DI/100000/43/235/2014 - Obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w (...) z dnia 17 stycznia 2014 r., złożonym w dniu 20 lutego 2014 r., (uzupełnionym pismem z dnia 11 marca 2014 r., doręczonym dnia 19 marca 2014 r.) dotyczącym obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym i w konsekwencji obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w Peru.

Dnia 20 lutego 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 17 stycznia 2014 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) " Spółka Akcyjna z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 11 marca 2014 r., doręczonym 19 marca 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż chciałby zawrzeć umowę cywilnoprawną (umowę zlecenia) z osobą fizyczną posiadającą podwójne obywatelstwo: polskie i kolumbijskie, przebywającą obecnie w Peru. Osoba ta posiada stałe zameldowanie w Polsce, natomiast w Peru przebywa jako rezydent (okresowo). Na zlecenie pracodawcy ww. miałby sporządzać analizy i raporty dotyczące sytuacji rynkowej Ameryki Łacińskiej. Wnioskodawca pokrywałby wydatki związane z wykonywaniem zlecenia (w tym także opłaty za hotele, przejazdy i przeloty) zaakceptowane przez zleceniodawcę.

Na tle powyższego stanu faktycznego wnioskodawca powziął wątpliwość, czy z tytułu zawartej umowy zlecenia z osobą, o której traktuje wniosek, będzie ciążył na spółce obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, iż w jego ocenie, osoba będąca jednocześnie obywatelem Polski i Kolumbii wykonującym jako rezydent w Peru-umowę zlecenia dla przedsiębiorstwa posiadającego siedzibę wyłącznie w Polsce powinien z tytułu wykonywanej umowy zlecenia podlegać zarówno ubezpieczeniom społecznym, jak i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zdaniem przedsiębiorcy, będzie on zobowiązany do odprowadzania w Polsce składek na ubezpieczenia społeczne za tą osobę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w świetle przywołanego wyżej przepisu, Zakład w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie dokonuje ustalenia właściwego ustawodawstwa, któremu podlegać będzie osoba zatrudniona przez polską spółkę do wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia na terytorium Peru, a jedynie wypowiada się w kwestii obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym i obowiązku odprowadzania za taką osobę składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu ubezpieczenia społecznego.

W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmiennie od trybu na zasadach ogólnych regulowanych przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego nie ma żadnych uprawnień do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W postępowaniu tym organ nie może zbierać dowodów i poddawać ich ocenie, orzeka jedynie w oparciu o wskazany w treści wniosku stan faktyczny.

W postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku, nie może podważać stanu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o inne źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczenia społeczne obejmują ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczenia chorobowe) oraz ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ubezpieczenie wypadkowe).

Biorąc pod uwagę przedstawione przez wnioskodawcę okoliczności i odnosząc je do zaprezentowanej argumentacji wskazać należy, iż przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, a w szczególności art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy stanowią, iż obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi obejmowane są osoby, które na terenie Polski są zleceniobiorcami (jeżeli nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat).

Obowiązkowe dla zleceniobiorców jest także ubezpieczenie wypadkowe (art. 12 ust. 1 ww. ustawy), natomiast ubezpieczeniu chorobowemu osoby te podlegają dobrowolnie (art. 11 ust. 2 ww. ustawy).

Przywołane przepisy stanowią o powszechnym charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do osób fizycznych, które na terenie Polski są zleceniobiorcami.

Fakt, iż umowa zlecenia wykonywana jest na terenie innego państwa np. na terenie Peru, z którą Rzeczpospolita Polska nie jest związana żadną umową o zabezpieczeniu społecznym, nie niweluje statusu zleceniobiorcy na terenie Polski.

Istotnym jest fakt, że umowa zlecenia została zawarta przez polskiego obywatela z polskim podmiotem, na rzecz którego wykonywana jest umowa. Poza tym brak jest umowy międzynarodowej, która wyłącza w przypadku wykonywania umowy zlecenia na terenie innego państwa, obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Podkreślenia wymaga fakt, iż dla obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym w takim wypadku istotne jest to, iż następuje ono w ramach istniejącej umowy łączącej polskiego zleceniodawcę i polskiego obywatela na stałe zamieszkującego w Polsce, którego charakter wykonywanej umowy ma przejściowy charakter, na co wskazuje w przypadku opisanym w treści wniosku informacja o czasowej rezydencji w Peru. Nie bez znaczenia w takim przypadku jest również to, iż do pokrycia wydatków związanych z wykonywaniem umowy zlecenia przez osobę, o której traktuje wniosek zobowiązany jest zleceniodawca posiadający swą siedzibę na terytorium Polski.

W sytuacji więc, gdy polski zleceniodawca, posiadający na terytorium Polski swą siedzibę zawiera umowę zlecenia z obywatelem polskim, zaś umowa ta będzie wykonywana na terytorium Peru (gdzie osoba ta będzie posiadać czasowo status rezydenta), to rja zleceniodawcy będzie ciążył obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie w odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego Zakład wskazuje, iż zgodnie z przywołanym powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, jedynie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej przepisu stwierdzić należy, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie przedsiębiorca jest uprawniony do wniesienia podania do Dyrektora (...) Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w (...). Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.