DI/100000/43/220/2015 - Kontrakt menadżerski a składki na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 23 stycznia 2015 r. doręczonym dnia 20 lutego 2015 r. (uzupełnionym pismem z dnia 27 marca 2015 r. doręczonym dnia 31 marca 2015 r.) przez Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w (...) w przedmiocie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu kontraktu menedżerskiego wykonywanego w ramach działalności gospodarczej, w sytuacji gdy przychody uzyskiwane z tego tytułu kwalifikowane będą jako pochodzące z prowadzenia działalności gospodarczej.

Dnia 20 lutego 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 marca 2015 r. doręczonym dnia 31 marca 2015 r.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą o szeroko zakreślonym przedmiocie, na rzecz różnych nabywców towarów i usług, zarówno w formie działalności indywidualnej, jak i zawiązanej z jego udziałem spółki cywilnej ((...) s.c.). Na chwilę obecną, niezależnie od wyżej opisanej pozarolniczej działalności gospodarczej, wnioskodawca pozostaje wspólnikiem, (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...), a jednocześnie również pełni w tej spółce funkcję członka zarządu. W zakresie pełnienia funkcji członka Zarządu spółki (...), obecnie, wnioskodawca pozostaje zatrudniony na podstawie stosunku pracy i podlega, na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, jako pracownik tej spółki. W związku z zamierzoną restrukturyzacją sposobu i podstaw wykonywania funkcji przez członków Zarządu spółki (...), wnioskodawca oraz spółka zamierzają w najbliższym czasie rozwiązać stosunek pracy oraz zawrzeć między sobą umowę kontraktu menedżerskiego, w której wnioskodawca występowałby w ramach prowadzonej przez siebie indywidualnej pozarolniczej działalności gospodarczej, i wykonywałby swoje obowiązki w charakterze przedsiębiorcy oraz wystawiałby faktury opiewające na należne mu wynagrodzenie. W tym celu, przedsiębiorca rozszerzy przedmiot swojej działalności o oznaczoną kodem PKD 70.10.Z (działalność firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych.

Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy w przypadku wykonywania obowiązków członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której przedsiębiorca jest równocześnie wspólnikiem, na podstawie kontraktu menedżerskiego zawartego w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej oraz uzyskiwania w ramach tej działalności z tego tytułu dochodów, będzie on podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, iż w przypadku zawarcia umowy kontraktu menedżerskiego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mającej za przedmiot wykonywanie obowiązków członka zarządu, podstawę podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu stanowić będzie art. 6 ust. 1 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Uzasadniając powyższe stanowisko, przedsiębiorca przywołuje wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2014 r., wydany w sprawie I UK 103/14, gdzie w zbliżonym stanie faktycznym. Sąd ten wskazał, że, "pojęcie gospodarczej działalności usługowej nie pozwala przyjąć, że stałe wykonywalne rodzajowo jednej umowy (usługi) i dla jednego podmiotu nie może być działalnością gospodarczą. Brak jest podstaw do ingerowania w sposób prowadzenia i wykonywania tej działalności, w szczególności do stwierdzenia, ze skoro umowy menedżerskie mają być wykonywane tylko osobiście, to wobec tego nie stanowią prowadzenia działalności gospodarczej". Co więcej, Sąd ten wyraźnie zaznaczył, "że Sąd odwoławczy nie dostrzegł również, że osoba zarządzająca zakładem pracy może być zatrudniona zarówno na podstawie stosunku pracy, jak i umowy cywilnoprawnej (w tym kontraktu menedżerskiego), a zasada swobody umów (art. 353¹ k.c.) umożliwia stronom dokonanie wyboru rodzaju stosunku prawnego, który je będzie łączył, w tym jego zmiany (...) również przepisy ustawy systemowej nie zakazują zmiany formy zatrudnienia i wynikającej z niej zmiany tytułu ubezpieczenia". Wyżej przywołany pogląd wynika ze stanowiska, że przewidziany przez ustawodawcę w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych katalog tytułów podlegania obowiązkowego ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu ma zawsze charakter następczy wobec oznaczenia treści stosunku prawnego przez jego strony. Innymi słowami, to strony tego stosunku, realizując zasadę swobody umów, wybierają jaką konstrukcję prawną przyjąć na potrzeby oznaczenia treści ich stosunku prawnego, a w szczególności wzajemnych ich praw i obowiązków. Idąc dalej, to strony decydują, czy współpracę nawiązać na podstawie stosunku pracy, ewentualnie w drodze zatrudnienia na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia, czy też w ramach prowadzonych działalności gospodarczych. Następstwem dokonanego wyboru oraz nawiązania danego stosunku prawnego, jest powstanie odpowiedniego tytułu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Powyższa zasada ma zastosowanie również do stosunków prawnych łączących członków zarządu spółek kapitałowych z tymi spółkami. Strony takiego stosunku prawnego mogą dowolnie go ukształtować, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego (art. 353¹ k.c.). Konsekwencją ich wyboru w przedmiocie konstrukcji prawnej tego stosunku, będzie powstanie odpowiedniego tytułu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Jeżeli zdecydują się stosunek ten oprzeć na konstrukcji kontraktu menedżerskiego, gdzie menedżer świadczyć będzie na rzecz spółki usługi w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, wówczas podstawę podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom stanowić będzie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Takiemu ukształtowaniu stosunku prawnego, a więc również i podstawy podlegania ubezpieczeniom obowiązkowym, nie stoi na przeszkodzie fakt wcześniejszego wykonywania obowiązków członka zarządu i uzyskiwania z tego tytułu dochodów na innej podstawie prawnej, w tym również na podstawie umowy o pracę.

