DI/100000/43/1296/2014 - Podleganie członka zarządu obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym wyłącznie z tytułu umowy o pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j, Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 27 października 2014 r., doręczonym dnia 4 listopada 2014 r. uzupełnionym dnia 2 grudnia 2014 r. dotyczącym ustalenia, iż osoba pełniąca obowiązki członka zarządu spółki (...) powołanego do pełnienia tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników spółki oraz zatrudniona dodatkowo na umowę o pracę na stanowisku dyrektorskim/kierowniczym podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym wyłącznie z tytułu umowy o pracę, zaś z tytułu pełnionej funkcji członka zarządu nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

Dnia 4 listopada 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 25 listopada 2014 r. doręczonym dnia 2 grudnia 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż zatrudnia na umowę o pracę na stanowisku (...) osobę będącą jednocześnie na podstawie powołania członkiem zarządu. Wspomniana osoba z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu otrzymuje comiesięczne wynagrodzenie ustalane uchwalą zgromadzenia wspólników, natomiast z tytułu stosunku pracy - wynagrodzenie określone w umowie o pracę. Inny jest również zakres obowiązków wykonywanych w ramach umowy o pracę oraz z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania. Wspólnicy rozważają również przyznanie w formie uchwały dodatkowego wypłacanego raz w ręku wynagrodzenia z tytułu powołania na członka zarządu. W zarządzie przedsiębiorstwa zasiada dodatkowo druga osoba, która nie posiada dodatkowo zawartej umowy o pracę. Jej obowiązki ograniczają się tylko do wykonywania funkcji członka zarządu.

W Spółce istnieje rozbudowany pion kierowniczy w ramach, którego oprócz pracownika wymienionego powyżej osoby pełnią funkcję dyrektorskie, a osób jest zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych.

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy słuszne jest stanowisko, iż osoba pełniąca funkcję członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników oraz zatrudniona zarazem na podstawie umowy o pracę na stanowisku dyrektorskim/kierowniczym podlega ubezpieczeniom społecznym wyłącznie w zakresie zawartej umowy o pracę, zaś stosunek korporacyjny pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników jest obojętny na gruncie podlegania ubezpieczeniom społecznym niezależnie od częstotliwości wypłacania wynagrodzenia z obu tytułów, tj. zarówno w zakresie wynagrodzenia otrzymywanego comiesięcznie, jak też dodatkowej premii rocznej wypłacanej z tego tytułu.

Zdaniem wnioskodawcy osoba pełniąca funkcję członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników oraz zatrudniona jednocześnie na podstawie umowy o pracę na stanowisku dyrektorskim/kierowniczym podlega ubezpieczeniom społecznym wyłącznie w zakresie zawartej umowy o pracę. Nie podlega ona natomiast ubezpieczeniom społecznym z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania. Oznacza to więc, iż składki na ubezpieczenie społeczne należy odprowadzić tylko od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy o pracę. Nie podlega natomiast "oskładkowaniu" wynagrodzenie otrzymywane z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.).

W art. 6 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca wskazał katalog podmiotów objęty obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty, nie może być ono zatem interpretowane w sposób rozszerzający. Stosownie do powyższej regulacji ubezpieczeniom społecznym podlegają obligatoryjnie osoby zatrudnione na umowę o pracę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast żadna z regulacji prawnych nie odnosi się do kwestii obowiązku uiszczania składek od wynagrodzenia otrzymywanego w związku z wykonywaniem funkcji członka zarządu spółki w oparciu o powołanie.

Członek zarządu spółki może wykonywać swoje obowiązki zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak i na podstawie innego stosunku prawnego - na podstawie samego wyboru przez właściwy organ spółki. O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści. W opisanym w stanie faktycznym przypadku funkcja członka zarządu pełniona jest na podstawie powołania (nie zawarto w tym zakresie ze Spółką żadnych dodatkowych umów). Natomiast umowa o pracę, którą zawarto ze wspomnianą osobą wiąże się z wykonywaniem przez nią innych czynności na rzecz spółki i pełnienia innej funkcji w strukturze organizacyjnej spółki.

Jak argumentuje wnioskodawca należy w pierwszej kolejności podkreślić, iż powołanie na stanowisko członka zarządu mocą uchwały zgromadzenia wspólników spółki nie stanowi samoistnego tytułu rodzącego obowiązek w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym. Nie ma bowiem konieczności, aby z członkiem zarządu była zawierana dodatkowo umowa regulująca jego obowiązki w tym zakresie. Na mocy powołania do zarządu między spółką a członkiem zarządu powstaje stosunek o charakterze organizacyjno-prawnym, który nie rodzi obowiązku ubezpieczeń. Powołanie członka zarządu spółki przez właściwy organ nie oznacza bowiem nawiązania stosunku pracy w rozumieniu art. 68 kodeksu pracy, stanowi jedynie nawiązanie stosunku korporacyjnego polegającego na wykonywaniu czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki oraz jej reprezentacją.

