości.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji w zakresie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Jednocześnie zgodnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w sytuacji prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz w USA reguluje Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisana w Warszawie w dniu 2 kwietnia 2008 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 46, poz. 374 z późn. zm.), gdzie art. 6 ust. 4 stanowi, iż osoby pracujące na własny rachunek, która ma miejsce zamieszkania na terytorium strony, podlega przepisom, prawa tylko tej strony.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Ubezpieczenie chorobowe dla takich osób jest dobrowolne (art. 11 ust. 2 ww. ustawy).

W stanie faktycznym wnioskodawczyni wskazała, iż prowadzi działalność gospodarczą na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki, gdzie ma miejsce zamieszkania, a dodatkowo rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Wnioskodawczyni oświadczyła ponadto, iż jej właściwym ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo amerykańskie i kwestia ustawodawstwa nie budzi jego wątpliwości. W związku z powyższym, uwzględniając zawartą w opisie stanu faktycznego informację, iż właściwym dla wnioskodawczyni jest ustawodawstwo amerykańskie, należy uznać, iż w takiej sytuacji z tytułu działalności gospodarczej nie istnieje w Polsce obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia, iż zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267) nie jest właściwy rzeczowo do rozstrzygania w zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne - w tym zakresie wnioskodawczyni winna zwrócić się do właściwego miejscowo

Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, Zgodnie bowiem z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Funduszu rozpatruje indywidualne sprawy z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego, zaś do indywidualnych spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego zalicza się między innymi sprawy dotyczące podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zgodnie z kolei z treścią art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Jednocześnie należy podkreślić, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie dokonuje rozstrzygnięcia w kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego. Powyższe wynika z charakteru pisemnych interpretacji, której celem jest wyjaśnienie treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ pro cedujący w tym trybie nie posiada jakichkolwiek kompetencji do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego (dowodowego) i opiera się na treści przedstawionego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego, przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego, bądź też poczynienie przez terenowa jednostkę organizacyjną Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego - Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.