DI/100000/43/1320/2014 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzyści materialnej pracownika z tytułu dowozu do i z pracy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia. 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w sprawie z wniosku przedsiębiorcy (...) z dnia 27 października 2014 r. doręczonego dnia 12 listopada 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji uznaje za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzyści materialnej pracownika z tytułu dowozu do i z pracy zorganizowanego przez spółkę, a realizowanej na zlecenie i koszt pracodawcy, przyznanej na podstawie zapisów regulaminu wynagradzania w postaci dokumentu wewnętrznego ("biletu") potwierdzającego uprawnienie do przejazdu tak zorganizowanym transportem.

Dnia 12 listopada 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 27 października 2014 r., złożony przez przedsiębiorcę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje, iż prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów USDG. Spółka zatrudnia pracowników we własnym imieniu i jako płatnik, w świetle odrębnych przepisów, zobowiązana jest do poboru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

W związku z rozszerzaniem działalności w (...) spółka planuje udostępnić obecnym i przyszłym pracownikom nieodpłatne świadczenie w postaci zapewnienia zbiorowego transportu do i z pracy. Transport ten będzie odbywać się w ściśle określonych terminach i trasach, zgodnie z zapotrzebowaniem spółki i jej pracowników.

Ponieważ transport publiczny nie jest w stanie zapewnić przewozów dostosowanych do potrzeb pracowników i pracodawcy, spółka chce zawrzeć umowę na realizację dowozu pracowników z zewnętrzną firmą specjalizującą się w świadczeniu usług transportowych.

Przyznanie korzyści materialnej pracownikowi każdorazowo poprzedzone będzie podpisaniem przez niego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przyjęcie świadczenia nieodpłatnego transportu do i z pracy. Dodatkowo, w celu ułatwienia z umożliwienia identyfikacji osób uprawnionych do przejazdu przez zewnętrznego przewoźnika, pracodawca planuje wprowadzenie dokumentów wewnętrznych przybierających formę "biletów" na przejazd zapewnionym przez spółkę transportem. Dokumenty wewnętrzne w formie "biletów" wydawane będą przez wnioskodawcę swoim pracownikom. W celu indywidualizowania świadczenia, rozważane jest zróżnicowanie dokumentów wewnętrznych ("biletów") w zależności od pokonywanej przez pracowników trasy z miejsca zamieszkania do miejsca pracy (w szczególności, w przypadku rozbudowanej i dłuższej trasy).

W konsekwencji, świadczenie przyznawane pracownikom przez pracodawcę i potwierdzane wydawanym dokumentem wewnętrznym w formie "biletu" miałoby ściśle określoną wartość (cenę) ustalaną przez pracodawcę na podstawie cen zakupu usługi transportu od przewoźnika (w przeliczeniu na zapewnione miejsce i potencjalnie zależne od długości pokonywanej trasy) oraz wydanych w danym okresie rozliczeniowym dokumentów wewnętrznych ("biletów).

Jednocześnie przekazywany pracownikom dokument wewnętrzny w formie "biletu" uprawniającego do korzystania z transportu miałby charakter niezbywalny.

Wskazana powyżej procedura oraz zapewnianie nieodpłatnego świadczenia zostanie wprowadzone przez spółkę poprzez odpowiednią zmianę regulaminu wynagrodzeń oraz przyjęcie regulaminu korzystania z transportu zapewnianego przez spółkę.

Z uwagi na potrzebę zapewnienia sprawnego funkcjonowania spółki oraz ze względu na wskazany wcześniej brak odpowiedniej oferty transportu publicznego na danym terenie, spółka planuje przyznawanie dokumentów wewnętrznych w formie "biletów" również kandydatom na pracowników (dojeżdżającym do fabryki w związku z rozmowami rekrutacyjnymi) oraz osobom zatrudnionym przez przedsiębiorców zewnętrznych, którzy świadczą usługi na terenie i na rzecz zakładu pracy.

Spółka informuje, że zgodnie z art. 12 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm. (dalej: u.p.d.o.f.), przychodem ze stosunku pracy jest również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W odniesieniu do planowanego zapewnienia transportu pracownikom, spółka planuje uznać nieodpłatne świadczenie w postaci dowozu do pracy za przychód pracownika w rozumieniu u.p.d.o.f.

Spółka, jako pracodawca, pełni obowiązki płatnika składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, w rozumieniu art. 4 ust. 2a Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442. dalej: "USUS") oraz art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, dalej: dalej: "UŚOZ").

W związku z powyższym, mając na uwadze interes prawny, spółka zwraca się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z pytaniem o zasady wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wartości świadczenia w postaci nieodpłatnego dowozu pracowników do i z zakładu pracy na podstawie § 2 ust. 26 Rozporządzenia.

