DI/100000/43/1280/2018 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne I ubezpieczenie zdrowotne pracownika wartości odszkodowania wypłacanego w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.). w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r" poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (...) złożonym w dniu 21 listopada 2018 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika wartości odszkodowania wypłacanego w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach.

W dniu 21 listopada 2018 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 grudnia 2018 r. doręczonym dna 18 grudnia 2018 r.

Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949) tj.; w zakresie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne odszkodowania, które zostanie wypłacone przez Oddział Spółki Wnioskodawcy (Płatnik) na podstawie Porozumienia z tytułu rozwiązania umowy o pracę i braku gwarancji zatrudnienia pracowniczego w okresie gwarantowanego zatrudnienia.

Wnioskodawca informuje, że ponieważ uprawniona do złożenia wniosku jest Spółka, jako przedsiębiorca wniosek dotyczy płatnika składek (...) czyli oddziału wyodrębnionego w ramach Spółki.

Opisując zdarzenie przyszłe wnioskodawca wskazuje, że na podstawie umowy o pracę z dnia 10.12.2010 r., Płatnik zatrudniał do dnia 30 czerwca 2016 r. pracownika (Pracownik). Umowa o pracę została rozwiązana na mocy zawartego w dniu 1 czerwca 2016 r. porozumienia stron.

Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w związku z zatrudnieniem Pracownika u kolejnego pracodawcy (Kolejny Pracodawca) co zostało opisane w porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę.,

Wnioskodawca wyjaśnia, że wnioskodawca (konsekwentnie jego oddziały) oraz Kolejny Pracodawca należą do (...).

W dacie zawierania porozumienia rozwiązującego umowę o pracę była to (...)

Wskutek sprzedaży aktywów francuskiej (...) zmianie uległa nazwa (...) na (...) i konsekwentnie zmianie uległa nazwa Oddziału Spółki - wnioskodawcy jako pracodawcy i płatnika składek.

Zatrudnienie u Kolejnego Pracodawcy nastąpiło w związku z powołaniem Pracownika do pełnienia funkcji Członka Zarządu.

W porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę Płatnik zobowiązał się m.in.:

Umowa o pracę jaka łączyła Pracownika z Kolejnym Pracodawcą uległa rozwiązaniu na mocy porozumienia stron z dniem 31 lipca 2018 r.

Płatnik nie wywiązał się z zawartych w porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę zobowiązań (opisanych w lit: a, b, c powyżej) i podpisał z Pracownikiem w dniu 9 maja 2018 r. porozumienie, w którym zobowiązał się do wypłaty kwoty odszkodowania w wysokości równej sumie 12 krotności miesięcznego wynagrodzenia brutto liczonego jak ekwiwalent za urlop w terminie do 30 sierpnia 2013 r.

Wnioskodawca oświadcza, że odszkodowanie, o którym mowa we wniosku wypłacane jest byłemu pracownikowi. Odszkodowanie kwalifikuje się do przychodu osiąganego przez pracowników w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. z 2018 r., poz.-200 z późn. zm.).

Wnioskodawca kieruje pytanie czy w sytuacji, gdy Płatnik wypłaci odszkodowanie na podstawie w wymienionych porozumień (porozumienie rozwiązujące umowę o pracę oraz porozumienie ustalające zasady wypłaty odszkodowania) wartość tego odszkodowania należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne Pracownika.

Wnioskodawca wskazuje, iż jego zdaniem w sytuacji, gdy Pracownikowi wypłacone zostanie odszkodowanie z tytułu niezapewnienia dalszego zatrudnienia we wskazanym okresie po ustaniu zatrudnienia u Kolejnego Pracodawcy przy czym odszkodowanie to jest zagwarantowane w porozumieniu określającym warunki rozwiązania umowy o pracę jaka łączyła Płatnika z Pracownikiem - odszkodowania nie należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.

Zdaniem wnioskodawcy w omawianym przypadku świadczenie odszkodowawcze ma na celu zrekompensowanie rozwiązania umowy o pracę i tym samym kwalifikuje się do zaliczenia do odszkodowania wypłacanego z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Wnioskodawca uzasadnia. Ze mysi art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne został z kolei uregulowany ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.) zgodnie z którą, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne co do zasady stosuje się przepisy określające tą podstawą odnośnie do ubezpieczenia emerytalnego I rentowego.

Powyższe oznacza, ze w przypadku ustalenia, iż wartość danego świadczenia powinna zostać włączona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, należy uwzględnić ją także przy obliczaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne (lub o contrario wyłączyć z podstawy wymiaru składek).

