DI/100000/43/323/2015 - Składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej spółki (będących jednocześnie obywatelami Państw Członkowskich Unii Europejskiej), w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego dla tych osób jest ustawodawstwo belgijskie, brytyjskie oraz greckie.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 24 kwietnia 2015 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/323/2015 Składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej spółki (będących jednocześnie obywatelami Państw Członkowskich Unii Europejskiej), w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego dla tych osób jest ustawodawstwo belgijskie, brytyjskie oraz greckie.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015, poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku firmy (...) z dnia 5 marca 2015 r. doręczonym dnia 12 marca 2015 r. uzupełnionym dnia 14 kwietnia 2015 r. w przedmiocie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej spółki (będących jednocześnie obywatelami Państw Członkowskich Unii Europejskiej), w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego dla tych osób jest ustawodawstwo belgijskie, brytyjskie oraz greckie.

UZASADNIENIE

Dnia 12 marca 2015 r. wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wniosek firmy (...) z dnia 5 marca 2015 r., o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 kwietnia 2015 r. doręczonym dnia 14 kwietnia 2015 r.

Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania następujących przepisów prawa, z których może wynikać obowiązek pełnienia przez (...) (dalej: (...), "Wnioskodawca" lub "Spółka") funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne i Fundusz Pracy, w szczególności obowiązku rozliczania i opłacania ww. składek od przychodów z tytułu pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej Spółki przez osoby wykonujące na terytorium Polski tę funkcję i jednocześnie podlegające ubezpieczeniom społecznym w państwie członkowskim innym niż Polska (dalej: "Członkowie Rady Nadzorczej").

W treści wniosku przedsiębiorca wskazał, że (...) jest spółką z siedzibą w (...) prowadzącą działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 213 § 2 Ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.) i w związku z przekroczeniem wynikającej z przytoczonych przepisów kwoty (...) tysięcy złotych kapitału zakładowego, Spółka ma obowiązek powołania organu pełniącego funkcję nadzorczą, tj. Rady Nadzorczej. W skład tego organu wchodzi obecnie jedenastu członków, którzy z tytułu pełnienia swojej funkcji są uprawnieni do otrzymania wynagrodzenia na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. W świetle zmian w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązujących od 1 stycznia 2015 r., członkowie rad nadzorczych co do zasady podlegają w Polsce ubezpieczeniom społecznym od przychodu uzyskanego z tytułu pełnienia swojej funkcji (art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Jednocześnie Wnioskodawca zaznaczył, iż większość Członków Rady Nadzorczej jest obcokrajowcami będącymi obywatelami Państw Członkowskich, którzy podlegają pod obowiązkowy system ubezpieczeń społecznych w państwach zamieszkania.

Dodatkowo, Wnioskodawca podkreślił, że wspomniani powyżej Członkowie Rady Nadzorczej złożyli Spółce pisemne oświadczenia potwierdzające, że praca wykonywana przez nich na terytorium Polski ma charakter marginalny, tzn. wynosi mniej niż (...) łącznego czasu pracy i/lub uzyskiwany z tego źródła dochód stanowi mniej niż łącznego dochodu. W oświadczeniu tym każdy z Członków Rady Nadzorczej wskazał również gdzie znajduje się jego miejsce zamieszkania oraz w jakim kraju podlega obowiązkowemu systemowi ubezpieczeń społecznych (w analizowanych przypadkach są to: Grecja, Wielka Brytania oraz Belgia).

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy Wnioskodawca w stosunku do przychodów Członków Rady Nadzorczej będących obywatelami Państw Członkowskich innych niż Polska oraz podlegających systemowi zabezpieczenia społecznego w tamtych państwach i jednocześnie wykonujących na terytorium Polski pracę o charakterze marginalnym będzie zobowiązany do pełnienia funkcji płatnika składek, tj. między innymi do rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (ubezpieczenie emerytalne i rentowe), składek na Fundusz Pracy oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W ocenie Wnioskodawcy w stosunku do przychodów Członków Rady Nadzorczej będących obywatelami Państw Członkowskich innych niż Polska oraz podlegających systemowi zabezpieczenia społecznego w tamtych państwach i jednocześnie wykonujących na terytorium Polski pracę o charakterze marginalnym nie będzie on zobowiązany do pełnienia funkcji płatnika składek, tj. między innymi do rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (ubezpieczenie emerytalne i rentowe), składek na Fundusz Pracy oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jak zostało przedstawione w dalszej części niniejszego wniosku, Członkowie Rady Nadzorczej powinni podlegać w przedmiotowej sprawie pod obowiązkowe systemy ubezpieczeń społecznych Państw Członkowskich innych niż Polska.

