DI/100000/43/1004/2015 - Uwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego finansowanego pracownikom przez pracodawcę w okresie przebywania na urlopach wychowawczym i bezpłatnym, a także za okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) z siedzibą w (...) reprezentowanego przez (...) z dnia 24 sierpnia 2015 r., złożonym w dniu 31 sierpnia 2015 r. w sprawie:

- wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego przyznanego pracownikowi za okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego;

- wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietów medycznych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie przebywania na urlopie wychowawczym;

- wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietów medycznych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie przebywania na urlopie bezpłatnym;

Dnia 31 sierpnia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku, wpłynął wniosek z dnia 24 sierpnia 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) z siedzibą w (...) reprezentowany przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 01. 10. 2015 r. doręczonym dnia 06.10.2015 r.

Wnioskodawca wskazuje, że w (...) zgodnie z obowiązującymi przepisami wewnętrznymi., wszystkim pracownikom (...) przysługuje nieodpłatna, dodatkowa (poza wymaganą przepisami Kodeksu Pracy), opieka medyczna według zróżnicowanych pakietów świadczeń, dedykowanych poszczególnym grupom pracowników. Przepis wyraźnie wskazuje, że pracownicy zachowują prawo do opieki medycznej również w trakcie długotrwałych, usprawiedliwionych nieobecności w pracy, w tym m.in. z tytułu: choroby, opieki, urlopu macierzyńskiego, urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego, korzystania z zasiłku rehabilitacyjnego. Opieka medyczna realizowana jest przez dostawcę usług medycznych na podstawie urnowy zawartej z (...).

Przedsiębiorca podkreśla, że wartość pakietów medycznych stanowi po stronie pracownika przychód ze stosunku pracy, w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji wartość świadczenia stanowi podstawę wymiaru składek na poszczególne rodzaje ubezpieczeń społecznych oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

Na tle powyższego stanu faktycznego przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy wartość abonamentu medycznego (nieodpłatnej opieki medycznej, finansowanej w całości przez, w miesiącu, w którym pracownik; korzystał z urlopu wychowawczego, przebywa! na urlopie bezpłatnym, był chory i otrzymywał wynagrodzenie chorobowe, był nieobecny w związku z chorobą/opieką i korzystał z zasiłku: chorobowego, opiekuńczego lub rehabilitacyjnego, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W treści własnego stanowiska w sprawie przedsiębiorca wskazuje, że zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2015 poz. 121 z późn. zm.,) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).

Za przychody ze stosunku pracy zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uważa się; wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności; wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, j ale również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do dyspozycji § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Wnioskodawca zwraca uwagę, iż w podstawie wymiaru składek uwzględnia się: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W konsekwencji wartość abonamentu medycznego sfinansowanego przez pracodawcę, jak i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane przez pracowników stanowią dla nich przychód ze stosunku pracy. Wnioskodawca jednocześnie podnosi, iż w czasie:

- korzystania z urlopu wychowawczego - pracownicy mają odrębny od stosunku pracy tytuł do ubezpieczenia a podstawę wymiaru składek stanowi odpowiednio kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 5b i 14 (podstawa ta nie może być wyższa niż kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia). Podkreślenia wymaga, iż w czasie korzystania z urlopu wychowawczego pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom emerytalnym i ubezpieczeniu rentowemu (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy);

- przebywania na urlopie bezpłatnym - pracownik nie podlega, ani ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu, a abonament opłacany jest za niego za okres urlopu bezpłatnego a nie za okres świadczenia pracy;

- choroby i pobierania z tego tyt. wynagrodzenia chorobowego - wynagrodzenie za czas choroby nie stanowi podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne, natomiast kwotę tego wynagrodzenia należy wliczyć do podstawy wymiaru składki zdrowotnej.

- choroby/opieki lub korzystania ze świadczenia rehabilitacyjnego - zasiłki chorobowe, opiekuńcze oraz rehabilitacyjne nie stanowią podstawy naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że w myśl § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagrodzeniu o ile są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku. Mając na uwadze, iż przysługujące pracownikom uprawnienie do abonamentu medycznego w okresie długotrwałych, usprawiedliwionych nieobecności w pracy, w tym m.in. z tytułu: choroby, urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego, korzystania z zasiłku rehabilitacyjnego zostało uregulowane w przepisach wewnętrznych (...), stan faktyczny opijany we wniosku zdaniem Wnioskodawcy spełnia dyspozycję przepisu § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia.