W szczególności, spółka pragnie uzyskać odpowiedź na następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko spółki, zgodnie z którym, w myśl § 2 pkt 26 Rozporządzenia, z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne wyłączona jest korzyść materialna pracownika z tytułu dowozu do i z pracy zorganizowanego przez spółkę, a realizowana na zlecenie i koszt pracodawcy, przyznana na podstawie zapisów regulaminu wynagradzania w postaci dokumentu wewnętrznego ("biletu") potwierdzającego uprawnienie do przejazdu tak zorganizowanym transportem. W opinii spółki, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wyłączony jest przychód z tytułu zapewnionego przez spółkę nieodpłatnego dowozu do i z pracy.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 USUS, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, tj. przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 u.p.d.o.f., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 (zastrzeżenia nie dotyczą zdarzenia przyszłego), są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r.

Zgodnie z § 2 pkt 26 Rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Na gruncie powyższego przepisu oraz dotychczasowych decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne podlegają jedynie przychody, które spełniają łącznie cztery warunki:

Zdaniem spółki, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną wszystkie wymienione powyżej warunki, tj.

Ad 1. Spółka zamierza wprowadzić świadczenie poprzez odpowiednie uregulowania zawarte w regulaminie wynagradzania.

Ad 2. Nieodpłatne świadczenie w postaci dowozu pracowników do i z pracy, które będzie potwierdzane wydawanym dokumentem wewnętrznym w formie "biletu" ma postać niepieniężną.

Ad 3. Transport pracowników ma charakter materialny.

Ad 4. Świadczenie umożliwia korzystanie z bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji zapewnionymi przez spółkę na podstawie umowy z firmą zewnętrzną. Wnioskodawca podkreśla, iż zgodnie z dotychczasowymi pismami ZUS, korzystanie z bezpłatnych lub odpłatnych przejazdów środkami lokomocji należy rozumieć jako korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazywanych przez pracodawcę biletów lub z transportu organizowanego przez pracodawcę. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, Spółka jako pracodawca organizuje transport swoim pracownikom poprzez zakup usługi od zewnętrznego przewoźnika. Zapewniane świadczenie jest nieodpłatne, a w celu potwierdzenia uprawnienia do skorzystania przez pracownika z transportu zapewnionego przez pracodawcę, planowane jest wydawanie dokumentu wewnętrznego przybierającego formę "bileru".

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w ramach zdarzenia przyszłego zaprezentowanego we wniosku, konieczne jest zastosowanie przepisu § 2 pkt 26 Rozporządzenia, zgodnie z którym z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wyłączona jest wartość korzyści materialnej wynikającej z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającej na korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzyści materialnej pracownika z tytułu dowozu do i z pracy zorganizowanego przez spółkę, a realizowanej na zlecenie i koszt pracodawcy, przyznanej na podstawie zapisów regulaminu wynagradzania w postaci dokumentu wewnętrznego ("biletu") potwierdzającego uprawnienie do przejazdu tak zorganizowanym transportem.

Będący przedmiotem rozpoznania wniosek z dnia 27 października 2014 r. zawiera odmienne zdarzenia przyszłe. Odrębnemu badaniu podlega bowiem sytuacja pracowników spółki oraz kandydatów na pracowników czy pracowników przedsiębiorców zewnętrznych w świetle wyłączenia korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (należy zwrócić uwagę, iż na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe można wyłączyć jedynie wyszczególnione przychody osiągane przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy).

Biorąc pod uwagę fakt, iż od wniosku uregulowano jedną wpłatę (40 zł) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział Gdańsk może odnieść się do kwestii nieuwzględnienia korzyści w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jedynie pracowników przedsiębiorcy.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, iż wyłączną kompetencję do wypowiadania się w kwestiach przychodowych posiadają organy podatkowe, organ rentowy wydając niniejszą interpretacje nie dokonuje oceny w tym zakresie i bazuje jedynie na oświadczeniu wnioskodawcy, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego przepisy te muszą być interpretowane ściśle.

Z powyższego przepisu wynika iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które:

- wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

- przybierają postać niepieniężną,

- mają charakter materialny, a więc nie stanowią ekwiwalentu w formie pieniężnej,

- umożliwiają korzystanie z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji (transportu publicznego lub transportu organizowanego przez pracodawcę).

W sytuacji, gdy pracodawca zorganizuje pracownikom dojazd do pracy pokrywając w całości lub częściowo jego koszty, co będzie znajdowało odzwierciedlenie w przepisach płacowych obowiązujących w spółce, to wartość tego świadczenia podlegać będzie wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników. W odniesieniu do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy podnieść, że zostaną spełnione wymagania przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe organizując swoim pracownikom dojazd do pracy.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.