DI/100000/43/1219/2016 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Prezesowi Zarządu spółki kapitałowej pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 983 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 2 listopada 2016 r., złożonym w dniu 10 listopada 2016 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Prezesowi Zarządu spółki kapitałowej pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania.

Dnia 10 listopada 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 2 listopada 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że (...) jest zatrudniony w Spółce (...) na stanowisku Kierownika przedsiębiorstwa na czas nieokreślony. Umowa została zawarta w dniu (...) r. Równocześnie (...) jako członek zarządu-Prezes Zarządu, na podstawie art. 201 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych (Dz.U.2016.615 art. 17) prowadzi i reprezentuje sprawy Spółki. Pierwsza kadencja zarządu powołanego w akcie notarialnym upływa w 2016 r.

Dalej wnioskodawca zaznacza, że Zgromadzenie Wspólników Spółki zgodnie z uprawnieniami określonymi w § (...) Aktu założycielskiego Spółki oraz art. 201 § 4 zamierza powołać na kolejną kadencję (...) na Prezesa Spółki. Uchwała wspólników określała będzie również wysokość wynagrodzenia należnego członkowi zarządu za sprawowanie funkcji w zarządzie Spółki.

Równocześnie w związku ze zmianami organizacyjnymi planowanymi od (...) r. będzie zatrudniony w Spółce na podstawie stosunku pracy w wymiarze 1/8 etatu na stanowisku stolarz budowlany.

W związku z powyższym wnioskodawca kieruje pytanie czy wynagrodzenie prezesa z powołania będzie stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Zdaniem wnioskodawcy powołanie w poczet członków zarządu przy nawiązanym równolegle stosunku pracy na stanowisku stolarz budowlany (1/8 etatu) nie stanowi tytułu ubezpieczeniowego i nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych, członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powoływani są uchwałą wspólników. Jednocześnie zdaniem wnioskodawcy, nic nie stoi na przeszkodzie, aby uchwała wspólników określała również wysokość wynagrodzenia należnego członkowi zarządu za sprawowanie funkcji w zarządzie spółki.

Dalej wnioskodawca wskazuje, że stosunek pracy na podstawie powołania można nawiązać tylko, gdy wynika to wprost z przepisów prawa - art. 68 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141 z 1974 r. z późn. zm.).

Przedsiębiorca zaznacza, że określane powołaniem powierzenie stanowiska kierowniczego członkom zarządów spółek kapitałowych (według Kodeksu spółek handlowych) nie mieści się w rozumieniu powołania, o którym mowa w art. 68 k.p. i nast. Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 1998 r. stwierdzając, że tego typu powołania nie są odrębnymi przepisami, które upoważniają do nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania zgodnie z art. 68 § 1 (I PKN 345/98, OSNP 1999/22/719).

Z kolei przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. Nr 1247, poz. 963 z 2016 r.) w art. 6 oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.) w art. 66 nie wymieniają jako tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych pełnienia na podstawie aktu powołania funkcji członka zarządu spółki kapitałowej.

Zatem wobec członka zarządu spółki kapitałowej, otrzymującego wynagrodzenie za pełnienie funkcji wyłącznie na podstawie samego powołania - stosunku organizacyjnego, nie może powstać obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż takiego tytułu nie wymienia art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Równocześnie wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny, katalog ten ma charakter enumeratywny co oznacza, że zawiera w sposób wyczerpujący wszystkie osoby objęte przymusowym ubezpieczeniem.

Dodatkowo wnioskodawca nadmienia, iż wykonywanie funkcji prezesa zarządu Spółki nie jest w żaden sposób powiązane z obowiązkami wykonywanymi na stanowisku stolarza budowlanego.

Ponadto wnioskodawca dodaje, iż do podobnych konkluzji prowadzi stanowisko Oddziału ZUS w Lublinie zawarte w decyzji nr 22/2014 z dnia 21 stycznia 2014 r. znak WPI/200000/43/22/2014. Wynika z niej, że nie trzeba odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia członka zarządu spółki kapitałowej powołanego do pełnienia swojej funkcji na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. Podobne stanowisko zajął też Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, w decyzji nr 124/2014 z dnia 15 kwietnia 2014 r. oraz z dnia 28 czerwca 2013 r. Znak: DI/100000/451/763/2013.

Przedsiębiorca zaznacza, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stosunek pracy stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, a w konsekwencji wynagrodzenie uzyskiwane z tytułu umowy o pracę stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W związku z powyższym, według wnioskodawcy, jedynie wynagrodzenie uzyskiwane z tytułu umowy o pracę na 1/8 etatu z wynagrodzeniem w wysokości 400,00 zł brutto będzie stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego Prezesowi Zarządu spółki kapitałowej pełniącego tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej (nie przyznaje prawa ani nie stwierdza żadnego obowiązku ubezpieczeniowego), lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Wśród tytułów rodzących obowiązek podlegania tym ubezpieczeniom prawodawca wymienia m.in. osoby fizyczne, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Należy dodać, że osoba taka obowiązkowo podlega również ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu (art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Zgodnie natomiast z art. 201 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 z późn. zm.) członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Treść przepisu art. 6 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - Prezesa Zarządu sp. z o.o. (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Nie zwalania to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (jeśli takowe byłyby zawarte niezależnie od łączącego strony stosunku organizacyjnego) i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przesłanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak np. zbieg tytułów do ubezpieczeń).

Zatem, od wynagrodzenia za pełnienie funkcji Prezesa Zarządu sp. z o.o. wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników spółki, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 oraz art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym wynagrodzenie wypłacane Prezesowi Zarządu sp. z o.o. z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (w tym ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.