DI/100000/43/1453/2016 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego przez prokurentów spółki powołanych do pełnienia tej funkcji na podstawie samego powołania w sytuacji, gdy prokurent nie jest pracownikiem spółki, ani nie jest związany z nią umową zlecenia, jak również gdy prokurent jest związany umową zlecenia ze spółką w ramach innego zakresu obowiązków niż prokura.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (t, j, Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku firmy (...) z dnia 15 grudnia 2015 r. doręczonym dnia 21 grudnia 2015 r. w przedmiocie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego przez prokurentów spółki powołanych do pełnienia tej funkcji na podstawie samego powołania, zarówno w sytuacji, gdy prokurent nie jest pracownikiem wnioskodawcy, ani nie jest związany umową zlecenia z wnioskodawcą, jak również gdy prokurent jest związany umową zlecenia z wnioskodawcą z innym zakresem obowiązków niż prokura.

Dnia 21 grudnia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez firmę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż jest spółką zależną, w rozumieniu przepisów prawa bilansowego, od spółki (...).

Głównym przedmiotem działalności gospodarczej obu spółek jest handel hurtowy artykułami szybko zbywalnymi. Zgodnie z przyjętym modelem biznesowym, obie spółki mają podobny krąg odbiorców towarów, jak i podobny krąg dostawców towarów, w związku z czym prowadzenie działalności handlowej przez każdą ze spółek wymaga podobnej wiedzy biznesowej.

W związku z powyższym, Wnioskodawca zamierza w roku (...) powołać na prokurenta.

Wnioskodawcy niektórych spośród pracowników spółki (...) na zasadzie art. 109¹ i następnych Kodeksu cywilnego ("k.c."). Będą oni reprezentowali Wnioskodawcę wobec osób trzecich, w szczególności wobec dostawców i odbiorców. W wypadku, gdy Wnioskodawca przyjmie zasadę reprezentacji łącznej Wnioskodawcy, na zasadzie art. 109¹ k.c. lub art. 205 § 1 Kodeksu spółek handlowych, poszczególnym prokurentom mogą też być udzielane pełnomocnictwa do czynności określonego rodzaju, np. do zamawiania towarów, na zasadzie art. 98 i następnych k.c.

Z tytułu pełnionej funkcji, powołane osoby będą otrzymywały wynagrodzenia w stałej lub zmiennej wysokości określanej przez zarząd Wnioskodawcy w formie uchwały, za okresy miesięczne lub dłuższe. Osoby te nie będą zatrudnione u Wnioskodawcy na podstawie umowy o prace. Natomiast, gdyby wystąpiła taka potrzeba biznesowa, z niektórymi z tych osób będą mogły być zawierane umowy zlecenia dotyczące wykonania przez te osoby na rzecz Wnioskodawcy określonych zadań nie objętych prokurą lub pełnomocnictwem wskazanymi w poprzednim akapicie.

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy Wnioskodawca będzie płatnikiem składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe (dalej "ubezpieczenia społeczne") za osoby powołane na prokurenta od wynagrodzeń tych osób otrzymanych z tytułu prokury - w wypadku, gdy prokurent nie jest pracownikiem Wnioskodawcy, ani nie łączy go z Wnioskodawcą umowa zlecenia. Czy Wnioskodawca będzie płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne za osoby powołane na prokurenta od wynagrodzeń tych osób otrzymanych z tytułu prokury - w wypadku, gdy prokurent nie jest pracownikiem Wnioskodawcy, lecz łączy go z Wnioskodawcą umowa zlecenia dotycząca wykonania na rzecz Wnioskodawcy określonych zadań nie objętych prokurą.

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca nie będzie płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne za osoby powołane na prokurenta od wynagrodzeń tych osób otrzymanych z tytułu prokury, zarówno wówczas, gdy:

Wnioskodawca wskazuje, że żaden z przepisów Ustawy SUS, a w szczególności art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 Ustawy SUS, nie przewidują objęcia ubezpieczeniami społecznymi osób powołanych na prokurenta od wynagrodzeń tych osób otrzymanych z tytułu prokury, w sytuacjach przedstawionych wyżej w opisie zdarzenia przyszłego.

W konsekwencji, Wnioskodawca uważa, że nie będzie płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne za osoby powołane na prokurenta od wynagrodzeń tych osób otrzymanych z tytułu prokury, ani na zasadzie art. 17 ust. 1 Ustawy SUS, ani na żadnej innej podstawie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121 z późn. zm.).

Dyspozycja treści art. 6 ust. 1 ww. ustawy, zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Zgodnie z art. 109¹ Kodeksu cywilnego prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokurent spółki może wykonywać swoje obowiązki zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak i na podstawie innego stosunku prawnego (np. na podstawie samego wyboru przez właściwy organ spółki), O powyższym decydują, strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści.

W odniesieniu do prokurenta otrzymującego wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji wyłącznie na podstawie samego powołania uchwałą zarządu spółki, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 oraz powiązanych art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym wynagrodzenie wypłacone prokurentowi z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, w tym ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe.

Bez znaczenia prawnego w kontekście braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia w spółce funkcji prokurenta ma również sam fakt, iż jest on równolegle zatrudniony na podstawie np. umowy zlecenia z innym zakresem obowiązków, niż prokura.

Jednocześnie należy podkreślić, iż jednoznacznie ujęty w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji przesądza, iż nie każda sprawa leżąca we właściwości organu lub państwowej jednostki organizacyjnej jest możliwa do rozstrzygnięcia poprzez wydanie interpretacji w tym trybie. Przedmiotem interpretacji mogą być tylko te sprawy, które odnoszą się do zakresu i sposobu zastosowania wyłącznie przepisów, z których wynika obowiązek dokonania przez przedsiębiorcę świadczenia o charakterze publicznoprawnym.

Dlatego też, Zakład w przyjętym trybie nie ustala czy przedsiębiorca posiada lub nie status płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe.

Obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na poszczególne ubezpieczenia ma pochodny (następczy) charakter wobec ustalenia czy podmiot będzie posiadał status płatnika składek. Ustalenie tego statusu nie jest możliwe w drodze wydania pisemnej interpretacji. Rozstrzygnięcie takiej kwestii nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika bezpośrednio obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Na marginesie należy podkreślić, iż w postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku, nie może podważać stanu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o inne źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu.

W trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania, organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska - dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust, 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.