DI/100000/43/584/2016 - Ustalenie prawa do kontynuowania opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu rozpoczęcia prowadzonej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) z dnia 19 maja 2016 r., doręczonym dnia 19 maja 2016 r. w przedmiocie prawa do kontynuowania opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu rozpoczęcia prowadzonej działalności gospodarczej.

Dnia 19 maja 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w (...) wpłynął wniosek złożony przez (...) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...). Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 czerwca 2016 r. doręczonym dnia 20 czerwca 2016 r. oraz pismem z dnia 5 lipca 2016 r. doręczonym dnia 6 lipca 2016 r.

Wnioskodawczyni w treści wniosku wskazała, że w marcu 2015 r. rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej i na podstawie art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) korzysta z możliwości opłacania składek ZUS na warunkach preferencyjnych.

Niemniej obecnie chciałaby podjąć współpracę z byłym Pracodawcą w zakresie niżej opisanym, z którym w okresie (...) łączył wnioskodawczynię stosunek pracy (na podstawie umów o pracę).

W ww. okresie wnioskodawczyni pracowała na stanowiskach: Pracownik ds. organizacyjnych oraz Koordynator projektu i w ramach swoich obowiązków wykonywała następujące czynności:

Pracownik ds. organizacyjnych:

- prowadzenie biura projektu

- dystrybucja materiałów promocyjnych i rekrutacyjnych

- promocja projektu zgodnie z wytycznymi

- gromadzenie i archiwizacja dokumentacji projektowej, w tym dokumentacji uczestników projektu

- zrekrutowanie uczestników projektu

- organizacja poradnictwa zawodowego i psychologicznego

- opracowanie instrukcji wewnętrznej kontroli projektu

- przygotowanie dokumentacji dotyczącej sprawozdawczości, ewaluacji, monitoringu oraz (ewidencja)

- kontakt z uczestnikami i partnerami projektu

- organizacja form wsparcia i sprawowanie kontroli nad nimi (sporządzanie i kontrola harmonogramu i dokumentacji szkoleń, zakup materiałów szkoleniowych, wynajem sal, współpraca z trenerami)

- pomoc w organizacji staży Koordynatorom staży

- przestrzeganie zasad równości szans kobiet i mężczyzn podczas realizacji projektu w oparciu o "Zasadę równości szans kobiet i mężczyzn w projektach POKL"

- przestrzeganie ustawy o ochronie danych osobowych

- sporządzenie karty pracy i przekazanie ich przełożonemu do 5. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni

- przedłożenie pracodawcy ewidencji godzin i zadań realizowanych przez pracownika na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w ramach projektów

- inne czynności administracyjno-organizacyjne.

Koordynator projektu:

- zarządzanie projektem, zarządzanie czasem i kosztami oraz ryzykiem w Projekcie

- nadzór nad zachowaniem wartości merytorycznej projektu

- opracowanie wewnętrznej dokumentacji projektu i odpowiedzialność za jej prawidłowość

- nadzór nad zasadami projektu i monitoring zadań projektu i odpowiedzialność za ich prawidłowość

- organizacja pracy, koordynacja i kontrola podległego zespołu projektowego i odpowiedzialność za jakość pracy zespołu

- wybór usługodawców w projekcie

- organizacja szkoleń i doradztwa

- zatwierdzenia wniosków o płatność

- nadzór i odpowiedzialność za prawidłową wizualizację i promocję i reklamę projektu

- nadzór nad rekrutacją i odpowiedzialność za kwalifikowalność uczestników

- nadzór nad sprawozdawczością oraz nad realizacją zamówień i usług

- kontakt z Instytucją Pośredniczącą

- zapewnienie przestrzegania zasad równości szans kobiet i mężczyzn podczas realizacji projektu w oparciu o "Zasadę równości szans kobiet i mężczyzn w projektach POKL"

- przestrzeganie ustawy o ochronie danych osobowych

- sporządzenie karty pracy i przekazanie ich przełożonemu do 5. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni

- przedłożenie pracodawcy ewidencji godzin i zadań realizowanych przez pracownika na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w ramach projektów.

Wyżej wymienione czynności wnioskodawczyni wykonywała w ramach projektów unijnych, a jej wynagrodzenie było w 100% refundowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa.

Obecnie wnioskodawczyni chciałaby rozpocząć współpracować z byłym Pracodawcą w zakresie przygotowywania wniosków o dofinansowanie z nowych programów w perspektywie finansowej.

Przygotowanie wniosków o dofinansowanie nie może być finansowane z funduszy unijnych ani z budżetu państwa (w projekcie unijnym nie można wpisać takiej pozycji budżetowej), zatem były Pracodawca wnioskodawczyni musiałby pokrywać jej należność za przygotowanie wniosków w 100% ze środków własnych.

