DI/100000/43/210/2015 - Możliwość uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości dodatkowych świadczeń pieniężnych wypłacanych w ramach Dobrowolnych Odejść na Emeryturę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 12 lutego 2015 r., złożonym w dniu 18 lutego 2015 r., (uzupełnionym pismem z dnia 11 marca 2015 r., doręczonym 18 marca 2015 r.) dotyczącym uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości dodatkowych świadczeń pieniężnych wypłacanych w ramach Dobrowolnych Odejść na Emeryturę.

Dnia 18 lutego 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 12 lutego 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 11 marca 2015 r., doręczonym dnia 18 marca 2015 r.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał, iż na podstawie obowiązującej w Spółce Uchwały nr (...) Zarządu (...) Sp. z o.o. w z dnia roku w sprawie przyjęcia Programu Dobrowolnych Odejść na Emeryturę oraz Uchwały nr Zarządu z dnia 29 kwietnia 2011 r. w sprawie zmiany Uchwały (...) w sprawie przyjęcia Programu Dobrowolnych Odejść, pracownicy przystępujący do Programu otrzymują - poza odprawami i świadczeniami wynikającymi z ZUZP - dodatkowe odprawy pieniężne w wysokości (...) zł brutto. Przystąpienie do Programu jest dobrowolne. Wypłata dodatkowej odprawy następuje po spełnieniu przez pracownika warunków uprawniających do uzyskania emerytury z FUS oraz rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron. Jednakże pkt 3 "Programu dobrowolnych odejść na emeryturę" wprowadza odstępstwo od tych zasad, bowiem odprawę otrzymują także pracownicy, którzy mimo przystąpienia do Programu, z uwagi na potrzeby pracodawcy nie rozwiązali stosunku pracy. Wypłata tego świadczenia następuje wraz z ostatnim wynagrodzeniem, niezależnie od przedstawienia ze strony pracownika decyzji emerytalnej z ZUS. Zgodnie z § 2 pkt 3 Załącznika Nr 2 do "Programu dobrowolnych odejść na emeryturę" pracownik, który skorzystał z programu zobowiązuje się nie ubiegać się o ponowne zatrudnienie w spółce, a nie dotrzymanie zobowiązania skutkuje obowiązkiem zwrotu wypłaconej dodatkowej odpraw)'. Ponadto § 3 Załącznika Nr 2 do "Programu dobrowolnych odejść na emeryturę" stanowi, że wypłacenie dodatkowej odprawy wyczerpuje wszelkie roszczenia pracownika w stosunku do pracodawcy w związku z rozwiązaniem łączącego ich stosunku pracy. Od podstawy dodatkowej odprawy naliczane są składki na ubezpieczenie społeczne. Ponadto, poza dodatkową odprawą, na podstawie § 12.1 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy zawartego w dniu (...) r. pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy został rozwiązany w związku z przejściem na emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości dwukrotności odprawy jaka przysługiwałaby pracownikowi z tego tytułu zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy spoczywa na nim obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wartości dodatkowych odpraw emerytalnych wypłacanych przez spółkę w ramach Dobrowolnych Odejść na Emeryturę.

We własnym stanowisku w sprawne przedsiębiorca wskazał że, na podstawie art. 92¹ § 1 Kodeksu Pracy pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Ponadto zgodnie z § 2 pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. Na podstawie § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę nie stanowią podstawy wymiaru składek. Przepisy nie zawierają jednak jednoznacznego wskazania, czy w' przypadku, gdy pracodawca przewiduje kilka równoległych świadczeń w związku z przejściem na emeryturę, te mogą się ze sobą kumulować i tym samym łącznie podlegać zwolnieniu. Odprawa dodatkowa wypłacana jest z ostatnim wynagrodzeniem, niezależnie od przedstawienia ze strony pracownika decyzji emerytalnej z ZUS. Ponadto pracownik, który skorzystał z programu zobowiązuje się nie ubiegać się o ponowne zatrudnienie w spółce, a nie dotrzymanie zobowiązania skutkuje obowiązkiem zwrotu wypłaconej dodatkowej odprawy. W związku z powyższym odprawa dodatkowa wypłacana w Spółce na podstawie "Programu dobrowolnych odejść na emeryturę" podlega oskładkowaniu, podobnie jak nagroda pieniężna.

Pismem z dnia 11 marca 2015 r., doręczonym dnia 18 marca 2015 r., przedsiębiorca uzupełnił opis stanu faktycznego o informację wskazującą, iż wartość dodatkowej odprawy pieniężnej przysługującej pracownikom na podstawie uchwały Zarządu spółki z dnia 7 września 2006 r. w sprawie przyjęcia Programu Dobrowolnych Odejść na Emeryturę stanowi przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. w podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany przez tych pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje: Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, w zakresie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości dodatkowych świadczeń pieniężnych wypłacanych w ramach Dobrowolnych Odejść na Emeryturę, uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W myśl zaś art. 18 ust. l w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, późn. zm.), gdzie w § 2 ust. 1 pkt 2 z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie w przypadku, gdy wypłata kwoty odprawy emerytalnej jest związana w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem ustania stosunku pracy, a jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiego świadczenia winno być ustanie zatrudnienia w skutek przejścia na emeryturę lub rentę. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w ścisłym związku z ustaniem stosunku pracy z uwagi na faktyczne przejście na emeryturę lub rentę.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że przedsiębiorca wypłaca pracownikom decydującym się na skorzystanie z Programu Dobrowolnych Odejść na Emeryturę świadczenie nazwane dodatkowym świadczeniem pieniężnym, przy czym prawo do tego świadczenia przysługuje nie tylko tym pracownikom, z którymi nastąpi rozwiązanie stosunku pracy, lecz również tym, którzy z uwagi na potrzeby pracodawcy stosunku pracy nie rozwiązali, Z uwagi na takie ukształtowanie kategorii uprawnionych do świadczenia pieniężnego brak, jest podstaw prawnych do zastosowania wyłączenia przewidzianego § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ze zwolnienia w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne nie można zatem skorzystać w sytuacji, gdy prawo do świadczenia pieniężnego przysługuje osobom, które nie rozwiązały z pracodawcę stosunku pracy z uwagi na uzyskanie prawa do emerytury.

Zgodnie z powyższym stanowisko przedsiębiorcy, iż wartość wypłaconego pracownikowi świadczenia pieniężnego, o którym stanowi wniosek, nie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, uznać należy za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.