DI/100000/43/556/2017 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe wartości dodatkowych świadczeń medycznych oraz ubezpieczenia NNW współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 14 kwietnia 2017 r., złożonym w dniu 24 kwietnia 2017 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe wartości dodatkowych świadczeń medycznych oraz ubezpieczenia NNW współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom.

Dnia 24 kwietnia 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 14 kwietnia 2017 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że zapewnia pracownikom dofinansowanie zakupu świadczeń medycznych wykonywanych przez zewnętrznego Usługodawcę niezwiązanych z medycyną pracy i oferowanych w formie abonamentów medycznych oraz dofinasowanie zakupu ubezpieczenia grupowego od następstw nieszczęśliwych wypadków.

Spółka planuje uregulowanie kwestii nabywania uprawnień przez pracowników do dodatkowych świadczeń medycznych niezwiązanych z medycyną pracy oraz ubezpieczenia NNW w ramach obowiązującego w Spółce Regulaminu Wynagradzania ("Regulamin") poprzez wprowadzenie do Regulaminu następującego postanowienia:

1. "Pracodawca częściowo finansuje Pracownikom dodatkowe ubezpieczenie medyczne. Pracownik ponosi jedynie koszt w wysokości (...) zł.

I. Pracodawca częściowo finansuje Pracownikom ubezpieczenie grupowe od następstw nieszczęśliwych wypadków, Pracownik ponosi jedynie koszt w wysokości (...) zł".

Zgodnie z powyższym postanowieniem Regulaminu wszyscy pracownicy objęci jego postanowieniami nabędą możliwość korzystania z dodatkowej opieki medycznej oraz ubezpieczenia NNW pod warunkiem partycypowania w kosztach finansowania zakupu przedmiotowych świadczeń. Koszt nabycia abonamentu medycznego oraz ubezpieczenia NNW przez pracowników będzie niższy od ceny detalicznej oraz ceny, za którą usługi są nabywane od zewnętrznego Usługodawcy i będzie wynosił: zł w przypadku ubezpieczenia medycznego i zł w przypadku ubezpieczenia NNW. W pozostałej części koszt zakupu dostępu do ww. świadczeń zostanie sfinansowany przez Spółkę.

Wobec wątpliwości przedsiębiorca na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie; działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. Nr 220, poz. 672 z późn. zm.) wnosi o wydanie interpretacji w przedmiocie braku obowiązku uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i wypadkowe wartości dodatkowych świadczeń medycznych i ubezpieczenia NNW, oferowanych pracownikom na zasadach częściowej odpłatności, wynikających z postanowień Regulaminu Wynagradzania.

W ocenie Spółki w okolicznościach przedstawionych powyżej dotyczących zdarzenia przyszłego, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) Spółka nie ma obowiązku doliczania wartości abonamentu medycznego oraz ubezpieczenia NNW, finansowanego częściowo przez pracownika, a częściowo przez Spółkę do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nabycie praw do przedmiotowych świadczeń odbywać się będzie w oparciu i na zasadach określonych w Regulaminie Wynagradzania.

Zgodnie z art. 18 list. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączaniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. przytoczonego powyżej.

Wnioskodawca zaznacza, że w świetle przedstawionych okoliczności wszyscy pracownicy objęci postanowieniami Regulaminu Wynagradzania poniosą częściową odpłatność związaną z dostępem do dodatkowych Świadczeń medycznych oraz ubezpieczenia NNW. Pozostała część ceny finansowana przez Spółkę będzie stanowić przychód pracownika w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zgodnie natomiast z przywołanym powyżej § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Wskazany przepis w opinii Spółki znajduje również zastosowanie do składek na ubezpieczenie wypadkowe.

Przedsiębiorca podkreśla, że współfinansowanie przez pracownika przedmiotowych świadczeń medycznych oraz ubezpieczenia NNW polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika w pokryciu kosztów zakupu określonych świadczeń przez Spółkę. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie przytoczonego rozporządzenia w postaci uzyskania dostępu do usługi po cenie niższej od tej, do zapłaty której byłby zobowiązany w przypadku osobistego (tj. niezwiązanego z zatrudnieniem) nabycia usługi. W rezultacie wyłączeniu z podstawy\wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała różnica pomiędzy kwotą, za którą Spółka nabywa usługę a kwotą, którą płaci pracownik w ramach współfinansowania, co jest tożsame z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wartości świadczeń medycznych w formie abonamentów medycznych, współfinansowanych przez pracowników, wynikających z Regulaminu Wynagradzania.

Wnioskodawca dodaje, że stanowisko Spółki jest zbieżne ze stanowiskiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaprezentowanym w interpretacjach: z 7 sierpnia 2015 r. (DI/100000143183212015); z dnia 6 marca 2014 (DI/100000143115712014), 26 lutego 2014 r. (DI/10000014317612014), 25 lipca 2011 r. (DI/1000001451146412011), z dnia 26 maja (DI/1000001451127612011).

Reasumując wnioskodawca wskazał, że wszyscy pracownicy objęci postanowieniami Regulaminu Wynagradzania poniosą częściową odpłatność związaną z dostępem do dodatkowych świadczeń medycznych oraz ubezpieczenia NNW. Pozostała część ceny finansowana przez Spółkę będzie stanowić przychód pracownika w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Koszt nabycia abonamentu medycznego oraz ubezpieczenia NNW przez pracowników będzie niższy od ceny detalicznej oraz ceny, za którą usługi są nabywane od zewnętrznego Usługodawcy. Przedsiębiorca podkreśla, że z zapisów Regulaminu Wynagradzania będzie wynikać uprawnienie pracowników do zakupu ww. świadczeń po cenach niższych niż detaliczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie dotyczącym nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe wartości dodatkowych świadczeń medycznych oraz ubezpieczenia NNW współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od ww. wartości.

Ponadto przyjęty w art. 20 ust. 1 u.s.u.s. sposób ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe oznacza, że przychody, które na mocy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są wolne od składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wyłączone są również z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe.

Konkludując, w przypadku więc, gdy wartość dodatkowych świadczeń medycznych oraz ubezpieczenia NNW w części współfinansowanej przez pracodawcę pracownikom, stanowić będzie przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, zaś prawo do uzyskania tych korzyści będzie wynikać z postanowień regulaminu wynagradzania przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń, to kwota ta nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe. Tym samym uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne podlega wartość abonamentu medycznego oraz ubezpieczenia NNW w części finansowana przez pracownika.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.