W uzupełnieniu swojego wniosku, co nastąpiło pismem z dnia 27 marca 2015 r., doręczonym dnia 31 marca 2015 r. przedsiębiorca poinformował, że sama dopuszczalność zawarcia umowy kontraktu menedżerskiego w warunkach opisanych we wniosku, tj. uprzedniego wykonywania obowiązków członka zarządu na innej podstawie prawnej (w tym przypadku na podstawie umowy o pracę), nie wzbudza jego wątpliwości. Złożony przez przedsiębiorcę wniosek dotyczy zaś wątpliwości w przedmiocie schematu podlegania ubezpieczeniom społecznych w sytuacji opisanej we wniosku, tj. tego czy wnioskodawca będzie podlegać tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), czy też z tytułu działalności wykonywanej osobiście (art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustaw)). Uzupełniając opis zdarzenia przyszłego, przedsiębiorca poinformował, że przychody uzyskiwane przez niego z tytułu kontraktu menedżerskiego wykonywanego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kwalifikowane będą jako pochodzące z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca będzie także uzyskiwał z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej przychody inne od tych wynikających z realizacji kontraktu menadżerskiego, o którym traktuje wniosek. Z tytułu kontraktu menedżerskiego, zawartego w ramach działalności gospodarczej, wnioskodawca uzyskiwał będzie wynagrodzenie w kwocie co najmniej równej lub wyższej od obowiązującej najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji, wskazujące uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej 'lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Wskazać przy tym należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawartego w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w' szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany.

Zwrócić należy w' związku z tym uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Powyższe wynika z faktu, braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża więc jedynie przedsiębiorcę.

Przenosząc powyższe na grunt przedstawionego przez przedsiębiorcę opisu stanu faktycznego wskazać należy, iż Zakład związany jest oświadczeniem przedsiębiorcy wskazującym na to, iż przychody uzyskiwane przez niego z tytułu kontraktu menedżerskiego wykonywanego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kwalifikowane będą jako pochodzące z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, (tekst jedn.: źródło uzyskania przychodu określone w art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), a nie zaś jako przychód z tytułu działalności wykonywanej osobiście (art. 13 tej ustawy).

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. i tak, w myśl art. 6 ust. 1 tej ustawy prawodawca wskazał katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. W myśl pkt 5 przywołanego wyżej przepisu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Osoby te podlegają obowiązkowo z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ust. 1 tej ustawy). Dobrowolnie natomiast osoby te będą mogły natomiast przystąpić do ubezpieczenia chorobowego (art. 11 ust. 2 cytowanej ustawy).

Zatem w sytuacji gdy przedsiębiorca uzyskuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przychody z tytułu kontraktu menedżerskiego które kwalifikowane będą jako pochodzące z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (źródło uzyskania przychodu określone art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) to podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Podstawę podlegania ubezpieczeniom społecznych stanowi art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.