DI/100000/43/258/2014 - Odpracowanie przez dłużników zaległości czynszowych a obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 19 lutego 2014 r. złożonym w dniu 25 lutego 2014 r. przez (...) w przedmiocie wskazania czy świadczenie polegające na odpracowywaniu przez dłużników zaległości czynszowych będzie rodzić obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Dnia 25 lutego 2014 r. r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) z dnia 19 lutego 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 marca 2014 r. doręczonym dnia 19 marca 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż w związku z dużymi zaległościami związanymi z opłatami czynszowymi za mieszkania komunalne oraz za mieszkania będące własnością spółki i świadczeniami (np. woda, ścieki, śmieci, c.o., c.w.), spółka zamierza wprowadzić do umowy najmu porozumienie, zgodnie z którym zapłata czynszu może mieć formę świadczenia rzeczowego, na co pozwala art. 453 i 659 § 2 Kodeksu cywilnego. Najemcy w celu zwolnienia z długu (czynszu najmu oraz opłat niezależnych od wynajmującego, tj. media doprowadzone do lokalu) wykonują na rzecz wynajmującego inne świadczenia (art. 453 Kodeksu cywilnego). Rodzaj, rozmiar i wartość czynności świadczonych przez najemcę (dłużnika) są następnie określone w załączniku do ww. porozumienia. Do czynności świadczonych przez dłużnika należeć będą prace porządkowe, tj. sprzątanie terenu, drobne prace remontowe na klatce schodowej i na posesji wokół budynków mieszkalnych komunalnych oraz będących własnością spółki (uzupełnianie tynków, malowanie klatek schodowych, drzwi, stolarki okiennej, płotów itp.) Świadczenia rzeczowe miałyby charakter okresowy. Następowałyby w przypadku udokumentowania braku możliwości spłaty należności za powstałe długi.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca sformułował pytanie czy ze świadczenia w miejsce zaległych opłat za mieszkanie powstanie przychód dla dłużnika polegający na naliczaniu składek ZUS. W opinii wnioskodawcy będzie to przychód niepodlegający naliczaniu składek ZUS bowiem osoby, z którymi podpisywane będą porozumienia na spłatę zaległości nie będą podpisywały ze spółką umów o pracę, umów zlecenia ani umów o dzieło, wskazane osoby nie będą pracownikami spółki. Zawierać będą one ze spółką umowy porozumienia na spłatę zadłużenia, co nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno rentowe oraz zdrowotne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 14 marca 2014 r. doręczonym dnia 19 marca 2014 r. przedsiębiorca poinformował, iż jego intencją jest uzyskanie rozstrzygnięcia co do obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za dłużników, z którymi spółka podpisze porozumienia na spłatę zaległości czynszowych poprzez odpracowanie tj. wykonywanie prac porządkowych i naprawczych na terenie nieruchomości mieszkalnych stanowiących własność spółki i nieruchomości zarządzanych.

Wnioskodawca poinformował również, iż z dłużnikiem nie będzie go łączył stosunek pracy podlegający Kodeksowi pracy ani też umowy cywilnoprawne. Przedsiębiorca opracował program odpracowania zaległości czynszowych, którego realizacja, następuje na wniosek dłużnika o odpracowanie zadłużenia z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego, złożeniu deklaracji o dochodach oraz zawarciu "Porozumienia w sprawie odpracowania zadłużenia z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego".

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje;

Stanowisko wyrażone przez (...) we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe.

W rzeczonym wypadku, istotnym jest, iż przepis art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie wymienia wśród osób obowiązkowo objętych ubezpieczeniami tych, które wykonują świadczenie zamienne celem zwolnienia z długu. Takie świadczenie nie stanowi tytułu do ubezpieczeń, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne po stronie wnioskodawcy. Jednocześnie wnioskodawca oświadczył, iż z dłużnikiem nie będzie go łączył stosunek pracy ani umowa cywilnoprawna - nie powstanie żaden inny tytuł rodzący obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Abstrahując od faktu, iż w rzeczonym wypadku, nie można mówić o istnieniu tytułu do ubezpieczeń, należy stwierdzić, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest władny do określenia czy dana wypłata pieniężna lub świadczenie jest przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż rozstrzyganie tego typu kwestii leży w gestii organów podatkowych.

Równocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, iż nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie na co wskazuje treść ww. art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.