DD9/033/421/SEW/2012/PK-1542

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 7 kwietnia 2010 r. Nr IBPBI/1/415-68/10/ESZ wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup produktów spożywczych oraz usług gastronomicznych podczas spotkań z kontrahentami w siedzibie firmy jak też poza jej siedzibą-jest prawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), wydał w dniu 7 kwietnia 2010 r., w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na drobny poczęstunek podawany podczas spotkań z kontrahentami w biurze jak i wydatków na posiłki w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracji. Interpretacja wydana została na wniosek Pana z dnia 20 stycznia 2010 r.

Z przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego wynika, że:

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi doradztwa oraz szkolenia z zakresu pozycjonowania stron www w wyszukiwarkach internetowych. Pozycjonowanie stron www jest dziedziną liczącą w Polsce zaledwie kilka lat. Stąd też termin jest mało znany i raczej kojarzy się z pozycjonowaniem marketingowym, niż z podnoszeniem pozycji strony w wynikach wyszukiwarek. W szczególności szkolenia z pozycjonowania są nowością na polskim rynku - gdy firma Wnioskodawcy wprowadziła je 2 lata temu, była w zasadzie pierwszą tego typu firmą w Polsce. Aby uświadomić przedsiębiorcom, jak ważne miejsce w strategii marketingowej zajmuje pozycjonowanie strony www, Wnioskodawca organizuje dla nich bezpłatne spotkania, których celem jest przedstawienie korzyści płynących z wysokiej pozycji w wyszukiwarkach internetowych. Dodatkowo Wnioskodawca prowadzi szkolenia z pozycjonowania stron www dla dziennikarzy. W ramach tych spotkań przybliża słuchaczom zagadnienia techniczne związane z pozycjonowaniem.

Dzięki temu Wnioskodawca zyskuje w trójnasób:

* przedsiębiorcy dowiadują się z pierwszej ręki na temat tej nowej formy promocji firmy i jej wpływu na zwiększenie sprzedaży, w efekcie decydują się na skorzystanie z usług doradztwa w zakresie pozycjonowania świadczonych przez podatnika,

* dziennikarze piszą częściej o marketingu internetowym (w szczególności o pozycjonowaniu), zwiększając tym samym świadomość przedsiębiorców na temat możliwości nowych form promocji, co w rezultacie prowadzi do wyższego popytu na te usługi,

* jeśli w ramach pisanego artykułu potrzebują komentarza specjalistów, kontaktują się z podatnikiem i go cytują, co wpływa na większą rozpoznawalność jego marki i kreowanie pozytywnego wizerunku.

Wnioskodawca nie dysponuje własną salą konferencyjną, czy też innym pomieszczeniem, w którym mogłyby odbywać się prezentacje i szkolenia. Stąd są one organizowane poza siedzibą firmy, a Wnioskodawca ponosi koszty wynajmu sali oraz sprzętu, przygotowuje materiały dydaktyczne, jak również zapewnia uczestnikom napoje i posiłek w trakcie przerw.

Wnioskodawca organizuje prezentacje oraz szkolenia osobiście lub z pomocą zleceniobiorców. W celu omówienia szczegółów współpracy spotyka się z nimi, ze względu na brak własnych pomieszczeń, najczęściej w restauracjach i kawiarniach, gdzie ponosi koszty napojów, czy drobnego poczęstunku.

W związku z powyższym zadano pytania:

1. Czy wydatki dotyczące poczęstunku w postaci napojów i posiłku, ponoszone w związku z organizacją prezentacji i szkoleń poza siedzibą firmy, stanowią koszty uzyskania przychodów.

2. Czy wydatki na poczęstunek i napoje w trakcie spotkań ze zleceniobiorcami poza siedzibą firmy stanowią koszty uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, napoje i posiłki serwowane uczestnikom prezentacji oraz szkoleń, a także poczęstunek w trakcie spotkania ze zleceniobiorcą poza siedzibą firmy, nie mają charakteru reprezentacji, a tym samym stanowią koszt uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Nie ulega wątpliwości, że organizacja zarówno prezentacji usług firmy, jak i szkoleń pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Z tego punktu widzenia napoje oraz poczęstunek postawione do dyspozycji uczestnikom prezentacji firmy lub szkolenia oraz spożyte w trakcie spotkania ze zleceniobiorcą będą stanowić koszt uzyskania przychodu.

Analizując ostatni z warunków uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodów należy przytoczyć brzmienie art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f., w którym ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów wydatki na reprezentację, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Jednocześnie ustawodawca nie zdefiniował pojęcia reprezentacji w żadnej ustawie podatkowej. W związku z tym należy sięgnąć do definicji słownikowej pojęcia reprezentacji, aby ustalić, jakie znaczenie ma ono w języku powszechnym.

Reprezentacja, zgodnie z definicją słownikową ("Słownik języka polskiego" pod red. M. Szymczaka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1992), oznacza okazałość, wystawność, wytworność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną. W odniesieniu do działalności gospodarczej reprezentacja jest rozumiana jako kształtowanie i utrwalanie korzystnego wizerunku firmy, poprzez np. jej wystrój, kontakty oficjalne i handlowe z innymi podmiotami gospodarczymi, sposób podejmowania kontrahentów, wręczanie upominków. Z powyższego wynika, że o reprezentacji można mówić w odniesieniu do działań, mających na celu stworzenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy na zewnątrz, to jest w relacjach z kontrahentami, gośćmi i potencjalnymi klientami, tj. demonstrowanie pozycji firmy poprzez wytworność i wystawność.

Wnioskodawca uważa, że wydatki na poczęstunek w trakcie prezentacji usług oraz szkolenia nie mają charakteru reprezentacyjnego.

Zdaniem Wnioskodawcy również wydatki na poczęstunek w trakcie spotkania ze zleceniobiorcą poza siedzibą firmy nie spełniają definicji reprezentacji. Spotkania odbywają się bowiem poza siedzibą firmy nie w celu kreowania wizerunku firmy, lecz ze względu na brak warunków do przeprowadzenia takiego spotkania w siedzibie firmy. Z kolei wynajem sali specjalnie na spotkanie z jednym zleceniobiorcą jest z punktu widzenia podatnika nieekonomiczny. Na brak charakteru reprezentacyjnego tych spotkań wskazują również wybierane miejsca - nie są to ekskluzywne restauracje, lecz raczej kawiarnie, a poczęstunek nie składa się z kilkudaniowego obiadu, lecz napoju z drobną przekąską. Organizacja spotkań biznesowych połączonych z drobnym, niewystawnym posiłkiem jest praktyką powszechnie stosowaną. Spotkania takie nie mają na celu zaimponowania kontrahentowi wystawnością, czy wytwornością, gdyż trudno zaimponować kontrahentowi wystawności czy zasobnością płacąc za kawę i ciastko, czy za "zwykły" obiad. Istotą spotkania jest omówienie szczegółów współpracy oraz ewentualnych problemów występujących przy organizacji prezentacji i szkoleń.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał:

1. Interpretacje indywidualne:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 września 2009 r., Znak: IBPBI/1/415-507/09/ESZ,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 maja 2008 r., Znak: IPPB1/415-198/08-2/JK,

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 157/08,

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 listopada 2008 r., sygn. akt I SA/Łd 1112/08,

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, z dnia 21 stycznia 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 1597/08.

Wydając w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną z dnia 7 kwietnia 2010 r. Nr IBPBI/1/415-68/10/ESZ, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na drobny poczęstunek podawany podczas spotkań, szkoleń i prezentacji organizowanych w wynajętej sali. Natomiast stanowisko Wnioskodawcy, w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup poczęstunku podawanego podczas spotkań ze zleceniobiorcami organizowanych w kawiarniach i restauracjach, organ upoważniony uznał za nieprawidłowe stwierdzając m.in., że (...) ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki na zorganizowanie spotkań ze zleceniobiorcami w kawiarni czy restauracji są wydatkami na reprezentację i jako takie nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów (...).

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważył, co następuje.

Przy prawnopodatkowej ocenie zagadnienia, będącego przedmiotem wniosku, należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy. Na gruncie powyższej regulacji podstawową cechą kosztu uzyskania przychodów jest jego związek z przychodem podatnika albo związek z zachowaniem lub zabezpieczeniem przychodu podatkowego pod warunkiem, że dany koszt nie został wymieniony w katalogu kosztów negatywnych zawartym w art. 23 ust. 1 ustawy. Zgodnie z przepisami art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Problematyka kosztów podatkowych w kwestii dotyczącej, czy w każdym przypadku wydatki przedsiębiorcy na zakup żywności, napojów oraz usług gastronomicznych, podawanych i świadczonych podczas spotkań z kontrahentami (spotkań biznesowych i okazjonalnych), niezależnie od miejsca podawania zakupionych artykułów żywnościowych i napojów oraz od miejsca świadczenia zakupionych usług gastronomicznych, stanowią koszty reprezentacji, podlegające wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy, była przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych, które nie było jednolite.

Mając na uwadze powyższe Minister Finansów wydał interpretację ogólną z dnia 25 listopada 2013 r. Nr DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521, w której zauważono m.in., (...) że nie podlegają wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy ponoszone przez podatników wydatki na drobne poczęstunki (np. ciastka, paluszki, kanapki) napoje (np. kawa, herbata, woda mineralna, soki), a także posiłki (np. obiady, lunche), niezależnie od miejsca ich podawania (w siedzibie podatnika, czy też poza nią), podawane podczas prowadzenia rozmów z kontrahentami, inwestorami, wykonawcami etc. dotyczących zakresu prowadzonej przez podatników działalności gospodarczej. Odzwierciedleniem powyższej interpretacji jest np. wyrok NSA z dnia 27 września 2012 r. sygn. akt FSK 392/11, wyrok NSA z dnia 17 czerwca 2013 r. sygn. akt. II FSK 702/11, wydany w składzie siedmiu sędziów.

W wyroku z dnia 17 czerwca 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny m.in. wskazał, że (...) wydatki związane z poczęstunkiem dla osób będących klientami, muszą być uznane za koszt uzyskania przychodu, nie ulega bowiem wątpliwości, że stworzenie właściwego klimatu dla prowadzonej działalności rodzi skutek w postaci zwiększenia przychodu zatem oznacza to, że (...) pomiędzy poniesionym wydatkiem polegającym na poczęstunku (zarówno dostarczonym w firmie, jak i poza jej siedzibą), a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek przyczynowy (...). Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził jednocześnie, że (...) wydatek na zakup nie każdej usługi gastronomicznej należy kwalifikować do kosztów reprezentacji wyłączonej z kosztów uzyskania przychodów (...).

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, stwierdzić należy, że o ile poniesione wydatki nie mają charakteru reprezentacyjnego i są poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, to nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zaistniałego stanu faktycznego, uznać należy za prawidłowe.

W konsekwencji należało, z urzędu, dokonać zmiany pisemnej interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, działającego w imieniu Ministra Finansów, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

Zmieniona interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu zmienionej interpretacji - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.).Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.