DI/100000/43/1387/2018

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) z dnia 19 grudnia 2018 r., doręczonego dnia 21 grudnia 2018 r. uzupełnionego dnia 29 stycznia 2019 r. dotyczącego możliwości opłacania w bieżącym roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,

Dnia 21 grudnia 2018 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 stycznia 2019 r. doręczonym dnia 29 stycznia 2019 r.,

Wnioskodawczym w treści wniosku wskazała, wnosi o wydanie pisemnej indywidualnej interpretacji co do zakresu zastosowania art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz. U. poz. 1577).

Wnioskodawczym wskazała, iż jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...).

Wnioskodawczym rozpoczęła prowadzenie tej działalności w dniu 10 października 2016 r. (od tego czasu prowadzi tę działalność nieprzerwanie; nigdy nie zawieszała jej prowadzenia), zaś jej przedmiotem jest działalność prawnicza (PKD 69.10.2) i działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat (PKD 66.21.Z). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje przy tym zawód radcy prawnego (na zasadzie przepisu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2115 z późn. zm.). Przychody z wyżej wskazywanej działalności gospodarczej opodatkowuje na zasadach ogólnych (prowadzi podatkową księgą przychodów i rozchodów). Od początku prowadzenia działalności gospodarczej jest ona jedynym Wnioskodawczym źródłem utrzymania. W 2018 r., ani w 2017 r. Wnioskodawczym nie pozostawała w żadnym stosunku pracy. Do dnia 31 października 2018 r. korzystała z ulgi w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne, przewidzianej dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Z tym dniem wyczerpała ustawowy limit korzystania z tej ulgi (24 m-ce). Obecnie opłaca składki na ubezpieczenia społeczne w pełnym wymiarze. Przychód z prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej nie przekroczy w 2018 r. kwoty 63 tys. zł (30-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę).

Od miesiąca stycznia 2019 r. Wnioskodawczyni zamierza skorzystać z możliwości opłacania obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne, którą wprowadzi art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznym (w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę, Dz. U. poz. 1577).

Wnioskodawczyni wskazała, że w wyżej opisanym stanie przyszłym pojawia się wątpliwość, czy jako osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą której przedmiotem jest działalność prawnicza i w ramach której wykonuje zawód radcy prawnego, będzie miała prawo do opłacania obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie przepisów wyżej powoływanej ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę.

Zdaniem Wnioskodawczyni zgodnie z art. 18c ust. 11 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym wyżej wskazywaną ustawą przedmiotowa ulga nie będzie mieć zastosowania do osób, które w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2-5 (a zatem m.in. do osób, które prowadziły działalność w zakresie wolnego zawodu).

Wnioskodawczyni dalej wskazała, że zgodnie z przepisem art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu, który będzie obowiązywać od dnia 1 stycznia 2019 r. najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu. Jednocześnie w myśl art. 18c ust. 11 pkt 4 tej ustawy przepisy niniejszego artykułu nie mają zastosowania do osób, które w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 piet 2-5. W przepisie art. 8 ust. 6 pkt 3 ustawa ta wymienia zaś osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu.

W ocenie Wnioskodawczyni zestawienie wyżej wskazywanych przepisów mogłoby zatem wskazywać na wyłączenie osób wykonujących wolny zawód z kręgu osób uprawnionych do skorzystania z ulgi przewidzianej w wyżej wskazywanym przepisie art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2019 r.).

Zdaniem Wnioskodawczyni wyłączenie przewidziane w art. 18c ust. 11 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2019 r.) nie dotyczy jednak osób, które wykonywały w 2018 r. wolny zawód wyłącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W przepisie tym stanowi się o osobach, które "także" prowadziły pozarolniczą działalność w zakresie wolnego zawodu. Oznacza to, zdaniem Wnioskodawczym, że wyżej wskazywane wyłączenie mogłoby mieć w tym wypadku zastosowanie tylko wtedy, gdyby wykonywanie wolnego zawodu odbywało się niejako obok prowadzonej działalności gospodarczej. Przyjęcie innej interpretacji tego przepisu byłoby sprzeczne z ratio legis wprowadzanej regulacji. Niemożność skorzystania z przedmiotowej preferencji przez osoby prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu byłoby bowiem nieuprawnionym różnicowaniem przedsiębiorców. Brak byłoby przy tym jakichkolwiek powodów, dla których osoby takie miałyby być pozbawione tej ulgi. Osoby wykonujące wolny zawód w ramach prowadzonej działalności gospodarczej są bowiem przedsiębiorcami, jak każda inna osoba prowadząca taką działalność, W związku z tym w ocenie Wnioskodawczyni należy uznać, że osoby, które wykonywały w 2018 r. wolny zawód wyłącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mają prawo do skorzystania z przedmiotowej ulgi.

