DI/100000/43/255/2015 - Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzeń wypłacanych pełnoletnim bezrobotnym uczestnikom szkoleń i staży będących matkami samotnie wychowującymi dzieci do 18. roku życia.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 30 marca 2015 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/43/255/2015 Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzeń wypłacanych pełnoletnim bezrobotnym uczestnikom szkoleń i staży będących matkami samotnie wychowującymi dzieci do 18. roku życia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 11 lutego 2015 r., doręczonym dnia 25 lutego 2015 r. (uzupełnionym w dniu 24 marca 2015 r.) dotyczącym odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzeń wypłacanych pełnoletnim bezrobotnym uczestnikom szkoleń i staży będących matkami samotnie wychowującymi dzieci do 18. roku życia.

UZASADNIENIE

Dnia 25 lutego 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż na mocy umów zawartych z Instytucjami Pośredniczącymi w ramach Priorytetu VII Promocja Integracji Społecznej Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej Program Operacyjny Kapitał Ludzki realizuje projekty w ramach którego organizowane są kursy zawodowe i staże zawodowe dla bezrobotnych matek samotnie wychowujących dzieci do 18. roku życia. Celem staży jest praktyczna nauka zawodu. Prowadzone są w zakładach pracy. Zgodnie z zapisami Szczegółowego Opisu Priorytetów POKL w projekcie zapisano, iż uczestnicy stażu i kursu za jego odbycie otrzymają stypendium szkoleniowe/stażowe. Po odbyciu szkolenia uczestniczki otrzymają stypendium szkoleniowe a po odbyciu stażu stypendium stażowe w kwotach określonych w budżecie projektu, tj. w wysokości (...) zł oraz (...) zł która to kwota stanowi całkowity koszt łącznie z pochodnymi wymaganymi prawem polskim.

Wątpliwość przedsiębiorcy budzi to, czy wynagrodzenie pełnoletnich, bezrobotnych uczestników szkoleń i staży (stypendium szkoleniowe/stażowe) objęte jest obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, tj. emerytalnym, rentowym i wypadkowym oraz ubezpieczeniem zdrowotnym.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych osoby pobierające stypendium w okresie odbywania stażu lub praktyki zawodowej, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych osób stanowi kwota wypłacanego świadczenia mającego charakter stypendium, bez względu na jego nazwę, jeżeli z zawartej umowy na realizację szkolenia lub stażu wynika prawo tej osoby do uzyskiwania świadczenia otrzymywanego z tytułu uczestnictwa w jednej z powyższych form aktywizacji zawodowej (art. 18 ust. 4 pkt 8 ww. ustawy). Ponadto, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 136 i 137 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z poboru podatku dochodowego są płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich. W odniesieniu do kwestii dotyczącej wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne uczestników projektów realizowanych w ramach POKL zgodnie z art. 83 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki innych niż określone w ust. 2 tego artykułu, składkę na ubezpieczenie zdrowotne obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0,00 zł. Zatem, z uwagi na fakt nie pobierania zaliczek na podatek dochodowy od świadczeń wypłacanych uczestnikom projektów POKL istnieje, zdaniem przedsiębiorcy, podstawa do naliczania składki zdrowotnej, przy czym sama składka zdrowotna będzie wynosiła 0,00 zł. Równocześnie płatnik powinien ująć składki w wysokości 0,00 zł w deklaracji DRA.

W uzupełnieniu swojego wniosku, co nastąpiło pismem doręczonym dnia 24 marca 2015 r. spółka wskazała, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwoty wypłaconych staży zwolnione są od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie przedsiębiorca poinformował, iż dopuszczalność skorzystania przez niego ze zwolnienia z obliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od stypendiów stażowych wypłacanych uczestnikom projektu nie budzi wątpliwości spółki i informacja ta winna być potraktowana przez Zakład jako element opisu stanu faktycznego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż zgodnie ze wskazaniami judykatury wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje czy gromadzony materiał dowodowy. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne i uchronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Odnosząc się do problematyki podniesionej w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wskazać należy, iż obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne spoczywa na płatniku składek i dotyczy osób, które podlegają tym ubezpieczeniom z uwagi na posiadanie odpowiedniego tytułu do tych ubezpieczeń.

Katalog takich osób określa art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Z przepisu tego wynika m.in., iż obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące, obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, od dnia nabycia prawa do stypendium do dnia utraty prawa do niego (art. 6 ust. 1 pkt 9a tej ustawy). Osoby te podlegają także obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ustawy). Nie podlegają natomiast ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 ustawy) ani obowiązkowo ani na zasadzie dobrowolności.

Należy przy tym mieć na uwadze, iż opisany wyżej schemat podlegania ubezpieczeniom społecznym znajduje zastosowanie w przypadku, gdy osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące, nie posiadają innych tytułów obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Podkreślenia wymaga, iż przepis art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych został dodany ustawą o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w celu zrównania sytuacji prawnej osób uczestniczących w szkoleniach finansowanych z Funduszu Pracy i ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, kierowanych na szkolenia, staże i przygotowanie zawodowe dorosłych finansowane przez inny podmiot niż powiatowy urząd pracy i winien być odczytywany w zestawieniu z normą art. 6 ust. 1 pkt 9, przewidującą podleganie ubezpieczeniom emerytalno-rentowym przez osobę bezrobotną pobierającą zasiłek.

Zgodnie natomiast z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy bezrobotnym jest osoba pełnoletnia, niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym w danym zawodzie i nieucząca się w szkole.

Z przywołanych wyżej regulacji wynika, iż obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu) podlegają osoby fizyczne pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące, które są osobami pełnoletnimi.

Wobec oświadczenia wnioskodawcy, iż na staże zawodowe odbywane w ramach projektu unijnego POKL, Priorytet VII, Działanie 7.2. kierowane osoby pełnoletnie, bezrobotne, będące matkami samotnie wychowującymi dzieci do 18. roku życia, stanowisko wnioskodawcy wskazujące, iż osoby, o których stanowi wniosek kierowane na te staże podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i w konsekwencji istnieje obowiązek opłacania za te osoby składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe.

W odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, iż zgodnie z art. 81 ust. 8 pkt 5a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób fizycznych pobierających stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące, nie podlegające ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu; stanowi kwota odpowiadająca wysokości pobieranego stypendium.

Zgodnie natomiast z art. 83 ust. 2 przywołanej ustawy, w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł. W sytuacji więc, gdy tak jak wskazuje przedsiębiorca, nie dojdzie do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wartości wynagrodzeń wypłacanych pełnoletnim bezrobotnym uczestnikom szkoleń i staży zawodowych odbywanych przez matki samotnie wychowujące dzieci do 18. roku życia w ramach PO Kapitał Ludzki, podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegać będzie obniżeniu do 0 zł.

Jednocześnie Zakład wskazuje, iż w trybie pisemnej interpretacji nie jest upoważniony do wypowiadania się w przedmiocie sposobu wypełniania dokumentacji ubezpieczeniowej, w tym deklaracji rozliczeniowych. Kwestie te mają charakter techniczny i nie wymagają interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek przedsiębiorcy do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (a jedynie te przepisy mogą stanowić przedmiot interpretacji wydawanej w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Wnioskodawcy przysługuje natomiast w tym zakresie prawo do zwrócenia się do właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Zakładu (ustalonej zgodnie z siedzibą spółki) z zapytaniem na zasadach ogólnych, regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.). Zapytanie dokonane w tym trybie jest wolne od opłaty.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl