DD6/8213-37/MZG/2012/DD-409 - Zakres zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych dochodów jednostek badawczo-rozwojowych.

Jak wynika z nieobowiązującej obecnie ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych (art. 18), podmioty posiadające status jednostki badawczo-rozwojowej były zwolnione od podatku na zasadach określonych w odrębnych przepisach, przy czym zwolnieniu nie podlegała działalność inna niż działalność polegająca na prowadzeniu badań naukowych i prac rozwojowych, przystosowywaniu wyników prowadzonych prac do zastosowania w praktyce oraz upowszechnianiu wyników tych prac, tj. działalność gospodarcza prowadzona na zasadach określonych w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (art. 18 ust. 2 w związku z art. 2 ust. 4).

Jednocześnie na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele (art. 17 ust. 1 pkt 4). Zwolnieniem tym objęte są także dochody pochodzące z działalności gospodarczej, pod warunkiem przeznaczenia ich na cele statutowe, do których ma zastosowanie to zwolnienie.

Dodatkowo art. 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uchylił przepisy ustaw szczególnych przyznających ulgi i zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych oraz zniósł przyznane na podstawie tych przepisów ulgi i zwolnienia.

Przy powyższych zapisach ustawowych istniały wątpliwości, dotyczące zakresu zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych dochodów uzyskiwanych przez jednostki badawczo-rozwojowe, tj. czy dochody z działalności gospodarczej prowadzonej przez jednostki badawczo-rozwojowe podlegają zwolnieniu od podatku.

Dotychczas prezentowane było stanowisko, iż przepisy art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych muszą być interpretowane łącznie z jednoczesnym odniesieniem się do odrębnych ustaw. A zatem podatnicy działający w formie jednostek badawczo-rozwojowych mieli prawo skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, z tym zastrzeżeniem, iż zwolnieniu temu nie podlegała działalność określona w art. 2 ust. 4 ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych. Oznaczało to, iż jednostki badawczo-rozwojowe były zwolnione od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie rozwiązań wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt 4 updop), z tym że zwolnienie to - stosownie do brzmienia art. 18 ust. 2 ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych - nie miało zastosowania do dochodów pochodzących z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 2 ust. 4 tej ustawy.

Powyższego stanowiska prezentowanego przez Ministerstwo Finansów nie potwierdzają jednak orzeczenia wydawane przez sądy administracyjne. Przykładowo w wyroku NSA z dnia 3 lutego 2012 r. sygn. akt II FSK 1373/10 Sąd wyraził pogląd, iż w stanie prawnym obowiązującym od 1992 r. zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zwolnienie z art. 18 ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych nie dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych. Oznacza to zatem, że zwolnienie od podatku dochodów jednostek badawczo-rozwojowych powinno być rozpatrywane na podstawie samej ustawy podatkowej, a więc art. 17 ust. 1 pkt 4. Sąd wskazał, ze przepis ten nie uzależnia zwolnienia dochodu spod opodatkowania od okoliczności, z jakiej działalności pochodzą środki przeznaczone na działalność statutową (naukową lub naukowo-techniczną). Jeżeli dochody z działalności gospodarczej zostaną przeznaczone na działalność statutową, wówczas korzystają ze zwolnienia od podatku. Analogiczny pogląd wyrażony został także w innych orzeczeniach, np. w wyroku z dnia 19 lutego 2010 r. sygn. akt II FSK 1069/09 i z dnia 19 listopada 2010 r. sygn. akt II FSK 1237/09.

Mając na uwadze poglądy wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny, który w ostatnim czasie prezentuje jednolite stanowisko w kwestii zwolnienia od podatku dla jednostek badawczo-rozwojowych, Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje, iż w jego ocenie zasadne jest przyjęcie wykładni przepisów dokonanej przez ten Sąd.