DD5/8211/65/ZDA/RDX/10/PK-1498 - Możliwość uzyskania przez spółkę z o.o. nieodpłatnego świadczenia w związku z zawarciem przez bank umów poręczenia z innymi podmiotami, które stanowią formę dodatkowego zabezpieczenia kredytu bankowego udzielonego spółce.

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.; dalej: Ordynacja podatkowa) Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną wydaną w dniu 4 grudnia 2008 r. znak: IPPB3/423-1378/08-2/AG przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w ten sposób, iż stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2008 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych, dotyczące nieodpłatnego otrzymania poręczenia - jest nieprawidłowe.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dnia 4 września 2008 r. wynika, że 6 lutego 2008 r. spółka C H Sp. z o.o. (prowadząca uprzednio działalność pod nazwą C Sp. z o.o.) zawarła umowę kredytową oraz umowę kredytową mezzanine z dwoma zagranicznymi bankami, C oraz Bank (dalej: Bank).

Jednocześnie, 1 września 2008 r. w wyniku połączenia C H Sp. z o.o. oraz C S.A. powstała nowa spółka C Sp. z o.o. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca), która wstąpiła z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki łączących się spółek (w tym również we wszystkie prawa i obowiązki związane z zawartą przez C H Sp. z o.o. umową kredytową).

Środki przyznane C H Sp. z o.o. (a obecnie Spółce) przez bank w ramach kredytu były i są przeznaczane na cele związane z działalnością gospodarczą spółki.

Otrzymany przez Wnioskodawcę kredyt został zabezpieczony na majątku spółki. Ponadto, pomiędzy Bank S.A. (działającym w imieniu banku jako agent zabezpieczeń) oraz spółkami zależnymi od Wnioskodawcy (dalej: spółki poręczające) zostały zawarte odrębne umowy poręczenia. Beneficjentem powyższych umów jest Bank. Umowy te nie przewidują wynagrodzenia. Jednocześnie Wnioskodawca (nie będący stroną wspomnianych umów poręczenia) nie wypłacił spółkom poręczającym żadnego wynagrodzenia z tytułu poręczenia. Żadna ze spółek poręczających nie zajmuje się świadczeniem usług finansowych (udzielaniem poręczeń) w ramach swojej podstawowej działalności.

Jednocześnie Spółka posiada środki na terminową spłatę zaciągniętego kredytu. Aktualne prognozy finansowe spółki potwierdzają, iż spółka będzie w stanie spłacić swoje zobowiązanie z tytułu kredytu.

Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy w związku z zawarciem przez bank umów poręczenia ze spółkami poręczającymi (które stanowią formę dodatkowego zabezpieczenia udzielonego spółce kredytu bankowego) Wnioskodawca uzyskał jakiekolwiek nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.; dalej: ustawa CIT).

Zdaniem Spółki, w przedstawionym stanie faktycznym nie można uznać, że Spółka uzyskała jakiekolwiek nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT.

W ocenie Spółki w przedstawionym stanie faktycznym udzielające poręczenia spółki poręczające dokonają świadczenia dopiero w momencie ewentualnej realizacji poręczenia. W przeciwnym razie, jeśli spółki poręczające nie podejmą działań związanych z realizacją poręczenia, to do otrzymania nieodpłatnego świadczenia nigdy nie dojdzie.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka powołała się na orzecznictwo sądów administracyjnych (m.in. wyrok WSA z Gliwicach z 19 czerwca 2008 r., sygn. I SA/Gl 248/08; wyrok WSA w Gliwicach z 20 maja 2008 r., sygn. I SA/Gl 35/08, wyrok WSA w Łodzi z 4 kwietnia 2008 r., sygn. I SA/ŁD 57/08, wyrok WSA w Łodzi z 24 kwietnia 2007 r. sygn. I SA/ŁD 2033/06).

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego; Dz. U. Nr 112, poz. 770), wydał w dniu 4 grudnia 2008 r. interpretację indywidualną (Nr IPPB3/423-1378/08-2/AG), w której stanowisko Spółki uznał za prawidłowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważa, co następuje.

Na podstawie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowiska Spółki, wyrażonego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 4 września 2008 r. oraz potwierdzonego w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 4 grudnia 2008 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (Nr IPPB3/423-1378/08-2/AG), nie można uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Pomimo, iż ustawa CIT nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia to zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 pojęcie to ma "szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy". Podobne stanowisko przedstawione zostało w uchwale z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny w składzie powiększonym.

W obu ww. uchwałach NSA wskazano, iż nieodpłatność powinna być rozumiana jako "niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy".

Zgodnie z najnowszą linią orzeczniczą NSA po stronie podmiotu otrzymującego gwarancję/poręczenie powstaje przysporzenie, a zatem nieodpłatne udzielenie gwarancji i poręczenia prowadzi do powstania nieodpłatnego świadczenia (wyroki: z dnia 12.12.2008 sygn. akt II FSK 1361/07; z dnia 09.12.2009 sygn. akt II FSK 1156/08 oraz z dnia 26.01.2010 sygn. akt II FSK 1417/08, z dnia 12.03.2010 sygn. akt II FSK 1776/08). We wspomnianych wyrokach NSA nie odwoływał się do profesjonalnego prowadzenia działalności przez podmiot udzielający poręczenia/gwarancji, co oznacza, iż fakt ten nie wpływa na możliwość zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT.

Jednocześnie w wyroku z dnia 12.03.2010 sygn. akt II FSK 1776/08 Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że "skoro od udzielenia poręczenia uwarunkowane jest przyznanie kredytu podmiotowi, za którego się poręcza, przyjęcie przez poręczyciela wspomnianego ryzyka ma pewną wartość, czyli cenę, którą uzyskujący poręczenie w normalnych warunkach rynkowych musiałby poręczycielowi zapłacić. Jeżeli zatem poręczenie takie otrzymuje nieekwiwalentnie, tym samym uzyskuje nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT.".

Mając powyższe na uwadze, w szczególności orzecznictwo NSA w zakresie traktowania udzielania nieodpłatnych gwarancji i poręczeń na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych, należy stwierdzić, iż w stanie faktycznym sprawy udzielone pomiędzy podmiotami powiązanymi poręczenia stanowią przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT.

Jednocześnie należy zauważyć, iż powołane przez Spółkę wyroki zostały uchylone przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie.

W konsekwencji stanowisko Spółki przedstawione w ww. wniosku o interpretację indywidualną należy uznać za nieprawidłowe.

Zmiana Interpretacji Indywidualnej dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienionej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).