W konsekwencji, mając na uwadze powyższe, przedsiębiorca (...) stoi na stanowisku, iż nieodpłatne świadczenie w postaci abonamentu medycznego przyznane pracownikom w okresie, w którym pracownik:(...) korzystał z urlopu wychowawczego, przebywa! na urlopie bezpłatnym, był chory i otrzymywał wynagrodzenie chorobowe, był nieobecny w związku z chorobą/opieką i korzystał odpowiednio z zasiłku: chorobowego, opiekuńczego lub rehabilitacyjnego, nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne, bowiem z przepisów wewnętrznych dotyczących standardów opieki medycznej dla pracowników (...) wynika wprost uprawnienie do abonamentu medycznego za ww. okres.

Wnioskodawca wskazuje, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych interpretacjach w tym m.in. pismo z dnia 16 czerwca 2014 r. znak: DI/100000/43/674/2014, pismo z dnia 10 kwietnia 2014 r., pismo z dnia 23 października 2013 r. znak: DI/100000/451/1385/2013.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 1 października 2015 r. wnioskodawca wskazał, że prawo do dodatkowej opieki medycznej przysługuje pracownikom (...) na podstawie przepisu wewnętrznego: "Standardy opieki medycznej dla pracowników wprowadzonego uchwałą Zarządu. Przedsiębiorca podkreśla, że ww. świadczenie nie jest gwarantowane Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy (ZUZP) dodając, że obowiązujący w (...).

ZUZP zawiera zapisy dopuszczające możliwość zapewnienia pracownikom innych świadczeń - poprzez ustalenie ich zasad w odrębnych przepisach wewnętrznych (...).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację_, Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (up. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego przysługującego w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku, uznać należy za nieprawidłowe.

Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się po ustaleniu takiego obowiązku, w sytuacji istnienia tytułu podlegania tym ubezpieczeniom od podstawy wymiaru składek. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Zgodnie zaś z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przepis § 2 ust. 1 pkt 24 przywołanego przez wnioskodawcę rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi, iż składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Pismem z dnia 21 września 2015 r. Zakład wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia opisu stanu faktycznego poprzez wskazanie czy prawo do dodatkowej opieki medycznej przysługujące pracownikom w trakcie długotrwałych, usprawiedliwionych nieobecności w pracy, w tym m.in. w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w okresie przebywania na urlopie wychowawczym, urlopie bezpłatnym zostało uregulowane w postanowieniach układów zbiorowych pracy lub przepisach o wynagradzaniu. W odpowiedzi na powyższe wezwanie w piśmie z dnia 1 października 2015 r. przedsiębiorca wskazał, że przysługujące pracownikom uprawnienie do korzystania z dodatkowej opieki medycznej w okresie długotrwałych, usprawiedliwionych nieobecności w pracy, w tym, w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zostało uregulowane w przepisach wewnętrznych obowiązujących w spółce, tj. w "Standardach opieki medycznej dla pracowników (...)" wprowadzonych uchwałą Zarządu.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z brzmieniem przepisu § 2 ust. 1 pkt 24 ww. rozporządzenia z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które wynikają z układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu. W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu jaki pracownik uzyskuje korzystając z usług udostępnianych mu przez pracodawcę jedynie wówczas gdy problematyka nabycia prawa do tych świadczeń jest uregulowana w przepisach układów zbiorowych pracy lub obowiązujących u pracodawcy przepisach o wynagradzaniu pracowników. Wobec stanu faktycznego, z którego nie wynika aby prawo do opieki medycznej przysługiwało pracownikowi w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego zostało zagwarantowane mocą postanowień zakładowego układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu brak jest podstaw do zastosowania uprawnienia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. Reasumując, w przypadku, gdy regulacji tego typu nie ma u danego pracodawcy przychody, które pracownik otrzymuje w okresie choroby lub w okresie pobierania zasiłków stanowić będą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Stosownie natomiast do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie znajdzie również zastosowania do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Stanowisko przedsiębiorcy w części wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietów medycznych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie przebywania na urlopie wychowawczym uznać należy za nieprawidłowe, ze względu na wskazanie przez przedsiębiorcę, iż podstawą dla nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie ww. usprawiedliwionej nieobecności w pracy zastosowanie znajdzie dyspozycja treści § 2 ust. 1 pkt 24 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczeń społecznych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym. Okres urlopu wychowawczego jest bowiem okresem przerwy w ubezpieczeniu pracowniczym. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest korzystanie z urlopu wychowawczego jeżeli osoba ta nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych, tak wynika z dyspozycji art. 6 ust. 1 pkt 19 w zw. z art. 9 ust. 6 ustawy o sus.