Wnioskodawca wskazał, iż na mocy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dniem 1 stycznia 2015 r., zostały wprowadzone przepisy regulujące zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym przez członków rad nadzorczych, Z przepisów tych wynika, że obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają członkowie rad nadzorczych, którzy pełnią swoje obowiązki za wynagrodzeniem w okresie od dnia powołania do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. Ubezpieczeniem chorobowym i wypadkowym członkowie rad nadzorczych nie są obowiązkowo objęci.

Wnioskodawca zwrócił uwagę na fakt, iż Polskę, będącą członkiem Unii Europejskiej, od dnia 1 maja 2010 r. obowiązują regulacje prawne, które koordynują polski system zabezpieczenia społecznego z systemami Państw Członkowskich. Tym samym, w celu właściwego zastosowania przepisów dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym przez członków rad nadzorczych wymaganym jest odwołanie się do przepisów unijnych.

Jak dalej argumentuje wnioskodawca koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego została uregulowana w Rozporządzeniu nr 883/2004. W artykule 11 ust. 1 cytowanego Rozporządzenia ustanowiono, że osoby, co do których stosuje się niniejszy akt prawny, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Co do zasady osoba wykonująca w Państwie Członkowskim pracę najemną lub pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego Państwa Członkowskiego (ust. 3 lit. a).

Odmiennie została uregulowana natomiast sytuacja osób, które normalnie wykonują prace najemną i/lub pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich. I tak, w zależności od rodzaju zbiegu tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym sytuacje zezwalające na podleganie innemu ustawodawstwu niż państwo miejsca wykonywania pracy zostały uregulowane w art. 13 Rozporządzenia nr 883/2004:

* Zgodnie z art. 13 ust. 1 osoba, która normalnie wykonuje prace najemna w dwóch lub w kilku państwach członkowskich, podlega:

1.

ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym państwie członkowskim lub jeżeli jest zatrudniona przez różne przedsiębiorstwa lub przez różnych pracodawców, którzy mają siedzibę lub miejsce wykonywania działalności w różnych państwach członkowskich lub

2.

ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba lub miejsce wykonywania działalności zatrudniającego ją przedsiębiorstwa lub pracodawcy, jeżeli osoba ta nie wykonuje znacznej części swej pracy w państwie członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania.

* Zgodnie z art. 13 ust. 2 osoba, która normalnie wykonuje pracę na własny rachunek w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich podlega:

1.

ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym Państwie Członkowskim lub

2.

ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym znajduje się centrum zainteresowania dla jej działalności, jeżeli osoba ta nie zamieszkuje w jednym z Państw Członkowskich, w których wykonuje ona znaczną część swej pracy.

* Zgodnie z art. 13 ust. 3 osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami ust. 1.

Przyporządkowanie pełnienia funkcji członka rady nadzorczej do jednej z kategorii, tzn. pracy najemnej lub pracy wykonywanej na własny rachunek, nie jest jednoznaczne. Zgodnie z art. 1 Rozporządzenia nr 883/2004 do celów jego stosowania określenie "praca najemna" oznacza wszelką pracę lub sytuację równoważną, traktowaną jako taką do celów stosowania ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego Państwa Członkowskiego, w którym taka praca lub sytuacja równoważna ma miejsce. Dodatkowo, określenie "działalność na własny rachunek" oznacza wszelką pracę lub sytuację równoważną, traktowaną jako taką do celów ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego Państwa Członkowskiego, w którym taka praca lub sytuacja równoważna ma miejsce.

Niezależnie jednak od klasyfikacji aktywności zawodowej, zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanej sprawie nie będzie on zobowiązany do potrącania składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy w żadnym przypadku. Swoje stanowisko Spółka argumentuje faktem, iż przytoczone powyżej przepisy art. 13 Rozporządzenia nr 883/2004 nie powodują powstania obowiązku zapłaty składek w Polsce, gdyż aktywność zawodowa Członków Rady Nadzorczej ma w Polsce charakter marginalny.

Z informacji zamieszczonej w internetowej bazie wiedzy ZUS, jak również Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (dalej: "MPiPS"), przy określaniu ustawodawstwa tymczasowego nie jest brana pod uwagę praca o niewielkim znaczeniu pod względem czasu oraz zysku ekonomicznego, tj. praca o charakterze marginalnym, zgodnie z art. 14 ust. 5 lit. b Rozporządzenia wykonawczego. W myśl wskazanego przepisu "osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną w dwóch lub w kilku państwach członkowskich, oznacza w szczególności osobę, która: wykonuje na zmianę kilka rodzajów pracy, z wyjątkiem pracy o charakterze marginalnym, w dwóch łub więcej państwach członkowskich, niezależnie od częstotliwości takiej zamiany czy też jej regularnego charakteru."