W związku z powyżej opisaną sytuacją wnioskodawczyni wniosła zapytanie: czy w przypadku podjęcia współpracy z byłym Pracodawcą polegającej na przygotowywaniu wniosków o dofinansowanie w nowej perspektywie finansowej (...) nadal wnioskodawczyni będzie mogła opłacać składki ZUS na preferencyjnych warunkach.

Wnioskodawczyni uważa, że po podjęciu opisanej wyżej współpracy z jej byłym pracodawcą nadal będzie mogła opłacać składki ZUS na preferencyjnych warunkach, bowiem zgodnie z przepisami osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą nadal opłacać składki ZUS na preferencyjnych warunkach, gdy:

"wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" (art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887).

W piśmie z dnia 5 lipca 2016 r. stanowiącym odpowiedź na ponowne wezwanie Zakładu do uzupełnienia braków wniosku w zakresie stanu faktycznego wnioskodawczyni wskazała, iż zakres czynności, które ma zamiar wykonywać w ramach współpracy na rzecz byłego pracodawcy, a polegający na przygotowywaniu wniosków o dofinansowanie z nowych programów w perspektywie finansowej (...) nie jest tożsamy z czynnościami, jakie wykonywała na rzecz jej byłego pracodawcy w trakcie zatrudnienia na umowę o pracę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Wprowadzony artykułem 7 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r. poz. 1342) art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z (obowiązującym od sierpnia 2005 r.) art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, tj. osób prowadzących działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych prowadzących działalność gospodarczą, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Z kolei dyspozycja treści ust. 2 art. 18a powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż powyższy przepis nie ma zastosowania do osób, które:

* prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

* wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, iż prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia ma osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą, która nie prowadzi i nie prowadziła pozarolniczej działalności w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem jej rozpoczęcia oraz nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Należy zaznaczyć, że wystarczy, aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana praca w ramach prowadzonej działalności ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności wykonywanych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2010 r., sygn. akt I UK 323/09, w którym sąd stwierdził, że dla spełnienia warunku wykonywania czynności wchodzących w zakres prowadzonej działalności wystarczającym jest realizowanie jakichkolwiek czynności, które były uprzednio wykonywane podczas świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z powyżej cytowanym wyrokiem Sądu Najwyższego, dopiero w sytuacji ustalenia, iż świadczone usługi na rzecz byłego pracodawcy, nie odpowiadają czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy, umożliwia skorzystanie z preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne.

Wobec wskazania (...), iż zakres czynności, które wnioskodawczyni będzie wykonywała na rzecz byłego pracodawcy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie jest tożsamy z czynnościami, które wcześniej wykonywała na podstawie umowy o pracę, stanowisko wnioskodawczyni w przedmiocie kontynuowania prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia z prowadzonej działalności gospodarczej w okresie pierwszych 24 kalendarzowych miesięcy od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, na który wnioskodawczyni powołuje się uzasadniając swoje stanowisko w sprawie, wskazuje na negatywne przesłanki, które uniemożliwiają przedsiębiorcy korzystanie z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia z prowadzonej działalności gospodarczej. Dyspozycja tego przepisu, jak wyżej wskazano, stanowi o tym, iż z powyższego uprawnienia nie może skorzystać osoba, która wykonuje działalności gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Skoro Pani (...), oświadczyła, iż zakres czynności, które planuje wykonywać na rzecz byłego pracodawcy, nie jest tożsamy z czynnościami, jakie wykonywała w ramach stosunku pracy, to przepis art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajdzie zastosowania w sprawie.

Jednocześnie jednoznacznie ujęty zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia Zakładowi dokonanie ustalenia, czy zakres czynności, które przedsiębiorca zamierza wykonywać na rzecz byłego pracodawcy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nie będzie tożsamy z czynnościami, które wykonywał na podstawie wcześniejszej umowy o pracę. Takie ustalenie nie wymaga bowiem zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Dlatego też Zakład, wydając interpretację w niniejszej sprawie, poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawczyni, iż zakres czynności, które przedsiębiorca zamierza wykonywać na rzecz byłego pracodawcy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nie będzie tożsamy z czynnościami, które wykonywała na podstawie wcześniejszej umowy o pracę.

Na marginesie należy podkreślić, iż w postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację jedynie treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku, nie może podważać stanu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o inne źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu. Należy podkreślić, iż w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmiennie od trybu na zasadach ogólnych regulowanych przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego nie ma żadnych uprawnień do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W postępowaniu tym organ nie może zbierać dowodów i poddawać ich ocenie, orzeka jedynie w oparciu o wskazany w treści wniosku stan faktyczny. W trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania, organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska - dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.