DI/100000/43/509/2019 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłaconych członkom komisji egzaminacyjnych.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art, 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. 2020r., poz. 266 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku działając w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w Wydział Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 listopada 2019 r., sygn. akt oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 kwietnia 2020r. w sprawie o sygn. akt: stanowisko zawarte we wniosku w (...) z dnia 9 maja 2019 r., doręczonym dnia 20 maja 2019 r. uznaje za prawidłowe w przedmiocie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłaconych członkom komisji egzaminacyjnych.

Dnia 20 maja 2019 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca wskazał, iż jest organizacją zrzeszającą energetyków oraz osoby fizyczne i prawne, których działalność związana jest z szeroko pojętą dziedziną energetyki. Stowarzyszenie zajmuje się m.in. inicjowaniem i propagowaniem najlepszych rozwiązań technicznych w energetyce polskie), promowaniem nowoczesnych rozwiązań we wszystkich specjalnościach produkcji, przemysłu, dystrybucji, obrotu i użytkowania energii i paliw oraz w dziedzinach pokrewnych, a także podnoszeniem i rozpowszechnianiem wiedzy w zakresie nowoczesnych rozwiązań służących produkcji, przemysłu, dystrybucji, obrotu oraz użytkowaniu energii i paliw.

Wnioskodawca planuje w ramach swojej działalności organizować egzaminy w zakresie spełnienia wymagań zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r., w związku z art. 54 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne w zakresie urządzeń energetycznych, które przeprowadzane będą przez egzaminatorów (członków komisji egzaminacyjnej) wykonujących czynności na podstawie aktu powołania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Z członkami komisji nie będzie zawierana żadna umowa, zaś ich umocowanie będzie wynikało z aktu powołania Prezesa URE.

Przedmiotem czynności wykonywanych przez członków komisji będzie przeprowadzanie egzaminów i wypisywanie świadectw kwalifikacyjnych, w tym stwierdzanie posiadanych kwalifikacji zawodowych przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, zaś tematyka egzaminu opracowywana będzie na podstawie zakresu wymaganej wiedzy niezbędnej do uzyskania kwalifikacji ujętych w ww. rozporządzeniu.

Za przeprowadzony egzamin, członek komisji egzaminacyjnej otrzyma wynagrodzenie. Stawka wynagrodzenia ustalana będzie na podstawie uchwały zarządu Oddziału Stowarzyszenia tj. według ilości przed egzaminowych osób i stawek przyjętych w uchwale.

Wobec powyższego, wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy ustalenia czy od wynagrodzeń wypłaconych członkom komisji egzaminacyjnych wykonujących swoje czynności na podstawie powołania przez Prezesa URE, należy odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne.

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie wypłacane członkom komisji egzaminacyjnej wykonujących swoje czynności na podstawie aktu powołania do pełnienia funkcji przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy prawo energetyczne (Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348, tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 220) osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, obowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. Członkowie Komisji kwalifikacyjnych powoływani są (aktem powołania) przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Stosownie do treści ust. 6 powołanego przepisu, minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu oraz Ministrem Obrony Narodowej, określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby, o których mowa w ust. 1., w szczególności:

Zatem, jak podkreśla Wnioskodawca składy osobowe członków komisji egzaminacyjnych powołuje aktem powołania Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 54 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne {jednolity tekst; Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 z późn. zm.) oraz § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (MGPiPS) z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Mr 89, poz. 828 z późn. zm.). Zasady stwierdzania posiadanych kwalifikacji dla osób przystępujących do egzaminów kwalifikacyjnych określa rozporządzenie MGPiPS z dnia 28 kwietnia 2003 r. i art. 54 ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne.

Skład komisji egzaminacyjnych oraz konieczność przeprowadzenia egzaminu wynika z ww. aktów prawnych i jest ściśle określona przez ustawodawcę.

