DI/100000/43/406/2016 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłacanych pracownikom jednorazowych rekompensat z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych.
Pismo z dnia 21 kwietnia 2016 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/406/2016 Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłacanych pracownikom jednorazowych rekompensat z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych.
Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku: uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 1 kwietnia 2016 r. doręczonym dnia 6 kwietnia 2016 r. przez (...) dotyczące wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wypłacanych pracownikom jednorazowych rekompensat z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych.
UZASADNIENIE
Dnia 6 kwietnia 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 1 kwietnia 2016 r. (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Wnioskodawca wskazał, iż:
(...), dalej zwany pracodawcą, posiadał wewnątrzzakładowy regulamin wynagradzania, według którego pracownicy otrzymali nagrody jubileuszowe za długoletnią pracę. Uprawnienie do pierwszej nagrody jubileuszowej pracownik nabywa po przepracowaniu 20 lat, w tym 5 lat w bankowości. Kolejne nagrody jubileuszowe wypłacane są zgodnie z obowiązującym regulaminem w odstępach 5 lat.
Wypłacane nagrody jubileuszowe stanowią przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) i tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie nagrody te nie stanowią podstawy do naliczania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
W celu zabezpieczenia środków na wypłatę nagród jubileuszowych dla wszystkich pracowników (...) utworzył rezerwę. Ustalenie rezerwy na nagrody jubileuszowe odbywa się z uwzględnieniem metod aktuarialnych. Jednym z założeń metod aktuarialnych jest uwzględnianie w obliczeniach nieskończonego czasu funkcjonowania jednostki. Przykładowo pracownik, rozpoczynający karierę zawodową, w (...), gdzie nagrody jubileuszowe naliczane są co 5 lat, począwszy od 20 roku pracy w nim - w ciągu roku wypracowuje 1/20 jubileuszu 20-lecia, 1/25 jubileuszu 25-lecia, 1/30 jubileuszu 30-lecia, 1/35 jubileuszu 35-lecia, 1/40 jubileuszu 40-lecia, 1/45 jubileuszu 45-lecia, 1/50 jubileuszu 50-lecia, 1/55 jubileuszu 55-lecia.
Wnioskodawca wskazuje, iż w porozumieniu z pracownikami z dniem 1 kwietnia 2016 r. zmienił obowiązujący Regulamin wynagradzania pracowników (...). Zmieniony regulamin nie przewiduje przyznawania pracownikom świadczeń w postaci nagród jubileuszowych.
(...) zamierza wypłacić wszystkim pracownikom zgromadzoną na ten cel rezerwę w ramach jednorazowego świadczenia pieniężnego jako rekompensata z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych. Wskazane świadczenie w postaci jednorazowych rekompensat z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych otrzymaliby wszyscy pracownicy, zarówno ci, którzy mają przepracowaną odpowiednią liczbę lat, jak i ci, którzy prawo do nagrody jubileuszowej nabyliby dopiero w przyszłości. Powyższe związane jest z tym, iż rezerwa utworzona w celu zabezpieczenia środków na wypłatę nagród jubileuszowych jest tworzona dla wszystkich pracowników od chwili ich zatrudnienia. Wskazane rekompensaty będą stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
W tym stanie faktycznym wnioskodawca ma wątpliwość, czy w sytuacji gdy pracownikowi zostanie wypłacona rekompensata z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych, przychód z tytułu wypłaty tej rekompensaty należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.
W opinii wnioskodawcy:
W myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje natomiast ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.). Zgodnie z zapisami powyższej ustawy do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.
Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty (bez względu na źródło ich finansowania), a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop oraz inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została ustalona z góry, dodatkowo świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie zalicza się natomiast przychodów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236). Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 wskazanego rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są nagrody jubileuszowe, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.
Zdaniem wnioskodawcy przepis § 2 ust. 1 pkt 1 wskazanego rozporządzenia znajduje zastosowanie również w sytuacji, gdy (...) jako pracodawca - dokonał zmiany w Regulaminie wynagradzania pracowników (...) polegającej na likwidacji nagród jubileuszowych wypłacanych co 5 lat - planuje wypłatę świadczeń w postaci jednorazowego świadczenia jako rekompensaty z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych, które to nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Jednocześnie, wypłacenie wszystkim pracownikom wskazanych jednorazowych świadczeń - rekompensat w miejsce likwidowanych nagród jubileuszowych w terminie wcześniejszym niż termin nabycia przez pracowników uprawnień do znoszonych nagród i wynikający z tego przychód pracownika nie wpływa na podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Zwracając zatem uwagę na fakt, iż wypłata pracownikom rezerwy (utworzonej w celu zabezpieczenia środków finansowych na wypłatę nagród jubileuszowych) - jako jednorazowej rekompensaty z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych nastąpić ma w związku ze zniesieniem tych nagród a dotychczas obowiązujące w (...) zasady przyznawania i wypłaty nagród jubileuszowych przewidywały ich nabywanie po wskazanym okresie pracy w odstępach 5 lat, należy przyjąć, że tak uzyskany przychód nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Wnioskodawca załączył do wniosku m.in. uchwałę (...) z dnia (...) w sprawie przyjęcia Regulaminu wynagradzania pracowników (...), z której wynika, iż prawo do nagrody jubileuszowej nabywał pracownik, który, w sposób nieprzerwany aż do daty nabycia uprawnienia, przepracował co najmniej 5 lat w (...).
Prawo do nagrody jubileuszowej przysługuje w dniu upływu:
za 20 lat pracy -120% wynagrodzenia pracownika,
za 25 lat pracy - 160% wynagrodzenia pracownika,
za 30 lat pracy - 200% wynagrodzenia pracownika,
za 35 lat pracy - 250% wynagrodzenia pracownika,
z 40 lat pracy - 330% wynagrodzenia pracownika,
powyżej 40 lat pracy, tj. 45, 50, 55 - 410% wynagrodzenia pracownika.
Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:
Stanowisko wyrażone przez (...) we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe.
Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jak podniesiono powyżej, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Pośród tych przychodów, w § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, wymienia się nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat. Przepis ten znajduje również zastosowanie w sytuacji, gdy pracodawca likwidując w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania instytucję nagród jubileuszowych, przewiduje możliwość wypłaty świadczeń pieniężnych mających charakter rekompensaty za rezygnację z przyznawania nagród jubileuszowych.
Z powyższego wywieść należy, iż decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy (kluczowe są zapisy zawarte w przepisach wewnętrznych pracodawcy). Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast fakt daty wypłacenia tych świadczeń pracownikowi (wypłata tych świadczeń może nastąpić więc w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej).
Tym samym, rozstrzygając możliwość wyłączenia rekompensaty spod obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, należy wziąć pod uwagę łącznie dwie przesłanki - wypłata rekompensaty następuje w związku z likwidacją nagród jubileuszowych, a dotychczas obowiązujące zasady przyznawania i wypłaty tych nagród jubileuszowych przewidywały, że nie przysługiwały one częściej niż co 5 lat. Z treści wniosku, jak i załączonego Regulaminu wynagradzania (...) z dnia 5 grudnia 2012 r. wynika, iż wnioskodawca spełnił powyższe warunki.
Jednocześnie jak wskazał wnioskodawca, z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Wyłączenie będzie więc dotyczyło również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.
POUCZENIE
Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.
Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.
Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).
Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.