DD5/8211/19/ZDA/08/PK-826

Na podstawie art. 14e w zw. z art. 14o § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.; dalej: Ordynacja podatkowa) Minister Finansów zmienia z urzędu interpretację indywidualną wydaną w dniu 25 czerwca 2008 r. na podstawie art. 14o § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, w ten sposób, iż stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2007 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych, dotyczące zasad ustalania różnic kursowych metodą rachunkową w przypadku wyceny walutowych pochodnych instrumentów finansowych - jest nieprawidłowe.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku Spółki (dalej: Bank) z dnia 20 grudnia 2007 r. wynika, że Bank, działając w oparciu o art. 9b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej: u.p.d.o.p.), wybrał metodę ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości (dalej: metoda rachunkowa). Jego sprawozdanie finansowe jest badane przez podmiot uprawniony do jego badania. Wybór metody rachunkowej oznacza, że Bank zalicza na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego odpowiednio do przychodów i kosztów uzyskania przychodów różnice kursowe, które zostały rozpoznane zgodnie z przepisami o rachunkowości i są prezentowane w rachunku zysków i strat w pozycji "wynik z pozycji wymiany".

Zgodnie z przepisami o rachunkowości Bank ujmuje i prezentuje w wyniku z pozycji wymiany różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych, różnice z tytułu rewaluacji składników aktywów i pasywów oraz efekt wyceny pozabilansowych pochodnych instrumentów finansowych wyrażonych w walucie obcej, takich jak FX spot, FX forward, FX swap, która to wycena jest uzależniona od kursów walut obcych.

W związku z tym, stosownie do prowadzonej ewidencji księgowej, rozpoznane rachunkowo i wskazane w wyniku z pozycji wymiany wyceny pozabliansowych pochodnych instrumentów finansowych wyrażonych w walucie obcej Bank rozpoznaje w kosztach i przychodach podatkowych, jako konsekwencja zastosowania metody rachunkowej ustalania różnic kursowych.

Bank zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem (doprecyzowanym w zażaleniu z dnia 9 kwietnia 2008 r. - str. 2), czy sposób postępowania polegający na ujmowaniu jako różnic kursowych i opodatkowaniu wyceny walutowych pochodnych instrumentów finansowych w wyniku z pozycji wymiany jest zgodny z art. 9b ust. 2 u.p.d.o.p.

Zdaniem Banku ujmowanie w ramach różnic kursowych wyceny pochodnych instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest waluta obca, jest zgodne z metodą rachunkową, o której mowa w art. 9b u.p.d.o.p.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego; Dz. U. Nr 112, poz. 770), wydał w dniu 1 kwietnia 2008 r. postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania (Nr IP-PB3-423-127/07-4/MS) z uwagi na fakt, iż wniosek Banku dotyczy interpretacji przepisów o rachunkowości, a nie przepisów prawa podatkowego.

Postanowienie to zostało Bankowi doręczone w dniu 3 kwietnia 2008 r. W dniu 10 kwietnia Bank złożył zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, wnosząc o jego zmianę. W dniu 16 czerwca 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał postanowienie, którym uchylił zaskarżone postanowienie (Nr IP-PB3-423-127/07-6/MS). Jednocześnie w tym samym dniu organ podatkowy wydał drugie postanowienie, którym przedłużył termin wydania interpretacji do 16 września 2008 r. (Nr IP-PB3-423-127/07-7/MS).

Zgodnie z art. 14d Ordynacji podatkowej interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Do tego terminu nie wlicza się terminów i okresów, o których mowa w art. 139 § 4 Ordynacji podatkowej.

W związku z tym, przy obliczaniu terminu na wydanie interpretacji nie należy wliczać okresu od dnia 1 kwietnia 2008 r. tj. wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania do dnia 16 czerwca 2008 r. tj. wydania postanowienia o uchyleniu zaskarżonego postanowienia. Oznacza to, że termin na wydanie interpretacji indywidualnej upływał w dniu 24 czerwca 2008 r. i nie istniała podstawa prawna do jego przedłużenia.

W związku z tym na podstawie art. 14o § 1 Ordynacji podatkowej, w dniu 25 czerwca 2008 r. została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska Banku w pełnym zakresie.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważa, co następuje.

