DI/100000/43/464/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości świadczeń medycznych w części finansowanej przez pracodawcę pracownikom spółki.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy: (...) z siedzibą w (...) z dnia 29 marca 2016 r., złożonym w dniu 5 kwietnia 2016 r. w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości świadczeń medycznych w części finansowanej przez pracodawcę pracownikom spółki.

Dnia 5 kwietnia 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 kwietnia 2016 r., doręczonym w dniu 25 kwietnia 2016 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż Zarządzeniem Zarządu (...) z dnia 24 marca 2016 r. wprowadzono zapis w Regulaminie Wynagradzania Pracowników umożliwiający zakup przez pracowników świadczeń medycznych po cenach niższych niż detaliczne poprzez:

- zawarcie grupowego ubezpieczenia zdrowotnego,

- współfinansowanie przez pracodawcę kosztu usługi, o której mowa wyżej.

Dalej przedsiębiorca wskazuje, że wybór oraz ustalenie szczegółowych zasad finansowania świadczeń medycznych odbywa się w porozumieniu z pracownikami. Ponadto powołany wyżej zapis regulaminu wynagradzania wprost uprawnia pracowników do uzyskania dofinansowania do świadczeń medycznych.

Wnioskodawca zaznacza, że w celu realizacji wymienionego wyżej zobowiązania, zamierza podpisać umowę Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą realizację świadczeń zdrowotnych (konsultacje lekarskie, badania diagnostyczne, szczepienia ochronne). W wyniku uzgodnień z pracownikami, składka miesięczna będzie finansowana wspólnie przez zakład (wnioskodawcę) oraz pracownika. Pracownik będzie opłacał miesięczną składkę w wysokości (...) zł (...), a różnicę w wysokości należnej uzgodnionej składki pokrywa zakład. Przedsiębiorca dalej dodaje, że zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) - "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji".

Wnioskodawca jest zdania, że różnica w wysokości składki, którą będzie opłacał za pracownika, stanowi wprawdzie przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednakże z racji faktu, że spełnione zostały wymogi, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego wyżej rozporządzenia, przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przedsiębiorca zaznacza, że ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie/zdrowotne) kwalifikowane są do grupy usług finansowych (przykładowo: zgodnie z art. 16a ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, "usługami finansowymi" w rozumieniu ustawy są w szczególności: czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe, umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu inwestycyjnym mieszanym.). Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych, niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki).

Wnioskodawca podkreśla, że w opisywanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłaceniu składki, co zostało uregulowane w obowiązującym w w Regulaminie Wynagradzania Pracowników.

Wobec powyższego przedsiębiorca kieruje pytanie, czy w przedstawionym stanie faktycznym zaprezentowana przez wnioskodawcę interpretacja § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest prawidłowa.

Zakład pismem z dnia 14 kwietnia 2016 r. wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku m.in. w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego poprzez jednoznaczne wskazanie czy wartość świadczeń medycznych, o których traktuje wniosek stanowić będzie przychód pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych, zaznaczając iż organ rentowy nie jest władny do rozstrzygania w tym przedmiocie. W odpowiedzi na wezwanie, wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 kwietnia 2016 r., doręczonym w dniu 25 kwietnia 2016 r. poprzez wskazanie przez wnioskodawcę numeru w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Ponadto wnioskodawca wskazał, że wartość dofinansowania do świadczeń, do których prawo uzyskają pracownicy stanowić będzie przychód tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje: Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku, w tym również w zakresie wskazania przez wnioskodawcę w odpowiedzi na wezwanie Zakładu do uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego, iż świadczenia o których traktuje wniosek w części finansowane przez spółkę stanowią przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia\emerytalne i rentowe od ww. wartości.

Konkludując, w przypadku więc, gdy wartość świadczenia medycznego udostępnianego pracownikom stanowić będzie przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy zaś prawo do uzyskania tej korzyści wynikać będzie z postanowień regulaminu wynagradzania przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tego świadczenia, to kwota ta nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE _v

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.