DI/100000/43/438/2014 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne a bony żywieniowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 31 marca 2014 r. złożonym przez (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości udostępnionych przez pracodawcę pracownikom bonów żywieniowych w kwocie do 190 zł miesięcznie.

Dnia 3 kwietnia 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 31 marca 2014 r., złożony przez (...) z siedzibą w (...)o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek ten został uzupełniony pismem z dnia 28 kwietnia 2014 r., data wpływu do Oddziału ZUS w Gdańsku w dniu 5 maja 2014 r.

Wnioskodawca zamierza zaoferować swoim pracownikom bony żywieniowe na zakup posiłków o wartości maksymalnie 190 zł miesięcznie. Wartość bonów będzie w całości finansowana przez wnioskodawcę. Pracownicy będą mogli wykorzystać bony wyłącznie na zakup gotowych posiłków w barach prowadzonych przez przedsiębiorcę. Pracownicy nie będą mieli możliwości realizacji tych bonów w inny sposób np. dokonując zakupu w sklepach. W przypadku niewykorzystania całej kwoty bonu pracownikom nie będzie przysługiwał ekwiwalent z tego tytułu. Do otrzymania bonów będą uprawnieni wszyscy pracownicy wnioskodawcy. Wartość ww. bonów będzie pomniejszona proporcjonalnie do wymiaru etatu pracowników. Od kwoty wydanych bonów wnioskodawca odprowadzi podatek dochodowy od osób fizycznych, natomiast nie naliczy i nie odprowadzi składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, bowiem zgodnie z treścią § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek me stanowi wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa ekwiwalentu z tego tytułu, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł. W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego, na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dn. 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca wnosi o wydanie interpretacji przepisu § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia w zakresie, czy finansowane przez wnioskodawcę bony oferowane pracownikom w oparciu o powyższe zasady, które zamierza on wprowadzić, będzie stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe?

Zdaniem przedsiębiorcy, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, zgodnie z treścią § 2 ust. 1 pkt 11 powyższego Rozporządzenia nie będzie istniał obowiązek doliczania wartości bonów do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe pracownika. Zdaniem wnioskodawcy udostępnianie przez pracodawcę posiłków swoim pracownikom może odbyć się przez przekazanie bonów żywieniowych o wartości nieprzekraczającej 190 zł na miesiąc, uprawniających do otrzymania gotowego posiłku. Udostępnianie posiłków nie może jednak zostać zastąpione wypłatą ekwiwalentu za te świadczenia.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 28 kwietnia 2014 r., data wpływu do Oddziału ZUS w Gdańsku w dniu 5 maja 2014 r. przedsiębiorca informuje, że wartość gotowych posiłków w ramach bonów żywieniowych udostępnionych pracownikom będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a od kwoty wydanych bonów wnioskodawca odprowadzi podatek dochodowy od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji należy uznać za prawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Wskazać w tym miejscu należy, iż w trybie wydawania pisemnej interpretacji Zakład nie dokonuje oceny prawidłowości działania wnioskodawcy, nie posiada kompetencji, do wskazywania właściwej drogi postępowania, lecz przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący rozumienia przepisów prawa i sposobu ich zastosowania, przy czym możliwość ta została ograniczona przez ustawodawcę jedynie do tych przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne. Innymi słowy nie każdy przepis ustaw i aktów wykonawczych z zakresu ubezpieczeń społecznych może stać się przedmiotem wiążącej interpretacji ze strony Zakładu w trybie przewidzianym art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaj u dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekracząjącej miesięcznie kwoty 190 zł. Treść powyższego przepisu obejmuje swym zakresem wartość przekazanych pracownikom bonów (kuponów) żywieniowych. Jednak wartość takich bonów żywieniowych może korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jedynie wtedy, gdy są one realizowanego co do zasady w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach. Nie podlegają natomiast wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bony żywieniowe realizowane w sieciach/punktach handlowych, uprawniające do zakupu produktów spożywczych w ogólności, z uwagi na fakt, iż zgodnie z ww. rozporządzeniem posiłki mają być gotowe do spożycia. Powyższe znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 127/12. Konkludując, jeżeli bony żywieniowe udostępniane pracownikom do wartości 190,00 zł miesięcznie bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu będą stanowiły przychód pracownika ze stosunku pracy i będą upoważniały pracowników do zakupu wyłącznie gotowych posiłków, stanowisko wnioskodawcy wskazujące, iż wartość bonów żywieniowych udostępnianych pracownikom należy wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe.

Jednocześnie należy zauważyć, że prawo do wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekracząjącej miesięcznie kwoty 190 zł nie jest uzależnione w żaden sposób od wymiaru etatu pracowników oraz ich ewentualnych nieobecności w pracy. Przepis rozporządzenia nie wskazuje na istnienie w tym zakresie żadnych zależności.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego - Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.