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby przebywające na urlopie wychowawczym ustalane są wyłącznie od podstawy wynikającej z art. 18 ust. 5b i ust. 14 ww. ustawy za wyjątkiem przychodów ze stosunku pracy należnych za wcześniejszy okres świadczenia pracy (np. zaległe wynagrodzenie, premie, nagrody roczne) wypłacanych w okresie przebywania na urlopie wychowawczym. Inne świadczenia opłacane przez pracodawcę za okres urlopu wypoczynkowego (a więc okresu nieświadczenia pracy) nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, gdyż prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy. Konkretyzując, z treści art. 18 ust. 5b i 14 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o sus wynika, iż podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, na dany rok kalendarzowy z tym, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przebywających na urlopie wychowawczym nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 m-cy miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

W konsekwencji wartość przyznanych pracownikom przebywającym na urlopie wychowawczym świadczeń (tekst jedn.: abonamentów medycznych) nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Nie można jednak uznać za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy, iż wartość pakietów medycznych przyznanych osobom przebywającym na urlopie wychowawczym nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ze względu na błędną argumentację wnioskodawcy, iż w przedmiotowym zakresie zastosowanie znajdzie § 2 ust. 1 pkt 24 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jak wskazano wyżej rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, które wymienia enumeratywnie świadczenia, jako niepodlegające wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odnosi się do przychodów ze stosunku pracy. Natomiast osoby przebywające na urlopie wychowawczym nie podlegają ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy, a biorąc pod uwagę przedstawione wyżej zasady ustalania podstawy wymiaru składek ubezpieczeń społecznych i okoliczność, że prawo do ww. świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy dyspozycja treści ww. § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia nie znajdzie zastosowania w niniejszej sprawie.

Zgodnie natomiast z treścią art. 81 ust. 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób przebywających na urlopie wychowawczym jest kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Tym samym wartość pakietów medycznych, do których prawo przysługuje osobom przebywającym na urlopie wychowawczym nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Stanowisko przedsiębiorcy w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietów medycznych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie przebywania na urlopie bezpłatnym uznać należy za nieprawidłowe.

W kwestii obowiązku odprowadzania składek od wartości pakietów medycznych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym, Zakład wskazuje, że zgodnie z art. 174 § 1 i 2 Kodeksu pracy urlop bezpłatny to okres zawieszenia stosunku pracy, w którym pracownik nie świadczy pracy na rzecz pracodawcy. W związku z powyższym, w powyższym okresie pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym i brak jest obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Urlop bezpłatny nie został również wymieniony w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jako obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych co potwierdza powyższe.

Jednak w sytuacji, gdy wartość danego świadczenia, z którego korzysta pracownik w trakcie urlopu bezpłatnego stanowi przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, to wartość takiego świadczenia nie korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zastosowanie bowiem znajdzie generalna zasada wynikająca ze wskazanych powyżej przepisów art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdyż wartość świadczeń, które w okresie przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym są finansowane przez pracodawcę i stanowią przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy nie korzystają z wyłączeń, o których mowa w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego (art. 174 § 1). Okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 174 § 2). Jednakże w czasie urlopu bezpłatnego pracownik w dalszym ciągu pozostaje w stosunku pracy, który jednak tej pracy nie świadczy, a pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia.

W świetle powyższego należy podkreślić, iż bez znaczenia prawnego jest okoliczność, iż dane świadczenie zostało przedstawione do dyspozycji uprawnionej osobie w trakcie urlopu bezpłatnego, bowiem o tym czy należne świadczenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie decyduje okoliczność braku świadczenia stosunku pracy w momencie uzyskania przychodu. Miarodajnym tutaj jest okoliczność, że świadczenie takie wynika ze stosunku pracy.

Powyższe zgodnie ze wskazanym już art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych znajdzie zastosowanie do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.