DI/100000/43/640/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, wartości składek prywatnego ubezpieczenia na życie współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 1 czerwca 2016 r., złożonym w dniu 8 czerwca 2016 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, wartości składek prywatnego ubezpieczenia na życie współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom.

Dnia 8 czerwca 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 1 czerwca 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 lipca 2016 r., doręczonym w dniu 11 lipca 2016 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że posiada zawartą umowę z podmiotem świadczącym usługi ubezpieczeniowe, w ramach której zapewnia swoim pracownikom, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, prywatne ubezpieczenie na życie. Objęcie pracownika świadczeniem jest dobrowolne, rozpoczyna się na wniosek pracownika od pierwszego dnia każdego miesiąca i trwa do zakończenia stosunku pracy. Przedsiębiorca dodaje, że pracownik może zrezygnować ze świadczenia przed ustaniem zatrudnienia w formie pisemnej. Rezygnacja z ubezpieczenia odnosi skutek na ostatni dzień roku kalendarzowego.

Ponadto objęci świadczeniem mogą być również pracownicy pobierający wynagrodzenie chorobowe, zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy lub świadczenia rehabilitacyjne, a także przebywający na urlopie macierzyńskim, urlopie rodzicielskim lub urlopie ojcowskim. Prawa do objęcia świadczeniem nie mają natomiast pracownicy przebywający na urlopie bezpłatnym.

Wnioskodawca podkreśla, że w chwili obecnej, koszt świadczenia finansowany jest w części przez pracodawcę, a w części przez pracownika. Pracownik objęty świadczeniem pokrywa część składki w wysokości PLN rocznie, niezależnie od miesiąca, w którym zostanie objęty świadczeniem. Pracodawca finansuje pozostałą część zakupu świadczenia. Kwota PLN jest potrącana z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym zostanie on objęty świadczeniem, a w przypadku pracowników kontynuujących objęcie ubezpieczeniem w kolejnym roku, z wynagrodzenia za miesiąc styczeń.

Przedsiębiorca dodaje, że w przyszłości, na podstawie odpowiedniej decyzji spółki, proporcja, w jakiej wnioskodawca i pracownik partycypują w finansowaniu świadczenia może ulec zmianie (w szczególności w sytuacji, gdy zmieni się cena świadczenia ustalana przez zewnętrzny podmiot oferujący ubezpieczenie na życie). Niezależnie jednak od ewentualnej zmiany proporcji, świadczenie to zawsze będzie w części finansowane przez pracownika.

Wnioskodawca podkreśla, że wyżej wskazane zasady udostępnienia pracownikom możliwości skorzystania ze świadczenia oraz ponoszenia za nie częściowej odpłatności zawarte są w Regulaminie wynagradzania obowiązującym w spółce.

Ponadto wartość świadczenia dla pracownika finansowana przez pracodawcę jest nieodpłatnym świadczeniem na rzecz pracownika i stanowi dla niego przychód w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że w jego opinii udostępnienie pracownikom możliwości skorzystania ze świadczenia polegającego na zakupie ubezpieczenia na życie po cenie niższej niż detaliczna cena tego ubezpieczenia zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu ustawy o PIT z tytułu zatrudnieniu w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych, przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia.

Dalej przedsiębiorca zaznacza, że za przychody ze stosunku pracy, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ponadto, na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie zaś z treścią § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia "Podstawy wymiaru składek me stanowią (...) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Powyższy przepis wskazuje, iż aby dany przychód mógł zostać wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne powinny zostać spełnione następujące warunki.

- świadczenie powinno przybierać postać niepieniężną (zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług);.

- świadczenie powinno polegać na uprawnieniu do ich zakupu po cenach niższych niż detaliczne (a zatem pracownik powinien ponosić za nie częściową odpłatność);

- uprawnienie do skorzystania ze świadczenia powinno wynikać z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu.

Wnioskodawca wskazuje, że w jego przypadku wszystkie powyższe warunki należy uznać za spełnione, tj.;

(oferowanej przez zewnętrznego usługodawcę);

W związku z powyższym, zdaniem wnioskodawcy wartość ubezpieczenia na życie finansowana ze środków pracodawcy powinna zostać wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia.

Wnioskodawca dodaje, że powyższe stanowisko zostało również potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych wydanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w podobnych stanach faktycznych, tj.:

Podsumowując, w ocenie wnioskodawcy spełnione zostały wszystkie niezbędne warunki wyłączenia przedmiotowego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a co za tym idzie również na ubezpieczenie zdrowotne wskazane w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia.

Mając powyższe na względzie, przedsiębiorca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanego stanowiska.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 4 lipca 2016 r., doręczonym w dniu 11 lipca 2016 r. wnioskodawca wskazał, że wartość dofinansowania do świadczenia, do którego prawo przysługuje pracownikom, tj. ubezpieczenia na życie stanowi przychód tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie dotyczącym nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości składek na ubezpieczenie na życie współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formie usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od ww. wartości.

Stosownie natomiast do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie zaś z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 645) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.) analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Tym samym powyższe wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, będzie miało zastosowanie również do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.