Ponadto, z cytowanej informacji ZUS i MPiPS wynika, że wymóg ustalania marginalnego charakteru pracy dotyczy wszystkich sytuacji objętych regulacją art. 13 Rozporządzenia nr 883/2004.

Jednoznacznie potwierdzają to również polskie sądy powszechne w swoich wyrokach, m.in.: Sąd Okresowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 29 lipca 2014 r., sygn. akt IV U 863/13, czy też Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 10 czerwca 2014 r., sygn. akt III AUa 2105/13.

Zgodnie z przyjętą definicją pracy marginalnej, jest to praca: "która jest stała, ale ma niewielkie znaczenie pod względem czasu oraz zysku ekonomicznego. Zaleca się, aby przyjąć wskaźnik, zgodnie z którym za pracę o marginalnym charakterze uznawać będzie się pracę zajmującą mniej niż 5% regularnego czasu pracy pracownika i/lub przynoszącą mniej niż 5% jego całkowitego wynagrodzenia". Definicja ta jest powszechnie akceptowana i stosowana, o czym bezsprzecznie świadczy fakt, iż została opublikowaną na stronach ZUS oraz MPiPS. Jednocześnie polskie sądy powszechne także wskazują na powszechne zastosowanie tej definicji (np. Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 22 października 2013 r. sygn. akt IV U 2811/12). Ponadto, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 maja 2010 r. sygn. akt II UK 380/09 stwierdził, iż mimo braku charakteru normatywnego Poradnika, "może być on jednak traktowany jako źródło wykładni autentycznej i być pomocny w interpretacji przepisów".

Zważywszy na fakt, iż Członkowie Rady Nadzorczej - zgodnie z podpisanymi oświadczeniami dotyczącymi ich sytuacji osobistej - wykonują w Polsce aktywność zawodową (w tym pełnią obowiązki Członków Rady Nadzorczej) zajmującą mniej niż (...) ich łącznego czasu pracy i/lub uzyskiwany z tego źródła dochód stanowi mniej niż (...) łącznego dochodu, przychód uzyskany z tytułu pełnienia funkcji nadzorczej w Spółce spełnia definicję pracy o charakterze marginalnym.

W związku z powyższym, Wnioskodawca podkreśla, że osoba wykonująca pracę o marginalnym charakterze w jednym Państwie Członkowskim, która pracuje również w innym Państwie Członkowskim, nie może być uznawana za osobę normalnie wykonującą pracę w dwóch lub kilku państwach członkowskich i w związku z tym podlega obowiązkowi płacenia składek jedynie w Państwie Członkowskim innym niż Polska. W takim przypadku, zgodnie z wytycznymi zaprezentowanymi w Poradniku, "osoba jest traktowana w celu ustalenia mającego zastosowanie ustawodawstwa, jako pracująca wyłącznie w jednym Państwie Członkowskim. (...) Jeżeli praca o marginalnym charakterze jest podstawą włączenia do systemu zabezpieczenia społecznego, składki powinny być opłacane we właściwym Państwie Członkowskim". Nie ulega zatem wątpliwości, iż w analizowanej sprawie właściwe będzie ustawodawstwo Państwa Członkowskiego innego niż Polska, na podstawie art. 11 ust. 3 lit. a Rozporządzenia nr 883/2004.

Wnioskodawca uważa, że do przytoczonego startu faktycznego zastosowanie ma definicja pracy o charakterze marginalnym, która w przypadku Członków Rady Nadzorczej jest spełniona. Jednak nawet gdyby uznać, że praca najemna o charakterze pracy marginalnej nie ma zastosowania w tym przypadku, zastosowanie powinny wówczas znaleźć art. 13 ust. 2 albo ust. 3 Rozporządzenia nr 883/2004.

