DI/100000/43/24/2014 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych osób przebywających na urlopach macierzyńskich wartości abonamentów medycznych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 8 stycznia 2014 r. doręczonym dnia 14 stycznia 2014 r. w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych osób przebywających na urlopach macierzyńskich wartości abonamentów medycznych.

Dnia 14 stycznia 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 8 stycznia 2014 r. (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 stycznia 2014 r. doręczonym dnia 30 stycznia 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż objął pracowników opieką medyczną wykupując pakiet usług medycznych, za który uiszcza opłatę w formie abonamentu. Świadczenie to nie jest obligatoryjne, a pracownikowi nie przysługuje względem pracodawcy roszczenie o jego wypłatę. Objęcie pracowników opieką medyczną nie zostało ujęte w regulaminie wynagrodzenia. Pracownicy z wyjątkiem osób zatrudnionych na okres próbny, są obejmowani dobrowolnie abonamentem nie ponosząc żadnej odpłatności z tego tytułu. Wartość abonamentu medycznego przypadającego na jednego pracownika jest ustalona na kwotę 40 złotych. Kwota ta jest doliczana do przychodu pracownika i podlega opodatkowaniu oraz stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Pakiet usług medycznych, za który pracodawca opłaca abonament medyczny przysługuje również pracownikom przebywającym na urlopach macierzyńskich i urlopach wychowawczych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego przedsiębiorca posiada wątpliwość, czy wartość abonamentu medycznego dla osób, które przebywają na urlopach macierzyńskich i urlopie wychowawczym jest zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W ocenie wnioskodawcy od wartości pakietów medycznych sfinansowanych przez pracodawcę, przysługujących pracownikowi za okres przebywania na urlopie macierzyńskim i urlopie wychowawczym nie opłaca się składek.

Zarówno pobieranie zasiłku macierzyńskiego, jak i przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi odrębny tytuł do ubezpieczeń. Świadczenia przekazane pracownikowi pobierającemu zasiłek macierzyński lub korzystającemu z urlopu wychowawczego, przysługujące mu w czasie pobierania zasiłku bądź korzystania z urlopu, nie stanowią podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych z tytułu stosunku pracy. Prawo do tych świadczeń nie przysługuje bowiem za okres świadczenia pracy, tylko odpowiednio: z racji pobierania zasiłku macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym, a więc odrębnego od stosunku pracy tytułu do ubezpieczeń.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych osób przebywających na urlopach macierzyńskich wartości abonamentów medycznych wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 6 i ust. 7 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. Jednocześnie w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wobec faktu, iż (...) w przypadku wniosku DI/100000/43/24/2014 uiścił opłatę za jeden z przedstawionych stanów faktycznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozostawił bez rozpatrzenia wniosek przedłożony 14 stycznia 2014 r. w części dotyczącej wyłączenia wartości abonamentów medycznych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych osób przebywających na urlopach wychowawczych. Przebywanie na urlopie macierzyńskim (pobieranie zasiłku macierzyńskiego) jest traktowane odrębnie od sytuacji przebywania danej osoby na urlopie wychowawczym. Przypadki te są więc zawsze analizowane odrębnie.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie zgodnie z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne co do zasady możliwe jest więc wyłącznie wówczas, gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy przychód osiągany przez tę osobę pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem.

Podkreślenia wymaga, iż pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z treści art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku ubezpieczonych pobierających zasiłek macierzyński stanowi kwota tego zasiłku. Zgodnie natomiast z art. 29 ust. 5a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm.) zasiłek macierzyński przysługuje także ubezpieczonemu przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego.

Zatem, wartość dodatkowych świadczeń rzeczowych (w tym przypadku w postaci abonamentów medycznych) uzyskanych przez pracowników w okresie i za okres przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim i pobierania przez nich zasiłku macierzyńskiego nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, iż zasiłek macierzyński nie stanowi podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w związku z czym od wartości abonamentu medycznego przysługującego pracownikom za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego nie opłaca się składki na ubezpieczenie zdrowotne (argument a contrario z art. 81 w zw. z art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych - tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Jednocześnie w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych (Dz. U. z 2006 r. Nr 158, poz. 1.121 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Oznacza to brak obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wartości abonamentu medycznego przysługującego pracownikowi pobierającemu zasiłek macierzyński.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia,

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie dc Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.