DD3.8222.2.291.2015.KDJ

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 i 699) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 6 czerwca 2012 r. Nr IBPB II/1/415-222/12/HK wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko S.A. (Wnioskodawca) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 6 marca 2012 r., uzupełnionym w dniu 16 maja 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń sfinansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych otrzymanych przez pracowników i członków ich rodzin, emerytów i rencistów z tytułu uczestnictwa w wycieczkach i wyjazdach, w tym połączonych z uczestnictwem w spektaklach teatralnych lub operowych - jest nieprawidłowe.

Dnia 6 czerwca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając - na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) - w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 6 marca 2012 r., uzupełniony w dniu 16 maja 2012 r., w którym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W obowiązującym u Wnioskodawcy regulaminie korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przewidziane jest dofinansowanie zorganizowanych wycieczek pracowników oraz emerytów i rencistów, na podstawie wniosków zatwierdzonych przez organizacje związków zawodowych działających u Wnioskodawcy. W jego ramach dofinansowany jest przejazd autokarem. Na podstawie przekazanych przez organizatorów wycieczek list uczestników oraz otrzymanych faktur wyliczana jest kwota dofinansowania przypadająca na jednego uczestnika poprzez podzielenie wartości faktury przez ilość uczestników wycieczki (w przypadku członków rodziny pracownika niepracujących u Wnioskodawcy, a biorących udział w wycieczce - kwota ich dofinansowania doliczana jest do kwoty dofinansowania pracownika). Kwoty te stanowią podstawę obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie ze skalą opodatkowania.

Powyższy schemat postępowania jest kwestionowany przez niektórych uczestników wycieczek jak również przez organizacje związków zawodowych z uwagi na to, że nie można potrącać podatku jeśli:

* w przypadku dłuższych wycieczek (kilkudniowych) - nie wszyscy jej uczestniczy biorą udział w każdej jeździe autokaru (jazdy lokalne poza miejsce zakwaterowania) i organizator wycieczki nie jest w stanie określić dla każdego uczestnika osobno ilości przejechanych kilometrów,

* w przypadku rezygnacji w ostatniej chwili któregoś z uczestników z udziału w wycieczce - pozostali uczestnicy obciążani są wyższymi kosztami podatkowymi,

* w krótkich wyjazdach jednodniowych - organizator wycieczki (najczęściej związki zawodowe) nie zawsze jest w stanie ustalić listy uczestników, np.: ogłoszenie mówi, że zbiórka uczestników jest o danej godzinie i kto się zgłosi to pojedzie, tym samym świadczenie (dofinansowanie autokaru) nie jest imiennie adresowane,

* w wyjazdach połączonych z uczestnictwem w spektaklu teatralnym lub operowym - listę uczestników korzystających z dofinansowania do autokaru (i z tego tytułu opodatkowanych) ustala się wg listy wydanych biletów na spektakl, natomiast część uczestników jedzie własnym samochodem.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania:

1. Czy od uczestników wycieczek, w których dofinansowany jest przejazd autokarem nalicza się podatek dochodowy od osób fizycznych w sytuacji, gdy nie można dokładnie wyliczyć na każdego jej uczestnika ilości "przejechanych" kilometrów.

2. Czy podatek nalicza się gdy organizator wycieczki nie jest w stanie ustalić listy jej uczestników.

Zdaniem Wnioskodawcy, gdy możliwe jest ustalenie listy uczestników wycieczki, dofinansowanie do przejazdu autokarem dolicza się do przychodu pracownika i odprowadza się od niego zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. W ocenie Wnioskodawcy, kwotę przychodu na jednego uczestnika wycieczki należy ustalić poprzez podzielenie wartości faktury (wystawionej przez przewoźnika) przez ilość uczestników wycieczki. W przypadku członków rodziny pracownika, uczestniczących w wyjeździe, kwota z faktury przypadająca na nich doliczana jest do przychodu pracownika.

Ze względu na trudności w dokładnym wyliczeniu "przejechanych" kilometrów (w przypadku, gdy część uczestników wycieczki nie bierze udziału we wszystkich jazdach autokaru), należy przyjąć że wszyscy "przejechali" taką samą ilość kilometrów. Wnioskodawca tak samo traktuje uczestników wyjazdu do teatru, którzy nie skorzystali z podstawionego autokaru a np. pojechali własnym samochodem). W przypadku krótkich wycieczek, gdy - w opinii Wnioskodawcy - nie sposób jest ustalić listy jej uczestników, ze względu na to, że nie wiadomo komu naliczyć podatek, zaliczki na podatek dochodowy nie odprowadza się.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, uznał za prawidłowe - w części dotyczącej przypisania świadczeń na rzecz członków rodzin pracowników do przychodów tychże pracowników oraz nieprawidłowe - w pozostałym zakresie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji indywidualnej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, Minister Finansów stwierdza co następuje.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia "nieodpłatne świadczenie". W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 NSA ustalił znaczenie terminu "nieodpłatne świadczenie" na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Uznał, iż "ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy." W uchwale z dnia 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10 NSA potwierdził, że powyższe stanowisko ma zastosowanie również do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 tej ustawy.

Kwestia opodatkowania nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych przez pracowników od pracodawców budziła wątpliwości po stronie pracowników oraz pracodawców i prowadziła do sporów interpretacyjnych. Orzecznictwo sądów administracyjnych w tej materii również było niejednolite. Zagadnienie to zostało ostatecznie rozstrzygnięte przez Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 stwierdził, iż "zdaniem Trybunału, przeprowadzona powyżej analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii "innych nieodpłatnych świadczeń" jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.

Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

* po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

* po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

* po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów)."

Wobec tak jednoznacznego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego stwierdzić należy, iż o powstaniu przychodu z tytułu otrzymania od pracodawcy nieodpłatnych świadczeń decyduje łączne spełnienie określonych wyżej przesłanek. Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy należy uznać, że uczestnictwo pracowników i członków i rodzin w zorganizowanej przez Wnioskodawcę wycieczce autokarowej, było dobrowolne czyli spełnione za ich zgodą. Jednocześnie, otrzymane świadczenie w postaci sfinansowania ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przejazdu autokarem przyniosło korzyść pracownikom w postaci zaoszczędzenia wydatku, który musieliby ponieść gdyby zdecydowali się na samodzielną organizację wyjazdu. Jednakże w przypadku wycieczki autokarowej trudno przypisać wartość świadczenia indywidualnemu pracownikowi, gdyż jak wynika z wniosku nie wszyscy uczestnicy wycieczki korzystają w równym stopniu z przejazdu autokarem. W takim przypadku należy uznać, że przejazd autokarem jest świadczeniem ogólnie dostępnym dla wszystkich uczestników wycieczki.

W konsekwencji, świadczenie w postaci dofinansowania przejazdu autokarem podczas zorganizowanej przez Wnioskodawcę wycieczki, której uczestnikami byli pracownicy oraz członkowie ich rodzin nie będzie oznaczać otrzymania nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy i nie będzie stanowić przychodu ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy. W rozpatrywanej sprawie nie została bowiem spełniona ostatnia z przesłanek wymienionych przez Trybunał Konstytucyjny, tj. przejazd autokarem jest świadczeniem ogólnie dostępnym dla wszystkich uczestników wycieczki. Nie można zatem uznać, że świadczenie będzie zindywidualizowane.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należy uznać za nieprawidłowe.

Z tych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 6 czerwca 2012 r. Nr IBPB II/1/415-222/12/HK, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji indywidulanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm., zwanej dalej "ustawą"). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.