DI/100000/43/1248/2015 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kart medycznych oraz ubezpieczenia na życie w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim oraz wychowawczym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 20041. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku z dnia 26 października 2015 r. doręczonym dnia 2 listopada 2015 r. przez przedsiębiorcę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników świadczeń w naturze w postaci Kart medycznych (...) oraz ubezpieczenia na życie (...) i (...) w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim oraz wychowawczym uznaje za prawidłowe.

Dnia 2 listopada 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż finansuje w 100% następujące świadczenia w naturze:

W wewnętrznych przepisach o wynagradzaniu brak jest zapisów o zwolnieniu ze składek emerytalno-rentowych świadczeń w naturze wymienionych powyżej w pkt. 1 i 2, do których Pracownicy mają prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, a także w okresie urlopu wychowawczego.

Wnioskodawca zamierza wprowadzić zasadę współfinansowania przez Pracowników n/w świadczeń w naturze:

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy kwota abonamentów medycznych (...) i (...) ubezpieczenia na życie i (...) finansowanych przez Pracodawcę, do których Pracownicy maja prawo w okresie: wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku opiekuńczego, urlopu macierzyńskiego oraz urlopu wychowawczego stanowi podstawę składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca uważa że kwoty abonamentów medycznych (...) oraz ubezpieczenia na życie (...) i (...) nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, ponieważ pracownicy podlegają w tych okresach pod inny niż pracowniczy tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe świadczeń w naturze w postaci Kart medycznych (...) oraz ubezpieczenia na życie (...) i (...) w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim oraz wychowawczym należy uznać za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Ustalenie podstawy wymiaru składek ubezpieczenia społeczne co do zasady możliwe jest więc wyłącznie wówczas gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy przychód osiągany przez tę osobę pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są. pracownikami.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust, 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Z treści art. 29 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159) wynika, że zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres urlopu rodzicielskiego oraz okres urlopu ojcowskiego.

Zgodnie z art, 18 ust. 5b. ww. ustawy a systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym, stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy.

Zgodnie z art. 18 ust. 6 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, dodatkowym urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie rodzicielskim oraz urlopie ojcowskim stanowi podobnie jak przebywanie na urlopie wychowawczym odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczeń społecznych.

Powyższe oznacza, że wartość świadczeń w naturze np. w postaci Kart medycznych (...) oraz ubezpieczenia na życie (...) i (...) uzyskanych przez pracowników w okresie przebywania przez nich na urlopie macierzyńskim oraz na urlopie wychowawczym nie ustanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy tylko z racji przebywania na ww. urlopach.

Dodatkowo z uwagi na treść przepisów art. 11 oraz art. 12 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z których wynika, że osoby przebywające na urlopie wychowawczym lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu, wartość świadczeń w naturze nie stanowi również podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Na marginesie należy podkreślić, iż w trybie wydawania pisemnych interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego, nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Idąc w ślad za twierdzeniem wyrażonym w Postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 18.04.2011 r. w sprawie o sygn. akt III UK 117/10 należy wskazać, iż zakres i przedmiot sprawy o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa konstytuuje treść wniosku wszczynającego postępowanie, a rolą organu prowadzącego to postępowanie jest ocena stanowiska strony w spornej kwestii, nie zaś przedstawianie poglądów i wykładni przepisów odnoszących się do różnych sytuacji faktycznych. Istotą tego postępowania jest uzyskanie przez stronę wyjaśnienia treści przepisów prawa i ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku. Organ wydający decyzję nie może więc ingerować w stan faktyczny opisany we wniosku, podważać go, uzupełniać czy zmieniać w oparciu o inne źródła lub wiedzę znaną mu z urzędu.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego -Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.