DI/100000/43/429/2017

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r.,.o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 22 marca 2017 r., złożonym w dniu 24 marca 2017 r., w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości ryczałtu za nocleg wypłacanego pracownikom.

Dnia 24 marca 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 22 marca 2017 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...). Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 kwietnia, doręczonym w dniu 21 kwietnia 2017 r.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług transportowych, w tym między innymi w zakresie transportu międzynarodowego. W celu prawidłowego wykonania tych usług zatrudnia kierowców na umowy o pracę i z tego tytułu wypłaca im wynagrodzenie oraz diety i inne świadczenia z tytułu podróży służbowej pracownika, w tym ryczałt za nocleg w kabinie w podróży zagranicznej.

Przedsiębiorca zaznacza, że diety wypłacane były i są w wysokości maksymalnej dopuszczonej przepisami prawa w tym zakresie.

Wnioskodawca dodaje, że w dniu 24 listopada 2016 r. sygn. akt KI 1/15 Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 21a ustawy z dnia 16.04.2004 r. o czasie pracy kierowców w związku z art. 77⁵ § 2,3 i 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy w zakresie, w jaskim znajduje zastosowanie do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP. W wyniku tego orzeczenia pracodawcy nie mają obowiązku wypłaty na rzecz kierowcy w podróży służbowej w transporcie międzynarodowym ryczałtu za nocleg w kabinie.

Wobec powyższego spółka kieruje pytanie czy w tak opisanym stanie faktycznym kwota ryczałtu za nocleg wypłacanego po dniu 01.01.2017 r. kierowcy będącemu w podróży zagranicznej w związku wykonywaniem transportu międzynarodowego wchodzi do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne liczonych od danego pracownika.

Wolą wnioskodawcy jest uzyskanie odpowiedzi czy dopuszczalne jest wyłączenie wartości ryczałtów za nocleg w kabinie w podróży zagranicznej z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto przedsiębiorca wskazuje, iż wartość ryczałtów za nocleg w kabinie w podróży zagranicznej, o których traktuje wniosek nie stanowi przychodu pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.).

Zdaniem wnioskodawcy wypłacony po 01.01.2017 r. na rzecz pracownika ryczałt za nocleg w podróży służbowej w zakresie transportu międzynarodowego nie jest przychodem pracownika, który byłby podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Uprawnienie do takiego stanowiska wnioskodawca upatruje w treści a § 2 ust. 1 pkt 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12 1998 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236) w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, który stanowi w swej treści, że podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Przedsiębiorca dodaje, że poza sporem są trzy okoliczności. Po pierwsze: osoba, dla której wypłacany jest ryczałt za nocleg ma w spółce status pracownika. Po drugie pracownik ten jest w podróży służbowej. Po trzecie wypłacona należność w formie ryczałtu za nocleg ma związek tylko i wyłącznie z podróżami służbowymi tego pracownika.

Wobec powyższego wnioskodawca wskazuje, że ryczałt za nocleg tj. inna należność z tytułu podróży służbowej pracownika, wypłacany przez spółkę kierowcy będącemu w podróży zagranicznej nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 15 kwietnia 2017 r., doręczonym w dniu 21 kwietnia 2017 r. wnioskodawca wskazał, że przed dniem 1 stycznia 2017 r. wypłacał wszystkim kierowcom ryczałt za nocleg w kabinie w przypadku podróży zagranicznych. Przedsiębiorca zaznaczył, że ryczałt za nocleg w kabinie wypłacany kierowcom w przypadku podróży zagranicznych przed dniem 1 stycznia 2017 r. nie stanowił przychodu tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: -Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie dotyczącym wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości ryczałtu za nocleg wypłacanego pracownikom, uznać należy za nieprawidłowe. Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany. Zwrócić należy w związku z tym uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Powyższe wynika z faktu, braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża więc jedynie przedsiębiorcę.

Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się po ustaleniu takiego obowiązku, w sytuacji istnienia tytułu podlegania tym ubezpieczeniom od podstawy wymiaru składek. W przypadku osób będących pracownikami, w myśl art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Brak jest możliwości dokonywania przez Zakład kwalifikacji danego świadczenia jako pochodzącego z konkretnego źródła uzyskania przychodu, (co zarezerwowane zostało do wyłącznej kompetencji organów podatkowych - art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Kwestia przychodowa stanowi zawsze zagadnienie pierwotne, które poprzedza ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Kwalifikacja podatkowa danego świadczenia musi znaleźć swoje odniesienie w opisie stanu faktycznego bądź w opisie zdarzenia przyszłego. Stwierdzenie przedsiębiorcy dotyczące tej materii wiąże Zakład i brak jest możliwości zakwestionowania danej kwalifikacji podatkowej w ramach postępowania prowadzonego przez Zakład w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W tym miejscu należy podkreślić, że konstrukcja § 1 i 2 ww. rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, iż, aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, tymczasem wnioskodawca w przedmiotowym wniosku wskazuje, że wartość ryczałtów za nocleg w kabinie wypłacanych kierowcom nie stanowi ich przychodu z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Taka okoliczność powoduje, iż przepisy ww. rozporządzenia nie mają zastosowania, gdyż odnoszą się wyłącznie do świadczeń stanowiących przychód pracownika ze stosunku pracy. Przedstawione przez wnioskodawcę stanowisko, z racji błędnej argumentacji dotyczącej zastosowania przepisów ww. rozporządzenia w odniesieniu do wartości ryczałtów za nocleg wypłacanych pracownikom - nie stanowiących przychodu pracownika - nie może być uznane za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.