DD5/8211/26/MZB/11/PK-265/2011

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną wydaną z upoważnienia Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 23 września 2008 r. znak: ILPB3/423-397/08-3/HS w ten sposób, iż stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 czerwca 2008 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych, dotyczące przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń - jest nieprawidłowe.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dnia 16 czerwca 2008 r. wynika, że w dniu 23 listopada 2005 r. bank z siedzibą we Francji udzielił Spółce kredytu bankowego. Gwarancji bankowej do tego kredytu (poręczenia) udzieliła spółka prawa francuskiego S.C. (...), która na dzień zawarcia umowy ww. kredytu posiadała 24,4% udziałów w Spółce. Jednakże od dnia 21 grudnia 2005 r. S.C. (...) posiada 0,5% udziałów i stan taki trwa do dnia dzisiejszego. S.C. (...) nie obciąża Spółki żadnymi opłatami za udzieloną gwarancję, a jedynie na podstawie umowy poręczenia firma S.C. (...) zobowiązała się nieodpłatnie uregulować zobowiązania Spółki względem banku w sytuacji, gdyby kredytobiorca nie spłacał otrzymanego kredytu.

Spółka S.C. (...) nie jest podmiotem, w którego zakres działalności wchodzi odpłatne świadczenie usług poręczenia.

Ponadto Spółka wskazuje, że raty za zaciągnięty kredyt spłacane były przez Spółkę również w roku 2007.

W związku z tym, iż w Spółce dokonano w roku 2005 kontroli skarbowej, która wykazała, że na skutek błędnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Spółka nie opłaciła podatku należnego ze względu na uzyskanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia (którym miało być poręczenie przez S.C. (...) kredytu bankowego), podatek ten, zgodnie z zaleceniami organu podatkowego, został przez Spółkę obliczony i zapłacony za rok bilansowy 2006 oraz za rok bilansowy 2007.

Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem:

Czy przyjęcie przez Spółkę, że nieodpłatne poręczenie kredytu bankowego stanowi "nieodpłatne świadczenie" w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i uiszczenie z tego tytułu podatku za rok 2006 oraz za rok 2007 uznać należy za prawidłowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne poręczenie kredytu przez udziałowca Spółki nie jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Poręczenie to stanowiło jedynie zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu bankowego, a Spółka nie uzyskała korzyści majątkowych kosztem poręczyciela. Zatem skoro nie doszło w wyżej opisanej sytuacji do nieodpłatnego świadczenia, nie powstał również przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Spółka zapłaciła zatem za rok 2006 oraz za rok 2007 podatek, który zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego, nie był należny.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), wydał w dniu 23 września 2008 r. interpretację indywidualną (Nr ILPB3/423-397/08-3/HS), w której stanowisko Spółki uznał za prawidłowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważa, co następuje.

Na podstawie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowiska Spółki, wyrażonego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 16 czerwca 2008 r. oraz potwierdzonego w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 23 września 2008 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (Nr ILPB3/423-397/08-3/HS), nie można uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o p.d.o.p.) przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Pomimo, iż ustawa o p.d.o.p. nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia to zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 pojęcie to ma "szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy". Podobne stanowisko przedstawione zostało w uchwale z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny w składzie powiększonym.

W obu ww. uchwałach NSA wskazano, iż nieodpłatność powinna być rozumiana jako "niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy".

Zgodnie z najnowszą linią orzeczniczą NSA po stronie podmiotu otrzymującego gwarancję/poręczenie powstaje przysporzenie, a zatem nieodpłatne udzielenie gwarancji i poręczenia prowadzi do powstania nieodpłatnego świadczenia (wyroki: z dnia 12.12.2008 sygn. akt II FSK 1361/07; z dnia 09.12.2009 sygn. akt II FSK 1156/08 oraz z dnia 26.01.2010 sygn. akt II FSK 1417/08, z dnia 12.03.2010 sygn. akt II FSK 1776/08). We wspomnianych wyrokach NSA nie odwoływał się do profesjonalnego prowadzenia działalności przez podmiot udzielający poręczenia/gwarancji, co oznacza, iż fakt ten nie wpływa na możliwość zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o p.d.o.p.

Jednocześnie w wyroku z dnia 12.03.2010 sygn. akt II FSK 1776/08 Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że "skoro od udzielenia poręczenia uwarunkowane jest przyznanie kredytu podmiotowi, za którego się poręcza, przyjęcie przez poręczyciela wspomnianego ryzyka ma pewną wartość, czyli cenę, którą uzyskujący poręczenie w normalnych warunkach rynkowych musiałby poręczycielowi zapłacić. Jeżeli zatem poręczenie takie otrzymuje nieekwiwalentnie, tym samym uzyskuje nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT.".

Mając powyższe na uwadze, w szczególności orzecznictwo NSA w zakresie traktowania udzielania nieodpłatnych gwarancji i poręczeń na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych, należy stwierdzić, iż ww. świadczenie udzielone pomiędzy Spółką a jej udziałowcem stanowi przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W konsekwencji stanowisko Spółki przedstawione w ww. wniosku o interpretację indywidualną należy uznać za nieprawidłowe.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienionej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).