Wnioskodawczyni uważa, że wobec tego, że wykonywała i wykonuje zawód radcy prawnego tylko w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a jednocześnie nie świadczy żadnych usług prawniczych, które nie byłyby objęte umowami zawieranymi przez nią w ramach tej działalności gospodarczej (Wnioskodawczyni nie wykonywała i nie wykonuje, obok prowadzonej działalności gospodarczej, dodatkowej działalności w zakresie wolnego zawodu), należy przyjąć, że ma prawo do skorzystania z możliwości opłacania obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne, o której mowa w art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który zacznie obowiązywać w dniu 1 stycznia 2019 r.

W piśmie z dnia 24 stycznia 2019 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie Zakładu do uzupełnienia wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w opisanym zdarzeniu przyszłym nie zachodzą okoliczności wskazane w przepisie art. 18c ust. 11 pkt 1 i 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 z późn. zm.),

W ocenie Wnioskodawczyni nie zachodzi w jej przypadku okoliczność wskazana w przepisie art. 18c ust. 11 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wyłączenie przewidziane w tym przepisie nie dotyczy bowiem, zdaniem Wnioskodawczyni osób, które wykonywały w 2018 r. wolny zawód wyłącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której osiągnęły one przychód nieprzekraczający ustawowego progu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz, Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Dodatkowo Zakład wskazuje, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualna interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany.

Powyższe oznacza, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wynika to z faktu braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez Przedsiębiorcę we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. wtoku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę, obciąża więc jedynie przedsiębiorcę.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszły w życie zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzone ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577), inaczej zwana ustawą o tzw. "małym ZUS". Dodano do ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych art. 18c, który określa nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne niektórych osób prowadzących działalność gospodarcza, które spełniają warunki określone w ustawie.

Zgodnie z art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu.

W świetle powyższego, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych będzie uzależniona od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, który nie może przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (za 2018 r. limit ten wynosi 63.000 zł). W myśl art. 18c ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych najniższa podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Oznacza to, iż najniższa podstawa wymiaru składek na dany rok (np. 2019 r.) nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w tym samym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na ten sam rok. Przy czym najniższa podstawę wymiaru składek, o której mowa w art. 18c ust. 1 ustawy osoba prowadząca działalność gospodarczą ustala na dany rok kalendarzowy (art. 18c ust. 3 ustawy).

Najniższa podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Powyższe nie ma zastosowania do osób, które lub do których:

Spełnienie powyższych przesłanek powoduje, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie posiada prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż ustalona na zasadach przedstawionych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tzw. "mały ZUS").

Zgodnie z art. 18c ust. 11 pkt 4, przepisy art. 18c nie mają zastosowania do osób, które w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2 - 5 ustawy tj. m.in. były twórcami lub artystami. Przez prowadzenie także innej pozarolniczej działalności należy w tym przypadku rozumieć podleganie ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z danego tytułu.

Osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą jako radca prawny, podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności. Wnioskodawczym wskazuje. że jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) oraz, że od początku prowadzenia działalności gospodarczej jest jej jedynym źródłem utrzymania.

Z informacji zawartych przez Wnioskodawczyni we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i piśmie stanowiącym jego uzupełnienie wynika także, że Przedsiębiorca nie spełnia również pozostałych przesłanek zawartych w art. 18c ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ponadto, przychód z prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej nie przekroczy w 2018 r. kwoty 63 tys. zł (30-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę).

Zatem argumentacja zawarta we wniosku i oświadczenie Wnioskodawczyni zawarte w uzupełnieniu wniosku, przemawiają za uznaniem jej stanowiska za prawidłowe, z tym zastrzeżeniem, że Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń w ustawowym terminie.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.