Natomiast w przypadku, gdy z członkiem zarządu dodatkowo nawiązany zostanie stosunek pracy z innego tytułu niż pełnienie funkcji członka zarządu (w tym przypadku zatrudnienie na umowę o pracę na stanowisku) będzie to stanowiło stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tytuł do obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym. W takim jednak przypadku składki na ubezpieczenie społeczne powinny być jednak odprowadzane tylko od wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę, natomiast wynagrodzenie otrzymywane z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania jest "nieoskładkowane". Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla takiej osoby Sianowi bowiem wyłącznie przychód uzyskiwany z umowy o pracę."

Jednocześnie wnioskodawca podkreśla, iż w opisanym stanie faktycznym odmienny jest zakres obowiązków z tytułu powołania oraz z tytułu umowy o pracę. Obowiązki pracownika w zakresie kompetencji wynikających z pełnienia funkcji wynikają z umowy o pracę i dotyczą nadzorowania oraz koordynowania działalności gospodarczej pracodawcy.

Natomiast obowiązki jakie pełni on jako członek zarządu wynikają bezpośrednio z przepisów kodeksu handlowego i skupiają się w głównej mierze wokół; prowadzenia spraw spółki (...), reprezentowania spółki zarówno w sprawach sądowych jak i pozasądowych, prowadzenia spraw bilansowych, a także przedkładania Wspólnikom informacji i raportów w tym zakresie.

Zdaniem wnioskodawcy osoba pełniąca funkcję członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników oraz zatrudniona zarazem na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowniczym, podlega ubezpieczeniom społecznym wyłącznie w zakresie zawartej umowy o pracę, zaś stosunek korporacyjny pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników jest obojętny na gruncie podlegania ubezpieczeniom społecznym niezależnie od częstotliwości jego wypłacania, tj. zarówno w zakresie wynagrodzenia otrzymywanego comiesięcznie, jak też dodatkowej premii rocznej wypłacanej z tego tytułu. Nie podlega więc ubezpieczeniom społecznym zarówno wynagrodzenie miesięczne wynikające z tytułu powołania na członka zarządu, jak i dodatkowe wynagrodzenie rocznego wypłacane z tego tytułu. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla takiej osoby stanowi zatem wyłącznie przychód uzyskiwany z umowy o pracę.

Poprawność takiej wykładni obowiązujących przepisów potwierdzają jak podkreśla wnioskodawca liczne odpowiedzi na interpretacje indywidualne w tym zakresie wydawane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przy analogicznym sianie faktycznym Zakład Ubezpieczeń Społecznych oddział w Gdańsku w decyzji nr 280 z dnia 23 lipca 2014 r. sygn. DI/100000/43/832/2014 stwierdził, iż "...gdy mamy do czynienia z sytuacją w której te same osoby pełniące funkcje członków zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników i jednocześnie na podstawie zawartych umów o pracę na innym stanowisku, to warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym są spełnione wyłącznie z tytułu zawartej umowy o pracę, zaś stosunek korporacyjny pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników jest neutralny w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, gdyż powyższa uchwała nie stanowi tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla takiej osoby stanowi zatem wyłącznie przychód uzyskiwany z umowy o pracę. " Podobne stanowisko znajduje wyraz m.in. w decyzji nr 389 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w Gdańsku z dnia 9 października 2013 r. sygn. DI/100000/451/1195/2013, decyzji nr 357 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w Gdańsku z dnia 13 września 2013 r. sygn. DI/100000/451/1171/2013 czy też decyzji nr 212 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w Gdańsku z dnia 27 maja 2013 r. sygn. DI/100000/451 /642/2013,

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 199 8 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.).

Dyspozycja treści art. 6 ust. 1 ww. ustawy, zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Członek zarządu spółki może wykonywać swoje obowiązki zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak i na podstawie innego stosunku prawnego (np. na podstawie samego wyboru przez właściwy organ spółki). O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści.

Zatem, w odniesieniu do członków zarządu otrzymujących wynagrodzenia za pełnienie tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały np. Zgromadzenia wspólników spółki, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym wynagrodzenie wypłacone członkowi zarządu z tytułu, pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne powstanie jedynie z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego przez taką osobę z tytułu umowy o pracę.

Bez znaczenia prawnego w kontekście braku obowiązku opłacania składek z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie aktu powołania na równoległe świadczenie pracy w spółce na podstawie umowy o pracę, która jak słusznie wskazał wnioskodawca rodzi obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Na marginesie należy podkreślić, iż w postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku, nie może podważać sianu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o inne źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu.

W trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania, organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska - dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.