DI/100000/43/626/2014 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości abonamentu medycznego, wartości ubezpieczenia grupowego na życie, bonów świątecznych i kart przedpłaconych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: D;. U. z 2013, poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 15 maja 2014 r., doręczonego dnia 20 maja 2014 r., w przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne wartości abonamentu medycznego, wartości ubezpieczenia grupowego na życie, jak również bonów świątecznych i kart przedpłaconych finansowanych dla osób przebywających na urlopie wychowawczym.

Dnia 20 maja 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 10 czerwca 2014 r., doręczonym dnia 16 czerwca 2014 r. oraz pismem z dnia 7 lipca 2014 r. doręczonym dnia 11 lipca 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż obejmuje swoich pracowników opieką medyczną i grupowym ubezpieczeniem na życie.

Świadczenia te nie są obligatoryjne, a pracownikowi nie przysługuje względem pracodawcy roszczenie o jego wypłatę. Objecie pracowników opieką medyczną i grupowym ubezpieczeniem na życie nie zostało ujęte w regulaminie wynagradzania pracowników wnioskodawcy.

Pracownicy są obejmowani ww. świadczeniami dobrowolnie i nie ponoszą żadnej odpłatności z tego tytułu.

Wartość abonamentu medycznego i wartość ubezpieczenia na życie jest doliczana do przychodu pracownica i podlega opodatkowaniu oraz stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.

Wnioskodawca finansuje również swoim pracownikom bony świąteczne i wydaje karty przedpłacone ze środków obrotowych. Wartość tych bonów i środków zgromadzonych na kartach przedpłaconych stanowi przychód pracownika i podlega opodatkowaniu oraz stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.

Pakiet usług medycznych i grupowego ubezpieczenia na życie, za które pracodawca opłaca abonamenty medyczne, jak również bony świąteczne i karty przed płacone finansowane ze środków obrotowych obejmuje również pracownikom, którzy przebywają na urlopach wychowawczych.

Przedsiębiorca w piśmie z dnia 10 czerwca 2014 r., oraz w piśmie z dnia 7 lipca 2014 r. stanowiących uzupełnienie do wniosku wskazał że wartość świadczeń, o których stanowi wniosek stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumień u art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, w przepisach o wynagradzaniu pracowników brak jest zapisów przewidujących prawo pracowników do korzystania ze świadczeń wymienionych we wniosku w okresie przebywania na urlopie wychowawczym.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca stoi na stanowisku, iż należy wliczać wartość abonamentu medycznego i wartość ubezpieczenia grupowego na życie, jak również bony świąteczne i karty przedpłacone finansowane ze środków obrotowych dla osoby przebywających na urlopie wychowawczym do podstawy wymiaru spadek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za nieprawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresu obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne co do zasady możliwe jest więc wyłącznie wówczas, gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy przychód osiągany przez tę osobę pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem. Podkreślenia wymaga, iż przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jest korzystanie z urlopu wychowawczego, jeżeli osoba ta nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, (art. 6 ust. 1 pkt 19 w zw. z art. 9 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Należy również dodać, że osoby przebywające na urlopie wychowawczym nie podlegają z tego tytułu ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu (art. 11 ust. 1 i 2 oraz art. 12 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z treści art. 18 ust. 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym, stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy, z zastrzeżeniem ust. 14 i 15. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby przebywające na urlopach wychowawczych ustalane są wyłącznie od podstaw wynikających z art. 18 ust. 5b i ust. 14 ww. ustawy, za wyjątkiem przychodów ze stosunku pracy należnych za wcześniejszy okres świadczenia pracy (np, zaległe wynagrodzenie, premie, nagrody roczne) wypłaconych w okresie urlopu wychowawczego. W takim przypadku wymienione przychody stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy, gdyż są one należne za okres wykonywania pracy. Inne świadczenia opłacane przez pracodawcę za okres urlopu wychowawczego (a więc okresu nieświadczenia pracy) nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, gdyż prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy.

Zatem wartość dodatkowych świadczeń rzeczowych np. opieki medycznej, grupowego ubezpieczenia na życie oraz przyznanych bonów świątecznych i kart przedpłaconych w okresie przebywania na urlopie wychowawczym nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji przebywania na urlopie wychowawczym.

Powyższe ma również zastosowanie w odniesieniu do składek na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie bowiem z art. 8 i art. 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób przebywających na urlopie wychowawczym niepodlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu jest kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Jednocześnie wobec brzmienia ww. art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład informuje, iż wydając pisemną interpretację organ nie posiada kompetencji do wypowiadania się kwestii obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy, gdyż ustawodawca takiej możliwości nie przewidział. Równocześnie kwestia ta - wobec braku odrębnych regulacji w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ten fundusz dla osób przebywających na urlopie wychowawczym wymaga rozstrzygnięcia celem jednoznacznego wyjaśnienia wątpliwości przedsiębiorcy w tym zakresie, w zw. z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, Zakład zawiadamia, iż w kwestii obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 i. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez te jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.