Zdaniem wnioskodawcy gdyby uznać, że w analizowanej sprawie Członkowie Rady Nadzorczej wykonują pracę na własny rachunek zarówno w Polsce, jak również w innym Państwie Członkowskim i w konsekwencji zastosowanie ma art. 13 ust. 2 Rozporządzenia nr 883/2004, należałoby rozpatrzyć wykonywanie funkcji Członków Rady Nadzorczej pod kątem wykonywania znacznej części pracy w Polsce. W celu ustalenia, czy znaczna część pracy osoby pracującej na własny rachunek jest wykonywana w danym Państwie Członkowskim, konieczne byłoby uwzględnienie obrotu, czasu pracy, liczby świadczonych usług i/lub dochodu. I tak, zgodnie z Poradnikiem, jeżeli w trakcie przeprowadzania ogólnej oceny okaże się, że co najmniej 25% wskazanych kryteriów nie jest spełnione, będzie to wskazywało, że znaczna część pracy danej osoby jest wykonywana w innym Państwie Członkowskim niż Polska. Zważywszy na fakt, że czas pracy oraz dochód osiągnięty przez Członków Rady Nadzorczej w Polsce nie przekracza, bezsprzecznie należy uznać, że warunek wykonywania znacznej części pracy w Polsce nie jest spełniony, a zatem nie podlegają oni ustawodawstwu polskiemu.

W ocenie wnioskodawcy gdyby zaś uznać, że Członkowie Rady Nadzorczej wykonują pracę na własny rachunek w Polsce, natomiast w innym Państwie Członkowskim wykonują pracę najemną, zastosowanie miałby art. 13 ust. 3, zgodnie z którym właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo Państwa Członkowskiego, w którym wykonują oni pracę najemną. Ponownie w przypadku powyższego stanu faktycznego obowiązujące byłoby ustawodawstwo Państwa Członkowskiego innego niż Polska. Jak podkreśla wnioskodawca co do zasady, płatnicy oprócz opłacania składek na ubezpieczenia społeczne mają również obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy w myśl art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia. Zgodnie z przytoczonym przepisem składkę na Fundusz Pracy należy opłacać za osoby, u których podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku pracowników w I roku pracy - 80% tego wynagrodzenia. Niemniej jednak, jak wskazała Spółka, nie będą na niej ciążyć w przedmiotowej sprawie obowiązki płatnika w stosunku do składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w Polsce zgodnie z argumentacją powyżej. Tym samym, Spółka nie będzie również zobowiązana do odprowadzania składek na Fundusz Pracy. Jednocześnie, obowiązek odprowadzania od przychodów członków rad nadzorczych składek na ubezpieczenie zdrowotne został uregulowany w art. 66 ust. 1 pkt 35 ustawy o finansowaniu opieki zdrowotnej. W myśl przytoczonego artykułu, ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega członek rady nadzorczej, który mieszka na obszarze Polski. W związku z powyższym, gdy osoba powołana w skład rady nadzorczej mieszka poza terytorium Polski (jak w przypadku Członków Rady Nadzorczej), nie podlega z tytułu pełnienia swojej funkcji ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce.

Podsumowując, mając na uwadze przedstawiony w niniejszym wniosku stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny, Spółka stoi na stanowisku, iż nie będą ciążyły na niej obowiązki płatnika od przychodów uzyskiwanych przez Członków Rady Nadzorczej będących obywatelami Państw Członkowskich, którzy zamieszkują oraz podlegają ubezpieczeniom społecznym w innych Państwach Członkowskich niż Polska i jednocześnie wykonują na terytorium Polski pracę o charakterze marginalnym z tytułu pełnionej funkcji. Swoje stanowisko Wnioskodawca opiera na regulacjach unijnych, a w szczególności art. 14 ust. 5 lit. b Rozporządzenia wykonawczego, w myśl którego praca o charakterze marginalnym nie powoduje powstania obowiązku opłacania składek w Polsce, zgodnie z art. 13 Rozporządzenia nr 883/2004. A zatem, w przypadku poszczególnych Członków Rady Nadzorczej zgodnie z postanowieniami art. 11 Rozporządzenia nr 883/2004 będzie to ustawodawstwo Grecji, Wielkiej Brytanii lub Belgii i w konsekwencji po stronie Spółki nie powstaje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne ani Fundusz Pracy w Polsce od przychodu z tytułu pełnienia funkcji Członków Rady Nadzorczej.

W piśmie z dnia 9 kwietnia 2015 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, iż cel i pytanie zawarte we Wniosku pozostają niezmienione, tj. Spółka wnosi o potwierdzenie, czy ciążą na niej obowiązki płatnika związane z rozliczaniem oraz opłacaniem w Polsce składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej będących obywatelami Państw Członkowskich innych niż Polska oraz podlegających systemowi zabezpieczenia społecznego w tamtych państwach, czyli w Belgii, Wielkiej Brytanii oraz Grecji i jednocześnie wykonujących na terytorium Polski pracę o charakterze marginalnym.

