DI/100000/43/367/2014 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) z dnia 12 marca 2014 r., złożonym w dniu 19 marca 2014 r., dotyczącym nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości składek z tytułu umów ubezpieczenia na życie i zdrowie w części finansowanych przez pracodawcę swoim pracownikom.

Dnia 19 marca 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 12 marca 2014 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż spółka zamierza współfinansować zakup dla pracowników ubezpieczenia na życie i zdrowie, zawierając z ubezpieczycielami następujące umowy: 1) umowę grupowego ubezpieczenia na życie na rzecz swoich pracowników; 2) umowę ubezpieczenia grupowego następstw nieszczęśliwych wypadków; 3) umowę grupowego ubezpieczenia zdrowotnego na rzecz swoich pracowników oraz członków ich rodzin (tzw. pakiety medyczne). Ubezpieczenia te będą dodatkowymi świadczeniami, jakie spółka będzie zapewniać pracownikom po obniżonej cenie. Warunkiem przystąpienia przez pracownika do ww. ubezpieczeń będzie częściowa odpłatność za te ubezpieczenia ponoszona przez pracownika. Odpłatność będzie polegała na tym, że spółka będzie opłacała składkę ubezpieczeniową w całości i następnie będzie pobierała częściową odpłatność od pracownika potrącając kwotę (od (...) do (...) zł - w zależności od typu ubezpieczenia) z jego wynagrodzenia (za zgodą pracownika). Obowiązek zakupu ww. ubezpieczeń przez spółkę dla chętnych pracowników oraz wysokość odpłatności ponoszonej przez pracowników będzie wynikał z obowiązującego w spółce regulaminu wynagrodzenia - spółka zamierza wprowadzić zmiany w tym zakresie. Prawo do skorzystania z ww. świadczeń będzie przysługiwało wszystkim pracownikom. Różnica pomiędzy ceną zakupu a kwotą zapłaconą przez pracownika będzie stanowiła dla pracownika przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegać będzie opodatkowaniu.

Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca powziął wątpliwość, czy korzyść materialna pracowników, wynikająca z regulaminu wynagradzania (tzn. różnica pomiędzy ceną zakupu a kwotą zapłaconą przez pracownika) polegająca na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne opisanych wyżej usług, będzie korzystała ze zwolnienia od naliczania składek na ubezpieczenia społeczne.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, iż w jego ocenie korzyść materialna wynikająca z regulaminu wynagradzania, polegająca na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne opisanych wyżej usług, nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż będzie korzystała ze zwolnienia od naliczania składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wnioskodawca podkreśla, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Zgodnie z uchwałą pełnego składu Izby Finansowej NSA z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt II FPS 7/10, zapewnienie pracownikowi przez pracodawcę nieodpłatnych świadczeń medycznych stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy. Z uchwały tej wynika, iż istota umowy między pracodawcą a daną placówką medyczną nie jest związana wyłącznie z faktem udzielenia konkretnych świadczeń medycznych, lecz obejmuje także gotowość do świadczenia odpowiednich usług. Taka gotowość jest opłacana przez pracodawcę niezależnie od tego, czy pracownik skorzysta z tych świadczeń, czy nie. Według NSA sama gotowość skorzystania z usług medycznych posiada dla pracownika istotny wymiar finansowy. Przedstawiona interpretacja powoduje, ze od przyznanych pracownikowi pakietów świadczeń medycznych pracodawca, oprócz zaliczki na podatek dochodowy, powinien naliczyć składki ZUS. Jednak w sytuacji, gdy pracownicy ponoszą częściową odpłatność za pakiety świadczeń medycznych (w tym przypadku udostępnione w formie ubezpieczenia zdrowotnego) lub innych świadczeń ubezpieczeniowych, wówczas pracodawca nie ma obowiązku naliczania od wartości tego przychodu (czyi różnicy pomiędzy ceną zakupu a kwotą zapłaconą przez pracownika) składek na ubezpieczenia społeczne. Z przywołanego przepisu, wynika w ocenie przedsiębiorcy, że w przypadku, gdy pracodawca udostępnia swoim pracownikom świadczenia po obniżonych cenach (czyli taniej niż jest dane świadczenie dostępne na rynku), a obowiązek przyznania tego świadczenia wynika z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, to różnica pomiędzy rynkową wartością tego świadczenia a ceną, za jaką udostępnia je pracodawca, nie stanowi podstawy wymiaru składek pracownika otrzymującego świadczenie. Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych takie świadczenie należy rozpatrywać jako świadczenie częściowo odpłatne i ww. różnicę wartości należy w takim przypadku doliczać do przychodu pracownika. Przychód ten nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Powołana regulacji może mieć również zastosowanie do przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego umów współfinansowanych przez spółkę i pracowników. Wnioskodawca na potwierdzenie swojego stanowiska przywołuje także decyzje interpretacyjne Zakładu wydanych w indywidualnych sprawach innych przedsiębiorców, jak również orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r., sygn. akt I UK 201/09, w którym Sąd ten wskazał, że "skoro z treści § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika, że podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegające między innymi na korzystaniu z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, to do materii normatywnej tych aktów lub przepisów prawa pracy należy określenie tego rodzaju korzyści materialnych, które są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe". Reasumując spółka wskazuje, że jeśli w regulaminie wynagradzania przedsiębiorca określi ulgową odpłatność za ubezpieczenia na życie, ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków i pakiety medyczne dla pracowników i ich rodzin, to ich wartość finansowana przez spółkę nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Wskazać przy tym należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład nie dokonuje również w ramach niniejszej decyzji interpretacji zapisów regulaminu wynagrodzenia oraz innych aktów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy, jako że zapisy te nie stanowią przepisów prawa, z których miałby wynikać obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. W ramach niniejszego postępowania organ nie przesądza również o tym, iż dane świadczenie stanowi przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl natomiast art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1 106 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednocześnie zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja § 1 i § 2 ust. 1 pkt 26 przywołanego rozporządzenia a jednoznacznie wskazuje, iż, aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści (w tym przypadku w postaci świadczeń dodatkowej opieki medycznej, objęcia umowami grupowego ubezpieczenia na Zycie oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków) musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń. Uzyskanie przez pracownika prawa do tych świadczeń po cenach niższych niż detaliczne musi nastąpić więc w oparciu o stosowną regulację zawartą w regulaminie wynagradzania, bądź w innych przepisach o wynagradzaniu pracowników.

W związku z faktem, iż prawo do nabycia przez pracowników spółki usługi opieki medycznej po cenie niższej niż detaliczna (jak również objęcia grupowym ubezpieczeniem na życie oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków), za częściową odpłatnością dokonywaną przez te osoby, wynikać będzie z odpowiedniego zapisu regulaminu wynagrodzenia obowiązującego u przedsiębiorcy i korzyść z niego wynikająca stanowi przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, przyjąć należy, iż spełnione zostaną wszystkie warunki przewidziane § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Konsekwencją powyższego będzie możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczeń współfinansowanych przez pracodawcę w warunkach określonych we wniosku.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.