DI/100000/43/385/2016 - Możliwość wyłączenia wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanego przez pracodawcę swoim pracownikom oraz członkom ich rodzin z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a także składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 25 marca 2016 r., doręczonym w dniu 4 kwietnia 2016 r. dotyczącym wyłączenia wartości grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanego przez pracodawcę swoim pracownikom oraz członkom ich rodzin z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a także składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Dnia 4 kwietnia 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 25 marca 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca zamierza podpisać z ubezpieczycielem umowę grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie zapewniającą możliwość objęcia pracowników spółki oraz zgłoszonych przez nich członków ich rodzin dodatkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w ramach tzw. pakietów medycznych. Pracownicy spółki oraz członkowie ich rodzin, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą mogli korzystać z usług medycznych i szczepień ochronnych objętych ubezpieczeniem w ramach określonych pakietów medycznych.

Ubezpieczyciel obciążać będzie spółkę za nabyte pakiety medyczne, zaś spółka będzie udostępniać te pakiety medyczne swoim pracownikom za częściowym wynagrodzeniem. W efekcie, składki miesięczne za pakiety medyczne uprawniające do korzystania z opieki medycznej przez pracownika osobiście oraz pakiety medyczne uprawniające do korzystania z opieki medycznej przez członków rodziny pracownika będą finansowane zarówno przez spółkę, jak i pracownika. Wysokość składki opłacanej przez pracownika, w zależności od tego jaki wariant zostanie wybrany, będzie wynosiła minimum 1 zł za jeden pakiet medyczny, a różnicę będzie pokrywała spółka. Należność wynikająca z zakupionych przez pracownika od spółki pakietów medycznych uiszczana będzie w trybie potrącenia przez spółkę odpowiedniej kwoty z wynagrodzenia pracownika. Różnica między kwotą uiszczoną przez spółkę na rzecz ubezpieczyciela, a kwotą uiszczoną przez pracownika na rzecz spółki stanowić będzie dla pracownika przychód ze stosunku pracy zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (tekst jedn.: Dz. U. Nr 2012, poz. 361, z późn. zm.), jako wartość świadczeń częściowo odpłatnych. Kwota, którą pracownik będzie zobowiązany uiszczać za pakiet medyczny będzie niższa niż detaliczna cena tego pakietu medycznego nabywanego przez spółkę.

Jednocześnie, możliwość nabywania pakietów medycznych uprawniających do korzystania z opieki medycznej przez pracownika osobiście oraz pakietów medycznych uprawniających do korzystania z opieki medycznej przez członków rodziny pracownika przez pracowników na zasadach opisanych powyżej będzie zapisana w obowiązującym w spółce regulaminie wynagradzania. W regulaminie wynagradzania znajdzie się również zastrzeżenie możliwości rezygnacji w przyszłości z oferowania pakietów medycznych przez spółkę.

W związku z przedstawionym powyżej opisem zdarzenia przyszłego, wnioskodawca powziął wątpliwość, czy część składki za pakiety medyczne finansowana przez spółkę stanowić będzie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż stosownie do § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236; dalej: "Rozporządzenie") podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanych dalej "składkami", stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej "ustawą", oraz § 2. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia z podstawy wymiaru składek wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Z literalnego brzmienia ww. przepisów wynika, że aby korzyść materialna stanowiąca u pracownika przychód ze stosunku pracy nie rodziła obowiązku opłacania składek powinna zostać przyznana pracownikowi na mocy m.in. regulaminu wynagradzania, a także przybrać formę niepieniężną, m.in. formę zakupu usług po cenach niższych niż detaliczne. Oznacza to, że pracownik powinien partycypować w kosztach zakupu usług. Stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia będzie miało zastosowanie również do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Uzasadniając dalej, wnioskodawca wskazuje, iż obowiązkowe składki na Fundusz Pracy ustala się do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie, w myśl art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.).

Ponadto, jak stwierdza przedsiębiorca, w świetle art. 29 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006 o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2006 r. Nr 158, poz. 1121 z późn. zm.) składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe niezależnie od wysokości kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek.

Zdaniem Spółki, mając na uwadze okoliczności zdarzenia przyszłego opisane przez nią powyżej, należy uznać, iż spełnione będą warunki do zastosowania wyłączenia z podstawy wymiaru składek, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia, tj.:

- pracownicy uzyskiwać będą korzyści, które stanowić będą przychód ze stosunku pracy w postaci świadczeń częściowo odpłatnych,

- korzyści te polegać będą na zakupie usług w postaci pakietów medycznych uprawniających do korzystania z opieki medycznej przez pracownika osobiście oraz pakietów medycznych uprawniających do korzystania z opieki medycznej przez członków rodziny pracownika po cenach niższych niż detaliczne - pracownicy będą partycypować w kosztach pakietów medycznych, ale jedynie w części, zaś pozostałą część finansuje spółka, jako pracodawca (zdaniem spółki warunek ten będzie spełniony również wtedy, gdy pracownicy będą partycypować w kosztach zakupu pakietów medycznych w nieznacznej części, np. 1 zł),

- uprawnienie do uzyskania takich korzyści przewidziane będzie w regulaminie wynagradzania.

Biorąc powyższe pod uwagę, w opinii spółki przychód, który pracownicy uzyskają w okolicznościach zdarzenia przyszłego (zarówno w zakresie pakietów medycznych uprawniających do korzystania z opieki medycznej przez pracownika osobiście oraz pakietów medycznych uprawniających do korzystania z opieki medycznej przez członków rodziny pracownika), zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji również składek na ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Podsumowując swoje uzasadnienie, spółka wskazuje iż przedstawione stanowisko jest zgodne ze stanowiskiem prezentowanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wydawanych Interpretacjach indywidualnych, np.

- w decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w Gdańsku z dnia 3 września 2013 r. (DI/100000/451/1096/2013), z 13 lutego 2013 r. (sygn. DI/100000/451/64/2013), z dnia 23 lipca 2013 r. (DI/100000/451/934/2013),

- w decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w Lublinie z dnia 29 sierpnia 2013 r. (WPI/200000/451/1083/2013), z dnia 20 sierpnia 2013 r. (WPI/200000/451/1073/2013), z dnia 26 czerwca 2013 r. (WPI/200000/451/853/2013), z dnia 5 czerwca 2013 r. (WPI/200000/451/678/2013).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej wymienionego rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Wskazany przepis ma zastosowanie również do składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe. W myśl bowiem art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, przy czym nie znajduje zastosowania ograniczenie wysokości rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Podsumowując, jeżeli świadczenie na rzecz pracownika i jego rodziny, wynikające z regulaminu wynagradzania przybiera postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie i stanowi przychód uzyskiwany przez pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zostanie ono wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wyżej wymienionej wartości. Bez znaczenia pozostaje przy tym, iż pakiet usług uprawnia do korzystania z niego nie tylko przez pracownika, ale również przez członków jego rodziny, gdyż nie wpływa to na charakter świadczenia jako korzyści materialnej stanowiącej przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy wynikającej z regulaminu wynagradzania i polegającej na możliwości zakupu takiego pakietu medycznego po cenie niższej niż detaliczna.

Powyższe ma zastosowanie również w odniesieniu do składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie bowiem z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

W odniesieniu do składek na Fundusz Pracy oraz składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zastosowanie mają również powyższe rozważania. Zgodnie bowiem z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.) analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.