DI/100000/43/195/2016 - Ustalenie obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych przez zleceniobiorcę - emeryta zatrudnionego na umowę o pracę przez podmiot trzeci.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 10 lutego 2016 r. doręczonym dnia 16 lutego 2016 r. przez (...) w zakresie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych przez zleceniobiorcę - emeryta zatrudnionego na umowę o pracę przez podmiot trzeci.

Dnia 16 lutego 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż chce zatrudnić na umowę zlecenie emeryta, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na 1/8 etatu w (...) z siedzibą w (...). Przedsiębiorca zaznacza, że suma miesięcznych dochodów uzyskiwanych przez tego pracownika z obu firm nie będzie przekraczać minimalnego wynagrodzenia.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca zauważa, że od 1 stycznia 2016 r. wszyscy przedsiębiorcy zatrudniający zleceniobiorców muszą sumować ich dochody w innych firmach i płacić za nich składki, jeśli łącznie nie przekraczają minimalnego wynagrodzenia. Z opublikowanych ostatnio wyjaśnień ZUS do nowych przepisów wynika, że obowiązek sumowania dochodów ze zlecenia dotyczy także emerytów i rencistów zatrudnionych na etacie. W opinii wnioskodawcy w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych znajdują się dwa sprzeczne ze sobą przepisy.

Pierwszy, art. 9 ust. 4a zawiera wyjątek od ogólnej zasady, że emeryt na zleceniu nie ma obowiązku opłacania składek ZUS, jeśli jest zatrudniony dodatkowo na etacie. Przepis nic nie mówi o wymiarze tego etatu ani wysokości wynagrodzenia z umowy o pracę, które zwalniają z obowiązku zapłaty składek od dalszych zleceń. Ten przepis przewiduje jednak, że trzeba go stosować z zastrzeżeniem art. 9 ust. 2c tej ustawy, która przewiduje kolejny wyjątek od ogólnej zasady oskładkowania zleceń: składki ściąga się z wszystkich umów zawartych z jedną osobą, dopóki łączna podstawa oskładkowania nie przekroczy kwoty minimalnego wynagrodzenia. Tym samym art. 9 ust. 4a zwalniający emeryta na etacie z obowiązku zapłaty składek od zleceń został w ustawie, a nowe przepisy nakazujące zapłatę składek od zleceń są, zdaniem wnioskodawcy, z nim sprzeczne.

W przedstawionej wyżej sytuacji wnioskodawca stoi na stanowisku, że w myśl art. 9 ust. 4a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z siedzibą w (...) jest zwolniona obowiązku opłacania składek ZUS od umowy' zlecenie dla emeryta, który równolegle jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na 1/8 etatu w innym podmiocie gospodarczym, pomimo że suma dochodu z obu podmiotów gospodarczych nie będzie przekraczać minimalnego wynagrodzenia.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Tym samym, nie każda sprawa wymieniona w art. 83 ust. l ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych może stanowić przedmiot interpretacji.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami oraz osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. art. 9 ust. 4a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zleceniobiorcy mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2c i 4b.

Przepis art. 9 ust. 2c ustawy stanowi, iż zleceniobiorca, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a (tj. kwoty minimalnego wynagrodzenia), spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub z innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia.

Z kolei przepis art. 9 ust. 4b ww. ustawy wskazuje, iż zleceniobiorcy mający ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli umowa zlecenia została zawarta z pracodawcą, z którym pozostają równocześnie w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy.

Przepis art. 9 ust. 4a wraz z dodanym doń zastrzeżeniem w postaci ust. 2c ma zastosowanie przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zleceniobiorcy uprawnionego do emerytury lub renty, który jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę zawartej z innym podmiotem niż zleceniodawca a także nie wykonuje na podstawie umowy zlecenia pracy na rzecz pracodawcy, z tym że w pierwszej kolejności uwzględnia się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy.

W opisie zdarzenia przyszłego zawartym we wniosku z dnia 10 lutego 2016 r. wnioskodawca wskazuje, iż przyszły zleceniobiorca wnioskodawcy - emeryt jest zatrudniony przez inny podmiot na umowę o pracę w wymiarze 1/8 etatu, a suma jego miesięcznych dochodów uzyskiwanych u obu pracodawców nie przekroczy minimalnego wynagrodzenia, z opisu zdarzenia przyszłego i własnego stanowiska w sprawie, należy wnosić, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorcy wnioskodawcy z tytułu umowy o pracę zawartej z podmiotem trzecim jest w danym miesiącu niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, iż w opisanym zdarzeniu przyszłym emeryt zatrudniony na umowę o pracę przez podmiot trzeci będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia zawartej z wnioskodawcą, gdyż jego wynagrodzenie z umowy o pracę jest w danym miesiącu niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego wdacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.