Wnioskodawca, podkreśla, że chcąc spełnić ustawowe wymogi możliwie precyzyjnie i w szerokim kontekście, zaprezentował kompleksowo stan faktyczny oraz własne stanowisko w sprawie. W szczególności Członkowie Rady Nadzorczej, w odniesieniu do których występuje z Wnioskiem, podlegają obecnie ubezpieczeniom społecznym oraz ustawodawstwu w następujących państwach Członkowskich Unii Europejskiej: Belgia, Wielka Brytania oraz Grecja. W związku z powyższym, Spółka odwołuje się we Wniosku również do przepisów unijnych, tj. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 (dalej: "Rozporządzenie nr 883/2004") oraz Rozporządzenia wykonawczego Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009, które są nadrzędne nad przepisami krajowymi, zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa wspólnotowego. Bez powołania się na wspomniane przepisy Spółka uważałaby swoje stanowisko za niepełne.

A zatem, w ocenie Spółki zostały wskazane przepisy mające zastosowanie, tj. przepisy wspólnotowe. Kwestia właściwego ustawodawstwa, jak powyżej, nie budzi więc wątpliwości - przepisy wspólnotowe jednoznacznie wskazują sposób rozstrzygnięcia. Analiza każdego z ustępów art. 13 Rozporządzenia nr 883/2004 prowadzi do wniosku, iż w Polsce nie powinny być opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy od wynagrodzenia Członków Rady Nadzorczej będących obywatelami Państw Członkowskich innych niż Polska oraz podlegających systemowi zabezpieczenia społecznego w tamtych państwach i jednocześnie wykonujących na terytorium Polski pracę o charakterze marginalnym.

Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska zaprezentowanego we Wniosku, tj. braku obowiązków rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy w Polsce w stosunku do przychodów Członków Rady Nadzorczej będących obywatelami Państw Członkowskich innych niż Polska oraz podlegających systemowi zabezpieczenia społecznego w tamtych państwach i jednocześnie wykonujących na terytorium Polski pracę o charakterze marginalnym.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej łub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r., w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz. U. UE. L nr 284 poz. 1 z 30 października 2009 r.).

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W świetle art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Osoby te nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu (art. 11 oraz art. 12 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Stosownie do art. 1 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (tekst jedn.: Dz. Urz. UE. L 166.1 z 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.) osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. We wniosku oraz w piśmie z dnia 9 kwietnia 201 Sr. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wnioskodawca oświadczył, iż osoby pełniące funkcję członków rady nadzorczej w spółce, są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy podlegają ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego państwom członkowskim Unii Europejskiej tj. ustawodawstwu belgijskiemu, brytyjskiemu oraz greckiemu. Jednocześnie wnioskodawca podkreślił, że praca wykonywana przez te osoby na terenie Polski ma charakter marginalny.

W związku z powyższym, uwzględniając zawartą w piśmie z dnia 9 kwietnia 2015 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku informację, iż właściwym dla osób, o których stanowi wniosek jest ustawodawstwo belgijskie, brytyjskie oraz greckie, stanowisko przedsiębiorcy, iż z tytułu wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej w spółce będących obywatelami tych państw członkowskich nie istnieje w Polsce obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe.

Należy podkreślić, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie dokonuje rozstrzygnięcia w kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego poprzestając na oświadczeniu wnioskodawcy odnośnie obowiązywania właściwego ustawodawstwa. Ograniczenie prawne wynikające z art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uniemożliwiają organowi interpretacji przepisów ustalających właściwe ustawodawstwo.

Ponadto, jednoznaczny sposób ujęcia przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi ustalenie czy podmiot będzie posiadał status płatnika składek. Ustalenie tego statusu nie jest możliwe w drodze wydania pisemnej interpretacji. Rozstrzygnięcie takiej kwestii nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika bezpośrednio obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia.

Mocą niniejszej decyzji Zakład rozstrzyga o braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Należy zaznaczyć, iż w przewidzianym trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada uprawnień do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. Ponadto, zgodnie ze wskazaniami judykatury, wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia i sposobu zastosowania tych przepisów w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu. Pisemna interpretacja nie ma charakteru opinii prawnej, organ nie może dokonać w niej oceny dowolnego zagadnienia prawnego, gdyż wykroczyłby poza zakres swoich kompetencji.

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) oraz do ustalania obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy co wynika z treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz zasad obliczania składek na Fundusz Pracy. W zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Natomiast w zakresie ustalenia obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy przedsiębiorca winien zwrócić się do Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl