DI/100000/43/181/2014 - Brak obowiązku podlegania ubezpieczeniu społecznemu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2013, poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t, j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 7 lutego 2014 r. złożonym w dniu 14 lutego 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu świadczenia polegającego na wykonaniu nieodpłatnie usługi przez dłużnika wnioskodawcy w zamian za spłatę zobowiązania z tytułu umowy pożyczki.

Dnia 14 lutego 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy; (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż nabył od jednego z kontrahentów wierzytelność jaka przysługiwała temu kontrahentowi w stosunku do osoby fizycznej z tytułu umowy pożyczki. Z uwagi, iż osoba fizyczna nie była w stanie spłacić zaciągniętego zobowiązania, zaproponowała iż dokona spłaty pożyczki wykonując określone czynności związane z prowadzoną przez wnioskodawcę działalnością gospodarczą np. (...) w związku z wykonaną usługą zobowiązanie tej osoby z umowy pożyczki wygasło. Za wykonane czynności osoba ta nie otrzymała wynagrodzenia.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi czy w opisanej sytuacji - osoba fizyczna w okresie świadczenia określonych usług, celem spłaty zaciągniętej uprzednio pożyczki podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jeśli tak to w jaki sposób należy ustalić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli osoba ta nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w związku z wykonywaną usługą, to czy wnioskodawca winien fakt wykonania usługi zgłosić do właściwego Oddziału ZUS i na jakim formularzu.

Wnioskodawca podkreśla, iż osoba fizyczna nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu.

W tym stanie taktycznym wnioskodawca stoi na stanowisku, że tytułu umowy pożyczki poprzez wykonywanie przez osobę fizyczną i określonych usług nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społeczno zdrowotnemu. W związku z tym, wnioskodawca nie ma obowiązku zgłaszania faktu wykonywania tych usług do właściwego Oddziału ZUS na jakimkolwiek formularzu.

Istotnym jest zdaniem wnioskodawcy, że osoba fizyczna poprzez wykonywanie określonych usług dokonuje spłaty wcześniejszego zobowiązania z tytułu umowy pożyczki i z tego tytułu nie osiąga żadnego przychodu podlegającego obowiązkowi opłacania składek na powyższe ubezpieczenia. Wobec powyższego osoba ta nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Podstawy prawnej swojego stanowiska wnioskodawca upatruje w treści art. 6, 6a, 6b, 8 i 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym polegającego na wykonaniu nieodpłatnie usługi przez dłużnika wnioskodawcy w zamian za spłatę zobowiązania z tytułu umowy pożyczki uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej j wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia przedsiębiorca może jednostki organizacyjnej oso wari a przepisów, znacznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca w zamkniętej liście wymienia wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnych i rentowych. Wyliczenie to jest wyczerpujące. Powyższe oznacza, że osoba, której ubezpieczeń społecznych zostały określone w tym przepisie, ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczeń społecznych.

Dyspozycja treści art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (ani żaden inny przepis tej ustawy) nie wymienia wśród osób obowiązkowo objętych które wykonują świadczenie usługi zamienne celem zwolnienia z długu, usługa nie stanowi tytułu do ubezpieczeń, i jako takie nie podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Kwestia ewentualnego przychodu jako podstawy wymiaru składek ma charakter jedynie pochodny, który mógłby być brany pod uwagę przy spełnieniu warunku podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Abstrahującj od faktu, iż w rzeczonym wypadku, nic można mówić o istnieniu tytułu do ubezpieczeń, należy stwierdzić, iż jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia czy dane świadczenie czy usługa stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest władny do określenia czy dane świadczenie/usługa jest przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż rozstrzyganie tego typu kwestii leży w gestii organów podatkowych, a tym samym zajęcie odmiennego stanowiska wobec przedstawionych okoliczności nie znajdowałoby uzasadnienia. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.).

Okoliczność wskazania przez wnioskodawcę, iż ww. świadczenie nie skutkuje powstaniem przychodu, może być uznana jedynie jako dalsza - dodatkowa przesłanka do przyjęcia, iż brak jest również podstaw do uznania, iż rodzi ono obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto, należy podkreślić, iż jednoznaczny sposób ujęcia przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji również w sprawach dotyczących m.in. zasad składania/wypełniania dokumentacji zgłoszeniowej do ubezpieczeń, zasad zgłaszania do ubezpieczeń. Kwestie te mają charakter techniczny, i nie dotyczą zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne.

Zakład w przyjętym trybie nie ma absolutnie żadnych kompetencji do tego, aby ustalić czy w przypadku osoby wykonującej daną usługę w zamian za zwolnienie z długu należy zakwalifikować jako pracownika czy też nie.

Przedmiotem interpretacji mogą być wyłącznie te przepisy, które bezpośrednio odnoszą się do obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu co wynika z treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści tego przepisu, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast w zakresie ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego o Wrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy i systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...) Wydział Ubezpieczeń Społecznych.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.