DI/100000/43/1070/2015 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkowi zarządu spółki pełniącemu tę funkcję wyłącznie na podstawie aktu powołania.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) z dnia 15 września 2015 r., złożonym w dniu 18 września 2015 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkowi zarządu spółki pełniącemu tę funkcję na podstawie aktu powołania.

Dnia 18 września 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 15 września 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 02.10.2015 r. doręczonym dnia 06.10.2015 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż pracownicy zatrudnieni w spółce są jednocześnie członkami jej zarządu. Stosunek pracy, jak i okres jego trwania nie został w żaden sposób powiązany z funkcjami członków zarządu. W ramach działania zarządu spółki, na mocy uchwał, w sposób nieregularny są przyznawane wynagrodzenia.

Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy w myśl nowych przepisów, wynagrodzenia członków zarządu podlegają uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, że osoby będące pracownikami spółki, a jednocześnie wchodzącymi w skład zarządu spółki pełnią swoje funkcje w zarządzie na podstawie stosunku organizacyjno-prawnego regulowanego prawem handlowym, który jest odrębny od stosunku pracy. W świetle treści art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych jedynie stosunek pracy jest objęty obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Natomiast udział w posiedzeniach zarządu spółki nie jest obowiązkiem pracowniczym członka zarządu w spółce, jeżeli nie został wyraźnie przewidziany w umowie o pracę. Wnioskodawca podkreśla, że z zakresu obowiązków pracowniczych osób będących jednocześnie członkami zarządu nie wynika obowiązek uczestniczenia w posiedzeniach zarządu, jak również sprawowania przez nich funkcji członków zarządu. Ponadto stosunek pracy jak i jego okres nie został w żaden sposób powiązany ze sprawowaniem funkcji członka zarządu. Odwrotnie wskazując, w ramach posiedzeń zarządu członkowie tego organu spółki nie wykonywali swoich obowiązków jako pracownicy spółki. Wobec powyższego, zdaniem wnioskodawcy, wypłacone wynagrodzenie takiego członka zarządu z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Uzupełniając wniosek pismem z dnia 2 października 2015 r. wnioskodawca wskazał, iż pracownicy zatrudnieni w spółce są jednocześnie członkami jej zarządu. Stosunek pracy, jak i okres jego trwania nie został w żaden sposób powiązany z funkcjami członków zarządu. W ramach działania zarządu spółki, na mocy uchwał, w sposób nieregularny, są przyznawane wynagrodzenia. Członkowie zarządu spółki pełnią tę funkcję wyłącznie na podstawie art. 201 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013. r., poz. 1030), tj. tylko i wyłącznie na podstawie aktu powołania. Ponadto wynagrodzenia członków zarządu będą wynikały jedynie z uchwały ustalającej wynagrodzenie członków zarządu. W związku z powyższym przedsiębiorca występuje z zapytaniem, czy w myśl nowych przepisów, wynagrodzenia członków zarządu podlegają uwzględnieniu-przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłacanego członkowi zarządu spółki pełniącemu tę funkcję na podstawie aktu powołania, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1995 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczał rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, ze wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o sus jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego, Wśród tytułów rodzących obowiązek podlegania tym ubezpieczeniom prawodawca wymienia m.in. osoby fizyczne, które na terenie Polski są pracownikami (art. ó ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Zgodnie natomiast z art. 201 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030) członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego up.: umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Treść przepisu art. 6 oraz art. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwała uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka zarządu (na podstawie art. 201 k.s.h.) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom, a tym samym nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczana społeczne. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek zarządu Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje sic więc pracownikiem czy zleceniobiorcą.

Pogląd, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu, znajduje odzwierciedlenie w doktrynie i judykaturze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r. sygn. akt I PK 51/04). Częstokroć dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym. Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nic musi być zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu. Nie zwalania to jednak z podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów o pracę czy umów cywilnoprawnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (jeśli takowe są zawarte niezależnie od łączącego strony stosunku organizacyjnego) obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłacanych w związku ze świadczeniem pracy na podstawie tychże umów (przy założeniu, że nie istnieją przestanki wyłączające z obowiązku opłacania składek jak. np. zbieg tytułów do ubezpieczeń).

W związku z powyższym obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w sytuacji opisanej we wniosku powstanie dla osób, o których mowa we wniosku jedynie od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy o pracę.

Na marginesie należy podkreślić, iż w postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku, nie może podważać stanu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o inne źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu. W trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania, organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska - dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.