DI/100000/43/1098/2017 - Brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez prokurenta powołanego mocą uchwały zarządu spółki.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) zawarte we wniosku z dnia 13 września 2017 r., doręczonym w dniu 18 września 2017 r. w przedmiocie dotyczącym braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez prokurenta powołanego mocą uchwały zarządu spółki.

Dnia 18 września 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Na mocy uchwały zarządu spółki w spółce zostaną ustanowieni prokurenci do reprezentacji spółki. Zarząd w uchwale przyzna prokurentom wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji. Z prokurentami nie zostanie zawarta umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Jednocześnie z prokurentem nie zostanie zawarta umowa o pracę, prokurent nie będzie pracownikiem wnioskodawcy oraz nie będzie pełnił żadnej funkcji w organach wnioskodawcy. W związku z powyższym opisem wnioskodawca kieruje pytanie czy wynagrodzenie za sprawowanie funkcji prokurenta ustalone i wypłacane na podstawie uchwały zarządu spółki stanowi tytuł do obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że w jego ocenie pełnienie funkcji prokurenta wyłącznie na podstawie powołania, bez nawiązywania odrębnego stosunku prawnego nie stanowi tytułu do obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym. Z treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych bowiem wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczce, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów.

Z kolei, zgodnie z art. 8 za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a. Przepis art. 8 ust. 2a ustawy stanowi, że za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umową taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Ponadto przepis art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określa krąg osób fizycznych, dla których ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają charakter obowiązkowy. Określony tym przepisem katalog osób fizycznych, podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jest zamknięty.

Wnioskodawca zaznacza, że z przedstawionego wyżej stanu faktycznego wynika, że prokurent wykonuje prawo reprezentacji spółki wyłącznie na podstawie uchwały zarządu, nie można zatem zaliczyć go do kręgu ubezpieczonych, wymienionych w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca dodaje, ze Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 5 marca 2008 r. (III Aua 651/07) stwierdził że "prokura stanowi szczególny rodzaj pełnomocnictwa i nie skutkuje obowiązkami przewidzianymi w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych". Powołanie na prokurenta spółki nie stanowi samoistnego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Prokurent może pełnić tę funkcję bez umowy, wyłącznie na mocy samego aktu powołania (uchwały). Ustanowienie prokurenta spółki przez jej zarząd nie oznacza nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu art. 68 Kodeksu pracy i stanowi co najwyżej nawiązanie stosunku korporacyjnego. Prokurent powołany przez zarząd wnioskodawcy nie będzie zatem obowiązkowo podlegał ubezpieczeniom społecznym, a jego przychód z tytułu wynagrodzenia za pełnienie tej funkcji nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wnioskodawca dodaje, iż powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie m.in. w interpretacji Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 22 czerwca 2016 r. sygn. DI/100000/43/739/2016, w której organ wskazał, iż w odniesieniu do prokurenta otrzymującego wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały np. zarządu spółki, nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanym art. 11 i 12 tej ustawy. Tym samym wynagrodzenie wypłacone prokurentowi z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Wobec powyższego przedsiębiorca wnosi o zajęcie stanowiska i udzielenie interpretacji w przedmiotowej kwestii, poprzez wydanie decyzji zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji w przedmiocie dotyczącym braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez prokurenta powołanego mocą uchwały zarządu spółki, uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dyspozycja treści art. 6 ust. 1 ww. ustawy, zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Prokurent spółki może wykonywać swoje obowiązki zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak i na podstawie innego stosunku prawnego (np. na podstawie samego wyboru przez właściwy organ spółki). O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści, bądź organ spółki w formie uchwały podjętej w tym zakresie.

Zatem, w odniesieniu do prokurenta otrzymującego wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały np. zarządu spółki, nie powstaje obowiązek podlegania z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanym art. 11 i 12 tej ustawy. Tym samym wynagrodzenie wypłacone prokurentowi z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne,

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.