DI/100000/43/1403/2015 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego prezesowi zarządu spółki pełniącego swoją funkcję wyłącznie na podstawie powołania.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z (...) z dnia 3 grudnia 2015 r., złożonym w dniu 8 grudnia 2015 r., w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Prezesowi Zarządu spółki pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania.

Dnia 8 grudnia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 3 grudnia 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że (...) PESEL (...), będąca wspólnikiem (...), posiadającym (...)% udziałów w spółce, pełni funkcję Prezesa Zarządu oraz otrzymuje od dnia czerwca 2008 r. wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji Prezesa Zarządu na podstawie uchwały z dnia (...) r., podjętej przez Zarząd Spółki. Na podstawie uchwały wynagrodzenie wynosi (...) zł brutto miesięcznie. Od tego wynagrodzenia nie są odprowadzane składki ZUS.

Ponadto w dniu (...) r. (...) zawarła z (...) umowę o pracę na czas nieokreślony. Dalej wnioskodawca podkreśla, że (...) wykonuje obowiązki na stanowisku Projekt Menager w pełnym wymiarze godzin, a od wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP i FGŚP.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, że wynagrodzenie (...) w wysokości (...) brutto, wypłacane na podstawie uchwały z dnia (...) r. z tytułu pełnienia funkcji Prezesa Zarządu nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, na podstawie z art, 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), jak również nie stanowi tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego (art. 66 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Uchwała Zarządu Spółki o odpłatnym pełnieniu funkcji Prezesa Zarządu przez Panią (...) została podjęta w dniu (...) r., natomiast umowa o pracę na stanowisku Project Menager została zawarta w dniu (...) r. Wnioskodawca podkreśla, że obowiązki wykonywane z tytułu powołania i z tytułu umowy o pracę są zupełnie inne. Wobec czego spółka stoi na stanowisku, że składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP i FGŚP powinny być odprowadzane jedynie od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy o pracę.

Do wniosku przedsiębiorca załączył uchwałę zarządu z dnia (...) oraz umowę o pracę z dnia (...) r.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Prezesowi Zarządu spółki pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej (nie przyznaje prawa ani nie stwierdza żadnego obowiązku ubezpieczeniowego), lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób, za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Wśród tytułów rodzących obowiązek podlegania tym ubezpieczeniom prawodawca wymienia m.in. osoby fizyczne, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Należy dodać, że osoba taka obowiązkowo podlega również ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu (art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Zgodnie natomiast z art. 201 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.) członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Treść przepisu art. 6 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - Prezesa Zarządu (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Nie zwalania to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (jeśli takowe byłyby zawarte niezależnie od łączącego strony stosunku organizacyjnego) i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przesłanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak. np. zbieg tytułów do ubezpieczeń).

Zatem, od wynagrodzenia za pełnienie funkcji Prezesa Zarządu wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników spółki, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym wynagrodzenie wypłacane Prezesowi Zarządu z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (w tym ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe).

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) oraz do ustalania obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych co wynika z treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz zasad obliczania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.). Natomiast w zakresie ustalenia obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorca winien zwrócić się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego (...) w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.