Zgodnie z art. 14o § 1 Ordynacji podatkowej w razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie określonym w art. 14d uznaje się, że w dniu następującym po dniu w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie, tzw. milcząca interpretacja.

Artykuł 14o § 2 Ordynacji podatkowej stanowi, iż przepisy art. 14e i art. 14i § 2 stosuje się odpowiednio w przypadku wydania milczącej interpretacji.

Na podstawie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowiska Banku, wyrażonego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 20 grudnia 2007 r., nie można uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9b ust. 1 u.p.d.o.p., podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie art. 15a, albo przepisów o rachunkowości pod warunkiem, że w okresie, o którym mowa w art. 9b ust. 3 u.p.d.o.p., sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania.

Przepis ten daje zatem podatnikom prawo wyboru metody ustalania różnic kursowych i tylko w tym zakresie pozwala na stosowanie przepisów o rachunkowości. Możliwość stosowania przepisów o rachunkowości należy traktować jako wyjątek i w związku z tym, zgodnie z zasadą exceptiones non sunt extentendae, postanowienia art. 9b u.p.d.o.p. nie mogą być interpretowane w sposób rozszerzający.

Należy zauważyć, że użyte w art. 9b ust. 1 u.p.d.o.p. pojęcie "przepisy o rachunkowości" obejmuje wszelkie regulacje prawne dotyczące rachunkowości, a więc nie tylko ustawę o rachunkowości i akty wykonawcze do niej, lecz również Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej oraz związane z nimi interpretacje ogłoszone w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej.

Na podstawie art. 9b ust. 2 u.p.d.o.p. podatnicy, którzy wybrali metodę rachunkową zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych.

Pomimo, iż w treści przepisu nie ma przyimka "z" przed słowami "wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych", to w świetle całości uregulowań zawartych w art. 9b u.p.d.o.p., nie można tego interpretować jako zgody na zaliczenie do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów "wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych", w szczególności wyceny do wartości godziwej, która jest kategorią odrębną od różnic kursowych.

Nie można podzielić stanowiska Banku, iż prezentacja wyceny pozabilansowego instrumentu finansowego w pozycji "wynik z pozycji wymiany" oznacza, iż z rachunkowego punktu widzenia wycena ta stanowi różnicę kursową.

W opinii Ministra Finansów fakt, iż zgodnie z § 27 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 2008 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. z 2008 r. Nr 161, poz. 1002; dalej: Rozporządzenie) różnice kursowe wynikające z przeliczenia sald aktywów i pasywów bilansowych w walutach obcych zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów z pozycji wymiany, nie przesądza o tym, że inne kategorie rachunkowe tam ujęte są różnicami kursowymi.

Stosownie bowiem do § 26 ust. 1 pkt 8 Rozporządzenia instrumenty pochodne będące zobowiązaniami wycenia się według wartości godziwej, z zastrzeżeniem, że zobowiązanie, które ma zostać rozliczone poprzez przekazanie instrumentu kapitałowego, którego wartości godziwej nie można wiarygodnie ustalić, należy wycenić w wysokości zamortyzowanego kosztu. Skutki zmiany wartości godziwej zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu odnosi się odpowiednio do przychodów lub kosztów z operacji finansowych.

Należy zauważyć, iż w wyroku z dnia 30 września 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 638/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie potwierdził prawidłowość takiej interpretacji art. 9b u.p.d.o.p. wskazując jednocześnie iż: "nieuzasadnione jest stanowisko Banku, iż ustawodawca w jednostce redakcyjnej przepisu wskazującego na różnice kursowe, które są zaliczane do przychodów lub kosztów, zawarłby regulację dotyczącą zaliczania do kosztów bądź przychodów wprost wycenę pozabilansowych pozycji w walutach obcych, a nie wynikające z niej różnice kursowe".

Jednocześnie Sąd w powołanym wyroku stwierdził, iż przepis art. 9b u.p.d.o.p. jest dobrze zredagowany i pozwala na jednoznaczną interpretację, gdyż "zwrot "wyceny pozabliansowych pozycji w walutach obcych" należy odnosić do wcześniejszego sformułowania "różnice kursowe wynikające z dokonanej wyceny"".

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienionej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).