W analizowanym przypadku:

W ocenie Wnioskodawcy odszkodowanie o jakim mowa w porozumieniach nie podlega oskładkowaniu składkami ZUS zgodnie z postanowieniami § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), który stanowi:

Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn lezących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy Konsekwentnie zdaniem wnioskodawcy, nie należy opłacać składki zdrowotnej. Wnioskodawca wskazuje, ze me zidentyfikował interpretacji, która mogłaby znaleźć zastosowanie do stanu faktycznego.

W ocenie wnioskodawcy bezspornie odszkodowanie jakie Płatnik wypłaci na podstawie zawartych porozumień kwalifikuje się do zaliczenia do odszkodowania wypłaconego z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Ustawodawca nie przewidział w tym zakresie żadnych dodatkowych przesłanek jakie muszą zostać spełnione aby móc zakwalifikować wypłacone świadczenie do tego typu odszkodowań. Regulacja ta pojmuje przy tym szeroko "rozwiązanie umowy o pracę' nie wskazując w jaki sposób ma dojść do rozwiązania umowy o pracę, w jakim terminie i na jakich warunkach jak też w szczególności nie reguluje kwestii w jakim terminie winno dojść do wypłaty odszkodowania lub tez ziszczenia się warunków wypłaty odszkodowania (np. po ustaniu zatrudnienia)

W omawianym przypadku doszło bezspornie do rozwiązania umowy o pracę z Płatnikiem a następnie - po ustaniu zatrudnienia u Kolejnego Pracodawcy me doszło do utrzymania zatrudnienia w okresie w którym Płatnik gwarantował to zatrudnienie, świadczenie odszkodowawcze ma zatem na celu zrekompensowanie rozwiązania umowy o pracę w szerokim tego pojęcia (rozwiązanie) znaczeniu

Niniejszym fakt uzgodnienia w porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę odszkodowania należnego Pracownikowi z racji tej, iż Płatnik po ustaniu zatrudnienia u Kolejnego Pracodawcy, do którego przechodził Pracownik po ustaniu zatrudnienia u Płatnika - oznacza, iż Płatnik przyjął na siebie zobowiązanie zapłaty odszkodowania mającego na celu rekompensatę rozwiązania umowy o pracę.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy wypłata odszkodowania rekompensującego pracownikowi Płatnika rozwiązanie stosunku pracy podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 14 grudnia 2018 r. doręczonym dnia 18 grudnia 2018 r. wnioskodawca wskazał, że odszkodowanie, jakie wypłaci płatnik to odszkodowanie wypłacane w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach.

Odszkodowanie, o którym mowa we wniosku będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy dnia 26. 0.7 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2038 r. poz. 200 z późn. zm.) osiągany przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje Interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych i fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1949) jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn lezących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Powyższe wyłączenie określonych należności, jako niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających określone prawo do takich świadczeń. Jedynie przykładowo wymieniono, że chodzi o odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu wypowiedzenia, czy wreszcie niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. W związku z powyższym przyjmuje Się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek zawartych w komentowanym przepisie ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw czy odszkodowań przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu pracy lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów, która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika w porównaniu z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje jednak zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata odszkodowania pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę świadczenia, winno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenie me może być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach, niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Fakt, iż wyplata świadczenia następuje na podstawie np. porozumienia między pracodawcą a pracownikiem nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia.

W niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie należy przypisać oświadczeniu wnioskodawcy, że odszkodowanie, jakie wypłaci płatnik to odszkodowanie wypłacane w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach. Co istotne, oświadczenie zostało zawarte w piśmie wnioskodawcy stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 6 grudnia 2018 r., w którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych skierował do wnioskodawcy pytanie czy odszkodowanie, jakie płatnik wypłaci na podstawie zawartych porozumień kwalifikuje się do zaliczenia do odszkodowania wypłaconego z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (czy wypłata odszkodowania pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy) czy też jest to jedynie odszkodowanie wypłacane nie w związku z rozwiązaniem umowy o pracy, lecz w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach.

Podsumowując, odszkodowanie wypłacane w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach, nie będzie korzystać z wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, bowiem nie pozostaje w bezpośrednim związku z rozwiązaniem stosunku pracy, lecz wynika z niemożności zawarcia kolejnej umowy o pracę.

Jednocześnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t,j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.) wynika, że do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe będzie miało zastosowanie również do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, że wydając niniejszą interpretację nie posiada uprawnienia do weryfikowania opisanych przez wnioskodawcę zdarzeń przyszłych i oceniania działań, które zamierza podjąć wnioskodawca pod kątem ich zgodności z prawem, lecz dokonuje oceny jedynie stanowiska wnioskodawcy - przyjętego przez wnioskodawcę rozumienia treści § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze po wyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. l i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. S ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...) Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzje