DI/100000/43/1238/2018 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.), w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) w (...) złożonym w dniu 6 listopada 2018 r. dotyczące prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Dnia 6 listopada 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 5 listopada 2018 r., złożony przez (...) prowadzącą działalność gospodarczą w (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 2 grudnia 2018 r., doręczonym dnia 4 grudnia 2018 r.

Wnioskodawczyni w treści wniosku wskazała, że w okresie 1 października 2017 r. - 30 września 2018 r. pozostawała w stosunku pracy z, prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą: (...) w (...) ramach odbywania stażu lekarza dentysty. Wykonywała w tym czasie na rzecz wskazanego powyżej podmiotu zadania z zakresu staży cząstkowych z obszaru stomatologii zachowawczej z ortodoncją, stomatologii dziecięcej, chirurgii stomatologicznej, protetyki stomatologicznej, periodontologii, ortodoncji. Podejmowane przez czynności odpowiadały określonym w ramowym programie stażu podyplomowego lekarza dentysty stanowiącego załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 26 września 2012 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 474). Zgodnie z rzeczonym programem wnioskodawczym zobowiązana była do odbycia 8 cząstkowych staży (z zakresu stomatologii zachowawczej, stomatologii dziecięcej, chirurgii stomatologicznej, protetyki stomatologicznej, periodontologii, ortodoncji, ratownictwa medycznego, orzecznictwa lekarskiego, bioetyki oraz prawa medycznego). Zakończenie i rozliczenie uczestnictwa w powyżej wymienionych szkoleniach stażowych, łącznie stanowiących staż podyplomowy lekarza dentysty, stanowi zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dn. 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, dalej jako: uzi, podstawę do ubiegania się przez lekarza dentystę - stażystę o prawo wykonywania zawodu, niezbędne do prowadzenia samodzielnej obsługi pacjentów. W dn. 3 października 2018 r. wnioskodawczyni uzyskała prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty nr.(...), po czym w dn. 2 listopada 2018 r. rozpoczęła po raz pierwszy w życiu prowadzenie działalności gospodarczej. W jej ramach podjęła na podstawie umowy cywilnoprawnej współpracę z podmiotem, z którym łączył ją stosunek pracy w ramach stażu podyplomowego - prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą: (...)

W związku z powyższym wnioskodawczyni zwraca się z zapytaniem czy w świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wnioskodawczyni przysługuje uprawnienie do obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe według tzw. stawki preferencyjnej, tj. wskazanej w art. 18a ust. 1 tej ustawy.

W ocenie Wnioskodawczyni zasadnym jest stosowanie w stosunku do niej art. 18a ust. 1 usus.

Wnioskodawczyni wskazuje, iż spełnia ona wszystkie przesłanki wskazane w powyższym przepisie uprawniające do obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe według tzw. stawki preferencyjnej. Co więcej, nie wypełnia ona żadnej z przesłanek wskazanych w art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawczyni dodaje, że prowadzi po raz pierwszy pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów Prawa przedsiębiorców, zaś czynności, które wykonywała na rzecz ówczesnego pracodawcy, z którym aktualnie łączy ją stosunek cywilnoprawny w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, mają odmienny charakter i zakres od wykonywanych obecnie.

W trakcie trwania stażu podyplomowego Wnioskodawczyni wykonywała na rzecz prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą: (...) Dentystyczna, jedynie porządkowe czynności umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie gabinetu stomatologicznego oraz niektóre czynności lecznicze, podczas gdy jako samodzielny przedsiębiorca świadczy na rzecz wskazanego powyżej podmiotu wszelkie usługi stomatologiczne w sposób zupełnie samodzielny i obwarowany o wiele szerszą odpowiedzialnością. Takie ukształtowanie sytuacji wnioskodawczyni koresponduje z treścią art. 15 ust. 3a, 3b i 3d w zw. z art. 3 ust. 1 uzi, które wyraźnie wskazują, iż lekarz dentysta odbywający staż podyplomowy wykonuje zawód lekarza dentysty pod nadzorem lekarza dentysty wykonującego zawód co najmniej 5 lat i uprawniony jest do podejmowania szeregu czynności jedynie po konsultacji z opiekunem. Wyjątkiem są sytuacje nagle, w których i tak lekarz dentysta-stażysta może podjąć stosowne działania dopiero po uzyskaniu opinii lekarza dentysty.

Stwierdzić należy więc, iż zakres uprawnień i czynności lekarza dentysty-stażysty jest w znacznym stopniu ograniczony. Spowodowane jest to charakterem tej formy doskonalenia zawodowego, jaką jest staż podyplomowy - ma on na celu przygotowanie lekarza dentysty-stażysty do samodzielnego wykonywania zawodu lekarza dentysty. Staż podyplomowy przewidziany przepisami uzi jest więc szkoleniem zawodowym prowadzącym po jego odbyciu do uzyskania uprawnień do samodzielnego wykonywania zawodu. W efekcie powyższego w uzi przyjęto więc model ścisłego nadzoru nad wszelkimi działaniami lekarza dentysty-stażysty - może on wykonywać zabiegi i podejmować jakiekolwiek inne czynności lecznicze w stosunku do pacjentów jedynie po uzyskaniu szczegółowych wytycznych od swego opiekuna. Wnioskodawczyni na etapie odbywania stażu podyplomowego nie była upoważniona aby samodzielnie rozstrzygać pojawiające się problemy lub wydawać orzeczenia w stosunku do pacjenta. Z kolei podejmując współpracę z (...), prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą: (...) już jako przedsiębiorca, ma możliwość samodzielnego decydowania o sposobie i organizacji swej pracy, rozstrzyganiu pojawiających sią w trakcie wykonywania zabiegów zagadnień oraz udzielania porad stomatologicznych według własnego stanu wiedzy, bez konieczności uprzedniego ich konsultowania. Praca wnioskodawczyni nie jest poddawana takiej kontroli jak praca lekarza dentysty-stażysty.

Dodatkowo Wnioskodawczyni podkreśla że zgodnie z § 18 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ws. stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty wynagrodzenie lekarza stażysty regulowane jest ze środków publicznych (samorząd województwa), nie zaś ze środków własnych pracodawcy. Co więcej, umowa o pracę lekarza dentysty-stażysty (umowa stażowe) zgodnie z przepisami ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty zawarta może zostać jedynie na czas określony - okres odbywania stażu.

Wnioskodawczyni wskazuje, iż ratio legis wprowadzenia do usus art. 18a ust. 2 pkt 2 było przeciwdziałanie rozwiązywaniu umów o pracę w celu podjęcia działalności pozarolniczej we współpracy z dotychczasowym pracodawcą oraz przedstawiony stan faktyczny, nie można przyjąć, iż Wnioskodawczyni spełnia negatywne przesłanki określone we wspomnianym przepisie. Mając na względzie cel stażu podyplomowego lekarza dentysty oraz różnice w statusie zawodowym lekarza dentysty-stażysty i lekarza dentysty stwierdzić należy, iż odbycie stażu śluzy przygotowaniu zawodowemu osoby posiadającej wyższe wykształcenie lekarsko - dentystyczne do wykonywania samodzielnie zawodu lekarza dentysty. W niniejszej sytuacji wnioskodawczyni rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w formie indywidualnej praktyki lekarsko-dentystycznej w pierwszym możliwym dla niej terminie - po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu.

Rekapitulując, nie można mówić o zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez lekarza dentystę-stażystę i lekarza dentystę posiadającego "pełne i nieograniczone" prawo wykonywania zawodu. Ewentualne podobieństwa w czynnościach wykonywanych przez wnioskodawczynię w ramach stosunku pracy i na podstawie umowy zlecenia, zawartej pomiędzy, prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą: (...) a wnioskodawczynią jako przedsiębiorcą, mogą dotyczyć jedynie samej technicznej strony tych czynności i to z pominięciem niebywale istotnej cechy, że uprzednio jakiekolwiek decyzje co do stosowanych procedur i rozwiązań nie były podejmowane przez Wnioskodawczynię lecz przez opiekuna lekarza dentysty-stażysty. W związku z powyższym nie można stwierdzić, iż wnioskodawczyni wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

W świetle powyższego wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż spełnia wszelkie wymagane prawem przesłanki aby w stosunku do niej podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowiła zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 2 grudnia 2018 r., doręczonym w dniu 4 grudnia 2018 r., Wnioskodawczyni wskazała, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziła innej pozarolniczej działalności. Jest to pierwsza pozarolnicza działalność i pierwsza działalność gospodarcza prowadzona przez wnioskodawczynię. W kwestii przedmiotu wniosku Wnioskodawczyni podkreśla, że zwróciła się do organu z zapytaniem o treści: "czy w świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wnioskodawczyni przysługuje uprawnienie do obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe według tzw. stawki preferencyjnej, tj. wskazanej w art. 18a ust. 1 tej ustawy". Powyższy zapis jednoznacznie wskazuje na intencję uzyskania interpretacji organu w kwestii dopuszczalności opłacania z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej składek na ubezpieczenia społeczne w obniżonej wysokości {na podstawie art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Uzupełniając opis stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, że w ramach zatrudnienia u byłego pracodawcy w bieżącym i poprzednim roku kalendarzowym przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej Wnioskodawczyni odbywała staż lekarza dentysty, w ramach którego wykonywała zlecone jej zadania. Należy jednak stwierdzić, że pomimo celu wspólnego również obecnie wykonywanym czynnościom były to działania inne, a więc nie tożsame z wykonywanymi obecnie w ramach działalności gospodarczej wykonywanej na rzecz byłego pracodawcy przez wnioskodawczynię. Ich odmienność wynikała z charakteru ówczesnego zatrudnienia wnioskodawczyni, stanowiącego etap doskonalenia zawodowego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczące prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, uznać należy za prawidłowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla jednocześnie, że w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej organ rentowy nie posiada kompetencji do rozstrzygania czy czynności wchodzące w zakres wykonywanej przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej nie są tożsame z czynnościami, jakie ww. wykonuje na rzecz byłego pracodawcy w ramach stosunku pracy. Zgodnie z uzupełnieniem dokonanym przez wnioskodawczynię pismem z dnia 2 grudnia 2018 r. doręczonym dnia 4 grudnia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje zawarte w nim oświadczenie za element opisu stanu faktycznego i nie dokonuje jego oceny.

Stosownie do treści art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia przysługuje osobom, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, tj. osobom prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Z kolei dyspozycja treści art. 18a ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż powyższy przepis nie ma zastosowania do osób, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Wyłącznie fakt nie prowadzenia działalności pozarolniczej w żadnej z określonych w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych form w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej umożliwia przedsiębiorcy skorzystanie z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w myśl art. 18a ust. 1 tej ustawy.

Należy również zaznaczyć, że wystarczy, aby zakres wykonywanej przez daną osobę działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy tylko w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi w ramach łączącego ją uprzednio z tym pracodawcą stosunku pracy, żeby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie miała prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Dopiero, gdy wykonywana praca w ramach prowadzonej działalności ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności wykonywanych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Bez znaczenia pozostaje okoliczność braku samodzielności podczas wypełniania obowiązków. Należy pamiętać, że warunek nie wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza' to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Argumentacja zawarta we wniosku i jego uzupełnieniu - oświadczenie wnioskodawczym, że nie prowadziła on pozarolniczej działalności w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej oraz wskazanie, że czynności wykonywane w ramach zatrudnienia u byłego pracodawcy w bieżącym, poprzednim roku kalendarzowym przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nie są tożsame z czynnościami wchodzącymi w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, przemawiają za uznaniem stanowiska za prawidłowe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznacza, iż w przypadku, gdy przedstawione przez wnioskodawczynię w treści wniosku okoliczności nie są prawdziwe, wydana interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.