DI/100000/43/203/2016 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe a wartość składek na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom spółki.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust, 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy z siedzibą w (...) z dnia 9 lutego 2016 r" złożonym w dniu 17 lutego 2016 t. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości składek na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie współfinansowanych przez pracodawcę pracownikom spółki.

Dnia 17 lutego 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 9 lutego 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 29 lutego 2016 r., doręczonym w dniu 7 marca 2016 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że chce podpisać umowę Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia lub zdrowia. Ponadto, w ramach umowy będą korzystali z usług medycznych i szczepień ochronnych, objętych zakresem ubezpieczenia a także świadczeń zmniejszających koszt zakupu leków w aptece.

Przedsiębiorca podkreśla, że składka miesięczna ma być finansowana przez spółkę i jej pracownika. W zależności, jaki wariant ubezpieczenia zostanie wybrany, pracownik będzie opłacał składkę w wysokości (...) zł (...) a resztę należności za składkę pokrywać będzie spółka. Wnioskodawca dalej wskazuje, że zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236) - "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji".

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że różnica w wysokości składki, którą pracodawca będzie opłacał za pracownika, stanowi wprawdzie przychód pracownika, jednakże z racji faktu, że spełnione zostały wymogi, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego wyżej rozporządzenia, przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia korzyści polegającej na uprawnieniu do zakupu usługi ubezpieczeniowej po cenach niższych, niż detaliczne (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Przedsiębiorca podkreśla, że w opisywanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłaceniu składki a także zawarcia odpowiednich zapisów w porozumieniu płacowym.

Przedsiębiorca dodaje, że zatrudnia poniżej 20 pracowników i nie jest obowiązany do wprowadzenia regulaminu pracy zgodnie z art. 104 § 2 Kodeksu Pracy.

Wobec powyższego wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanej we wniosku interpretacji przepisów.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 29 lutego 2016 r. przedsiębiorca podał nr wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym (...). Ponadto wnioskodawca wskazał, że wartość dofinansowania do świadczenia (tj. ubezpieczenia na życie i zdrowie) stanowić będzie przychód pracowników ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko o kwotę zł, a w pozostałym zakresie nie, oraz że kwestia partycypacji pracownika (ponoszenia przez niego częściowej odpłatności) w cenie kosztów składki na ubezpieczenie na życie i zdrowie wynikać będzie z postanowień przepisów wewnątrz zakładowych o wynagrodzeniu obowiązującym w spółce.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za nieprawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczalna składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 ww. rozporządzenia wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Konstrukcja § 1 i 2 ww. rozporządzenia jednoznacznie jednak wskazuje, iż, aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, tymczasem wnioskodawca w uzupełnieniu do wniosku podkreśla, że wartość dofinansowania do świadczenia (tj. ubezpieczenia na życie i zdrowie) stanowić będzie przychód pracowników ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko o kwotę (...) zł, a w pozostałym zakresie nie.

Stwierdzenie takie jest konsekwencją pytania - czy wartość dofinansowania do świadczenia, do którego prawo uzyskają pracownicy (tj. ubezpieczenie na życie i zdrowie) stanowić będzie przychód tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), które to pytanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawarł w wezwaniu z dnia 22 lutego 2016 r.

Taka okoliczność powoduje, iż przepisy ww. rozporządzenia nie mają zastosowania, gdyż odnoszą się wyłącznie do świadczeń stanowiących przychód pracownika ze stosunku pracy. Przedstawione przez wnioskodawcę stanowisko, z racji błędnej argumentacji dotyczącej zastosowania § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w odniesieniu do wartości składki dofinansowanej przez pracodawcę pracownikom z tytułu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie - nie stanowiących przychodu pracownika - nie może być uznane za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.