Wnioskodawca podkreśla, że obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi objęte są osoby wskazane w art. 6, 6a i 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Katalog ten ma charakter zamknięty, zaś wyłączeń z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego ustawodawca dokonuje albo w sposób wyraźny (tak w odniesieniu m.in, do sędziów, prokuratorów, rolników), albo przez niewymienienie określonych grup osób na zamkniętej liście ubezpieczonych. W ten sposób ustawodawca zdecydował o wyłączeniu z ubezpieczenia m.in. osób świadczących usługi bez wynagrodzenia (w tym jako wolontariusze), utrzymujących się tylko z wykonywania umowy o dzieło, członków zarządu spółek handlowych pozostających wyłącznie w stosunku organizacyjnym, a niebędących wspólnikami tych spółek. W przepisach tych nie wymieniono również osób pełniących funkcję na podstawie powołania wykonujących funkcję członków komisji egzaminacyjnej przeprowadzających egzaminy kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. Akt powołania nie stanowi na gruncie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych' tytułu do podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Zatem wynagrodzenie uzyskane przez ww, osoby nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca wskazał, że podobne stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji nr 333 z dnia 16 sierpnia 2013 r. znak DI/ 100000/451/2013, w decyzji nr 491 z dnia 29 listopada 2018 r. znak DI/100000/43/1243/2018 oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji nr 377/2019 z dnia 10 kwietnia 2019 r. znak WPI/200000/43/377/2019. W uzasadnieniu ww. decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że "wśród osób, o których mowa w ort. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych brak jest osób pełniących funkcją członków komisji egzaminacyjnych do przeprowadzenia egzaminów kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. Objęcie funkcji członka komisji egzaminacyjnej następuje na podstawie aktu powołania właściwego organu administracji publicznej, w tym przypadku Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. W związku z tym, iż akt powołania nie stanowi, na gruncie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tytułu rodzącego obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, to w konsekwencji od uzyskanego przez takie osoby wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka komisji egzaminacyjnej nie będą odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne."

Jak podkreśla Wnioskodawca potrzeba powołania komisji egzaminacyjnej oraz szczególny tryb powoływania członków komisji egzaminacyjnych nie jest wynikiem decyzji podmiotu przeprowadzającego egzamin, lecz wynika z regulacji prawnych wprowadzonych przez ustawodawcę. Powołanie na stanowisko członka komisji przez organ administracji nie stanowi tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Na podstawie powołania, między wnioskodawcą a członkiem komisji, powstaje stosunek członkostwa w komisji egzaminacyjnej, który nie rodzi obowiązku ubezpieczeń, a w konsekwencji przychód z tytułu wynagrodzenia za przeprowadzenie egzaminu nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i nie rodzi dla wnioskodawcy obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, gdy wyłączną podstawą do sprawowania funkcji członka komisji egzaminacyjnej i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia jest akt powołania, członek komisji nie jest objęty z tego tytułu obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Powołanie tego rodzaju jest jedynie powołaniem do pełnienia funkcji i nie rodzi ono obowiązku ubezpieczenia społecznego.

Wobec powyższego Zakład decyzją nr 293 z dnia 6 czerwca 2019 r., znak: DI/100000/43/509/2019 odmówił wydania interpretacji indywidualnej w sprawie wniosku przedsiębiorcy z dnia 9 maja 2019 r. z uwagi na okoliczności podane w uzasadnieniu.

W następstwie wydanej decyzji przedsiębiorca wniósł odwołanie pismem z dnia 12 lipca 2019 r., doręczonym w dniu 19 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Wydział Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 5 listopada 2019 r., wydanym w sprawie o sygn. akt (...) zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu w ten sposób, że nakazał Zakładowi wydać interpretację indywidualną w sprawie z wniosku w

Zakład Ubezpieczeń Społecznych złożył apelację od ww. wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie.

Sąd Apelacyjny w Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2020r. w sprawie o sygn. akt: (...) oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Akta sprawy Sądu celem wykonania wyroku doręczono do Zakładu 9 czerwca 2020r.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku działając w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w Wydział Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 listopada 2019 r., sygn. (...) oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 kwietnia 2020r. w sprawie o sygn. akt: (...) uznał za prawidłowe stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiocie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłaconych członkom komisji egzaminacyjnych.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż zgodnie ze wskazaniami judykatury wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje czy gromadzony materiał dowodowy. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i uchronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wymienionymi w art. 6. Katalog tytułów podlegania ubezpieczeniom społeczny zakreślony przez ustawodawcę przywołanym przepisem ma charakter zamknięty, co oznacza, iż jedynie osoby w nim wymienione podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.

Wśród osób, o których mowa w tym przepisie brak jest osób pełniących funkcję członków komisji egzaminacyjnych do przeprowadzenia egzaminów kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. Objęcie funkcji członka komisji egzaminacyjnej następuje na podstawie aktu powołania właściwego organu administracji publicznej, w tym przypadku Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. W związku z tym, iż akt powołania nie stanowi, na gruncie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tytułu rodzącego obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, to w konsekwencji od uzyskanego przez takie osoby wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka komisji egzaminacyjnej nie będą opłacane składki na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Stosownie do art. 38 ust. 1 i ust, 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki (...) organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.