DI/100000/43/542/2014 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.): Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku: uznaje stanowisko zawarte we wniosku z dnia 24 kwietnia 2014 r. złożonym w dniu 29 kwietnia 2014 r. uzupełnionym dnia 30 maja 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) za nieprawidłowe w przedmiocie wyłączenia z podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości składki dofinansowanej przez pracodawcę swoim pracownikom z tytułu Grupowego Ubezpieczenia Opieki Medycznej.

Dnia 29 kwietnia 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy o wydanie pisemnej interpretacji i w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 maja 2014 r. doręczonym dnia 30 maja 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż zamierza podpisać umowę Grupowego Ubezpieczenia Opieki Medycznej z firma ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia i zdrowia. Ponadto, w ramach umowy będą korzystali z usług medycznych, objętych zakresem ubezpieczenia. Składka miesięczna ma być finansowana przez zakład i pracownika. W zależności, jaki wariant ubezpieczenia zostanie wybrany pracownik będzie opłacał składkę w wysokości zł, a różnicę pokrywa zakład.

Wnioskodawca reprezentuje stanowisko, iż różnica w wysokości składki, którą będzie opłacał za pracownica wprawdzie stanowi przychód pracownika, jednakże z racji faktu, że spełnione zostaną wymogi, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie/zdrowotne) kwalifikowane są do grupy usług finansowych. Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowana powoduje, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego) przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych, niż detaliczne (tekst jedn.: takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Wnioskodawca podkreśla, że w opisanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłacaniu składki.

Podstawy prawnej swojego stanowiska wnioskodawca upatruje w treści § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W piśmie z dnia 26 maja 2014 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, iż na dzień dzisiejszy wartość składki z tytułu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie nie stanowi przychodu pracowników, ponieważ nie jest fundowana przez pracodawcę. Natomiast wnioskodawca przewiduje ubezpieczenia pracowników w takim trybie.

Ponadto, w regulaminie pracy obowiązującym w zakładzie pracy nie znajdują się obecnie zapisy, z których wprost będzie wynikało uprawnienie pracownikowi do finansowania przez pracodawcę składki z tytułu ubezpieczenia na zdrowie lub życie. Obecnie wnioskodawca jest na etapie opracowania odpowiedniego zapisu do finansowania przez pracodawcę takiej składki.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydarte pisemnej interpretacji uznać należy za nieprawidłowe ze względu na błędną argumentację.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych, niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

Jeżeli korzyści te uzyskiwane są przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą za nie częściową odpłatność i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w przepisach płacowych, to korzystają one z wyłączenia 2 podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie powołanego wyżej przepisu. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Konstrukcja § 1 i 2 ww. rozporządzenia jednoznacznie jednak wskazuje, iż, aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, tymczasem wnioskodawca, w uzupełnieniu do wniosku podkreśla, że (pomimo, że w treści wniosku wskazał, że świadczenia takie stanowią przychód pracownika) świadczenia, o których stanowi wniosek, nie posiadają takiego charakteru.

Stwierdzenie takie jest konsekwencją pytania - czy wartości składki dofinansowanej przez pracodawcę swoim pracownikom z tytułu Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie o których traktuję wniosek, stanowi przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, które to pytanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawarł w wezwaniu z dnia 15 maja 2014 r.

Taka okoliczność powoduje, iż przepisy ww. rozporządzenia nie mają zastosowania, gdyż odnoszą się wyłącznie do świadczeń stanowiących przychód pracownika ze stosunku pracy. Przedstawione przez wnioskodawcę stanowisko, z racji błędnej argumentacji dotyczącej zastosowania § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w odniesieniu do wartości składki dofinansowanej przez pracodawcę swoim pracownikom z tytułu Grupowego Ubezpieczenia Opieki Medycznej - nie stanowiących przychodu pracownika-nie może być uznane za prawidłowe.

Ponadto, jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia, do jakiej grupy usług należy zakwalifikować ubezpieczenia na zdrowie i życie. Z przepisów regulujących te kwestie nie wynika obowiązek świadczenia danin o charakterze publicznoprawnych, czy też składek na ubezpieczenia społeczne.

Na marginesie należy podkreślić, iż w trybie wydawania pisemnych interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego, nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Idąc w ślad za twierdzeniem wyrażonym w Postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 18.04.2011 r. w sprawie o sygn. akt III UK 117/10 należy wskazać, iż zakres i przedmiot sprawy o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa konstytuuje treść wniosku wszczynającego postępowanie, a rolą organu prowadzącego to postępowanie jest ocena stanowiska strony w spornej kwestii, nie zaś przedstawianie poglądów i wykładni przepisów odnoszących się do różnych sytuacji faktycznych. Istotą tego postępowania jest uzyskanie przez stronę wyjaśnienia treści przepisów prawa i ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku. Organ wydający decyzję nie może więc ingerować w stan faktyczny opisany we wniosku, podważać go, uzupełniać czy zmieniać w oparciu o inne źródła lub wiedzę znaną mu z urzędu.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od mniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.