DI/100000/43/535/2018

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) oraz w związku z art. 196 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 650), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 23 kwietnia 2018 r. złożonym w dniu 25 kwietnia 2018 r. w sprawie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stypendiów wypłacanych studentom studiów stacjonarnych i niestacjonarnych w ramach kursów językowych organizowanych przez przedsiębiorcę.

W dniu 25 kwietnia 2018 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z dnia 23 kwietnia 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 maja 2018 r. doręczonym dnia 18 maja 2018 r.

Wnioskodawca wskazał, iż spółka zamierza zorganizować kursy językowe dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych (osoby dorosłe w wieku 20-40 lat) zakończone egzaminem i uzyskaniem certyfikatu B2. Chętnych do odbycia kursów spółka wybierze na podstawie zgłoszeń złożonych w odpowiedzi na ogłoszenia prasowe, internetowe oraz akcje informacyjne prowadzone we współpracy z uczelniami wyższymi (w szczególności niepublicznymi). Osoby te na kursy będą zgłaszać się dobrowolnie, nie będą więc kierowane przez żadne instytucje.

W okresie odbywania kursów spółka planuje wypłaty stypendiów dla wszystkich uczestników, ze środków własnych spółki. Spółka zakłada, że uczestnikami przedmiotowych szkoleń będą zarówno osoby nie pobierające żadnych świadczeń i nie osiągające innych dochodów (poza planowanym stypendium) jak i osoby posiadające już tytuł do ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawca kieruje pytanie czy spółka będzie miała obowiązek naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu wypłacanych stypendiów:

Zdaniem spółki art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o ubezpieczeniach społecznych wskazuje, iż obowiązkowo ubezpieczeniom tym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez podmioty kierujące do tego typu projektu, inne niż powiatowy urząd pracy. Obligatoryjne jest też dla uczestników szkoleń i staży ubezpieczenie wypadkowe i zdrowotne.

W stosunku do osób pobierających stypendium w okresie odbywania m.in. szkolenia i stażu, na które nie zostały skierowane przez podmioty kierujące, o których mowa w art. 4 pkt 2 lit. za) ustawy systemowej, a zgłosiły się do ich odbycia dobrowolnie (indywidualnie) nie znajdą zastosowania uregulowania wynikające z art. 6 ust. 1 pkt 9a i art. 9 ust. 6a ustawy systemowej.

W efekcie, w opinii wnioskodawcy, uczestnicy kursów organizowanych przez wnioskującą spółkę nie będą podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu wypłacanych stypendiów.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazując w art. 6 katalog podmiotów, które podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym koniecznym jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Należy przy tym zaznaczyć, iż wyliczenie zawarte w tym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 9a, art. 12 oraz 13 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące, obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia nabycia prawa do stypendium do dnia utraty prawa do niego. Przy czym, w myśl art. 9 ust. 6a powołanej ustawy, osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, jeżeli nie mają innych tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Ponadto stosownie do art. 16 ust. 9a ww. ustawy, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu i przygotowania zawodowego, kierowanych przez podmioty inne niż powiatowe urzędy pracy finansują w całości z własnych środków podmioty kierujące. W świetle art. 4 pkt 2 lit. za - innymi niż powiatowe urzędy pracy podmiotami kierującymi - w stosunku do osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego są:

- jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, z wyjątkiem wojewódzkim i powiatowych urzędów pracy,

- Ochotnicze Hufce Pracy,

- agencje zatrudnienia,

- instytucje szkoleniowe,

- instytucje dialogu społecznego,

- instytucje partnerstwa lokalnego,

- organizacje pozarządowe działające na rzecz rozwoju zasobów ludzkich i przeciwdziałania bezrobociu,

- jednostki naukowe,

- organizacje pracodawców,

- związki zawodowe,

- ośrodki doradztwa rolniczego,

- ośrodki poradnictwa zawodowego i psychologicznego,

- korzystające z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Panie Rozwoju (Dz. U. z 2014 r. poz. 1448 i 1856, z 2015 r. poz. 1240, z 2016 r. poz. 1948 oraz z 2017 r. poz. 1566) albo ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2017 r. poz. 1376 i 1475).

Przepis art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych został wprowadzony z dniem 1 listopada 2005 r. ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2005 r. Nr 164 poz. 1366) w celu zrównania sytuacji prawnej osób uczestniczących w szkoleniach finansowanych z Funduszu Pracy i ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, kierowanych na szkolenia, staże i przygotowanie zawodowe dorosłych finansowane przez podmioty inne niż powiatowe urzędy pracy.

Podkreślić należy, że wyliczenie zawarte w art. 4 pkt 2 lit. za ustawy jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, przedstawionym we wniosku z dnia 23 kwietnia 2018 r. osoby biorące udział w kursach, będą zgłaszać się na nie dobrowolnie, nie będą kierowane przez żadne instytucje, a stypendia wypłacane uczestnikom będą finansowane ze środków własnych. W takiej sytuacji brak jest obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne zarówno za osoby nie posiadające żadnego tytułu do ubezpieczeń społecznych, jak i posiadające inny tytuł.

Jednocześnie organ rentowy nie wydaje interpretacji indywidualnych dotyczących obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, na co również wskazuje treść art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podania złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.