DD4/033/024/GOJ/10/DD-77

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Minister Finansów zmienia, z urzędu, interpretację indywidualną wydaną w dniu 15 lipca 2009 r., Nr IBPBII/1/415-364/09/BD przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, uznającą za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2009 r. (data wpływu 23 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania zasiłku dla bezrobotnych wypłacanego przez polski Urząd Pracy, stwierdzając jej nieprawidłowość.

Dnia 15 lipca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając - na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania w Polsce przychodu z tytułu zasiłku dla bezrobotnych wypłacanego przez polski Urząd Pracy. Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 16 kwietnia 2009 r., w którym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2008 r. Wnioskodawca mieszkał w Niemczech i tam otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych. Od 1 października 2008 r. przeprowadził się wraz z rodziną do Polski. Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy, działając w oparciu o pełnomocnictwo Marszałka Województwa, decyzją z dnia 29 października 2008 r. na podstawie art. 69 i 70 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (dalej: rozporządzenie 1408/71), art. 8 ust. 1 pkt 8 lit. c) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.), § 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 6 października 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium i dodatku aktywizacyjnego (Dz. U. z 2004 r. Nr 219, poz. 2222 z późn. zm.) oraz art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), działając w oparciu o pełnomocnictwo Marszałka Województwa nr 178/2006 z dnia 14 grudnia 2006 r. orzekł, że Wnioskodawca zachowuje prawo do zasiłku dla bezrobotnych w okresie od dnia 1 października 2008 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. (tekst jedn. za 90 dni) w wysokości 3722,10 zł netto za każdy miesiąc. Prawo to przysługuje pod warunkiem, że nie zajdą okoliczności powodujące utratę prawa do zasiłku dla bezrobotnych, wymienione w zaświadczeniu E303.

Wnioskodawca zaznaczył, iż w Polsce w 2008 r. oprócz ww. zasiłku transferowego nie osiągał innych przychodów.

W związku z powyższym, Wnioskodawca zwrócił się pytaniem, czy ma obowiązek dokonać rocznego rozliczenia z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce za 2008 r., wykazując otrzymany zasiłek dla bezrobotnych transferowany z Niemiec.

Zdaniem Wnioskodawcy, przyznany w Niemczech zasiłek dla bezrobotnych nie podlega opodatkowaniu w Polsce, gdyż zgodnie z art. 18 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), dalej: umowa, płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec podlegają opodatkowaniu tylko w Niemczech.

W dniu 15 lipca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną Nr IBPBII/1/415-364/09/BD, w której uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego.

W uzasadnieniu interpretacji indywidualnej, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, iż Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), dalej: ustawa.

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 6 października 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium i dodatku aktywizacyjnego, w przypadkach o których mowa w art. 67-71a rozporządzenia 1408/71, obywatel Polski, który pracował za granicą i powrócił do kraju może ubiegać się o tzw. zasiłek transferowy. Przyznanie prawa do zasiłku następuje na podstawie zaświadczeń wydanych w państwach członkowskich lub zaświadczenia powiatowego urzędu pracy o rejestracji bezrobotnego, przedstawionych przez osobę ubiegającą się o przyznanie tego prawa.

Stosownie do art. 70 rozporządzenia 1408/71 świadczenia udzielane są przez instytucję każdego z państw, do którego bezrobotny udaje się w celu poszukiwania pracy. Natomiast właściwa instytucja państwa członkowskiego, które przyznało zasiłek (któremu wcześniej podlegał bezrobotny) zobowiązana jest do zwrotu kosztów tych świadczeń.

Zwrot wypłacanego zasiłku dla bezrobotnych następuje na zasadach określonych w art. 98 rozporządzenia 1408/71, na podstawie udokumentowanych rzeczywistych wydatków, bądź w kwocie zryczałtowanej. Państwa mogą jednak przewidzieć inne sposoby dokonywania zwrotów lub wypłat, lub też mogą zrezygnować z dokonywania jakichkolwiek zwrotów.

W świetle powyższych przepisów, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, iż kosztem wypłaty zasiłku dla bezrobotnych obciążona będzie instytucja państwa, do którego bezrobotny uda się w celu poszukiwania pracy. Zwrot kosztów, pod warunkiem, że państwa członkowskie nie zrezygnują z jego dokonywania, nastąpi w okresie późniejszym i niekoniecznie będzie odpowiadał kwocie rzeczywiście poniesionych wydatków. Bez względu jednak na późniejszy zwrot, instytucją wypłacającą zasiłek jest instytucja państwa, do którego udał się bezrobotny, ze środków tego państwa.

W konsekwencji powyższej analizy, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, iż jeżeli otrzymywany przez Wnioskodawcę zasiłek transferowy za okres od 1 października 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. wypłacany był z Funduszu Pracy, to Urząd Pracy jako płatnik zobowiązany był do poboru od wypłacanych świadczeń zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy oraz do sporządzenia i przekazania podatnikowi imiennej informacji o wypłaconych świadczeniach i pobranej zaliczce na podatek dochodowy PIT-11 (art. 35 ust. 1 pkt 3 i ust. 5, art. 39 ust. 1 i ust. 2 ustawy).

Jeżeli natomiast zasiłek transferowy nie był wypłacany z Funduszu Pracy, czyli nie obciążał w momencie wypłaty kasy organu zatrudnienia, wówczas Urząd Pracy był zobowiązany do sporządzenia informacji, o której mowa w art. 42a ustawy (PIT-8C) i nie ciążył na nim jako na płatniku obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy.

W związku z powyższym, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, iż na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego za 2008 r. i wykazania w nim transferowego zasiłku dla bezrobotnych otrzymanego w Polsce. Jednocześnie, w przedmiotowej sprawie nie znajdą zastosowania powoływane przez Wnioskodawcę przepisy art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy, gdyż zasiłek dla bezrobotnych nie jest otrzymywany przez Wnioskodawcę z Niemiec. Środki na to świadczenie pochodzą z państwa, do którego Wnioskodawca przybył w celu poszukiwania pracy, tj. z Polski.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej Minister Finansów może, z urzędu, zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów, w interpretacji indywidualnej z dnia 15 lipca 2009 r., Nr IBPBII/1/415-364/09/BD, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nieprawidłowo uznał, iż zasiłek dla bezrobotnych transferowany z Niemiec wypłacany jest z Polski, a zatem nie znajdują zastosowania postanowienia art. 18 polsko-niemieckiej umowy.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 umowy, emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Natomiast, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 tego artykułu, płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Jak wynika z informacji przedstawionych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w przypadku transferowanego zasiłku dla bezrobotnych, zgodnie z art. 70 ust. 1 rozporządzenia 1408/71, właściwa instytucja państwa, w którym przyznano bezrobotnemu zasiłek transferowy (dalej jako państwo właściwe) zobowiązana jest do zwrotu kosztów tych świadczeń.

Stosownie do art. 70 ust. 2 rozporządzenia 1408/71, zwroty są ustalane i dokonywane na podstawie udokumentowanych rzeczywistych wydatków lub w kwocie zryczałtowanej, na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady (EWG) Nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. dotyczącego stosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 (dalej: rozporządzenie 574/72).

Zgodnie z art. 97 ust. 1 rozporządzenia 574/72, kwota wypłaconych świadczeń jest zwracana przez instytucję państwa właściwego na rzecz instytucji, która wypłaciła te świadczenia, w wysokości wynikającej z rozliczenia tej ostatniej instytucji. Oznacza to, że o formie zwrotu kosztów wypłaconego transferowanego zasiłku dla bezrobotnych (rzeczywiste wydatki lub kwota zryczałtowana) decyduje zawsze instytucja państwa, do którego udał się bezrobotny, tj. w tym przypadku instytucja polska. W praktyce polskich instytucji zawsze stosuje się rozliczenie w oparciu o rzeczywiste wydatki.

Zgodnie z art. 70 ust. 3 rozporządzenia 1408/71, państwa członkowskie mogą ustalić między sobą inne sposoby dokonywania zwrotów lub wypłat, lub też mogą zrezygnować z dokonywania jakichkolwiek zwrotów pomiędzy instytucjami podlegającymi ich kompetencji. Jak wynika z oświadczenia polskiego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Polska nie zawarła tego rodzaju porozumienia z żadnym państwem członkowskim UE, EOG ani Szwajcarią.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż w interpretacji indywidualnej z dnia 15 lipca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nieprawidłowo uznał, iż zwrot kosztów wypłaconego zasiłku transferowego nie będzie odpowiadać kwocie rzeczywiście poniesionych wydatków, a zatem wypłata zasiłku dla bezrobotnych obciąży stronę polską. Zwrot kosztów wypłaconych przez polskie instytucje zasiłków transferowych dla bezrobotnych następuje zawsze, zaś kwota tego zwrotu zawsze odpowiada kwocie rzeczywiście poniesionych przez Fundusz Pracy wydatków. Oznacza to, iż Fundusz Pracy występuje tu jedynie jako instytucja kredytująca świadczenia dla bezrobotnych wypłacane de facto na koszt innych państw. W związku z powyższym, należy uznać, iż wypłacany przez polski Urząd Pracy zasiłek transferowy dla bezrobotnych, zwracany następnie w rzeczywistej wysokości przez właściwą instytucję Niemiec, jest świadczeniem pochodzącym z Niemiec.

Zgodnie z ustawodawstwem ubezpieczenia społecznego Niemiec, w skład obowiązkowego systemu ubezpieczenia społecznego wchodzi m.in. ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia. Oznacza to, iż transferowy zasiłek dla bezrobotnych jest wypłacany w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczenia socjalnego, o którym mowa w art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy. Oznacza to, iż dochód Wnioskodawcy z tego tytułu podlega opodatkowaniu wyłącznie w Niemczech, a w Polsce jest zwolniony z opodatkowania. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie spoczywa obowiązek dokonania rocznego rozliczenia dla potrzeb podatku dochodowego osób fizycznych wykazując uzyskany z Niemiec transferowy zasiłek dla bezrobotnych.

Jednocześnie Urząd Pracy, dokonując wypłaty świadczeń, które wolne są od podatku dochodowego w Polsce na podstawie art. 18 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy, nie jest zobowiązany jako płatnik do poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w Polsce.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.