DD3/0602/21/CRS/10/BMI9-4128 - Darowizna w postaci honorowo oddanej krwi.

W związku z załączoną przy piśmie z dnia 25 marca 2010 r. nr (...) interpelacją Pana Posła (...), przekazaną przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pismem z dnia 30 marca 2010 r. nr (...), w sprawie interpretacji przez Ministerstwo Finansów przepisów dotyczących darowizny w postaci honorowo oddanej krwi, uprzejmie informuję: Stosownie do postanowień art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307) odliczeniu podlegają darowizny przekazane na cele krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U. Nr 106, poz. 681 ze zm.), w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o publicznej służbie krwi.

Jednocześnie, jak stanowi art. 5 i 6 ustawy o publicznej służbie krwi, przedmiotem darowizny na cele krwiodawstwa jest krew oddana bezpłatnie, przez którą rozumie się również osocze i inne składniki krwi.

Odrębną kwestią jest natomiast ustalenie wartości darowizny przekazanej na cele krwiodawstwa. W tym zakresie ustawodawca wskazał, że przy ustalaniu wartości darowizny przekazanej na cele krwiodawstwa - niezależnie od przedmiotu darowizny (krew czy jej składniki) - podatnik stosuje zawsze przelicznik odpowiadający wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew, określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o publicznej służbie krwi.

Zgodnie z delegacją zawartą w tym przepisie Minister Zdrowia wydał rozporządzenie z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych wymagających przed pobraniem krwi zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów oraz wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew i związane z tym zabiegi (Dz.U. Nr 263, poz. 2625 ze zm.), w którym określił, iż dawcom krwi rzadkich grup przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości 130 zł za 1 litr pobranej krwi (§ 3 pkt 1).

Na tej podstawie osoby, które oddają honorowo krew lub jej składniki (np. osocze, płytki krwi), obliczają kwotę przysługującej im ulgi, stosując ekwiwalent pieniężny w wysokości 130 zł.

Warto zauważyć, że obowiązujące brzmienie przepisów dotyczących omawianego odliczenia, wprowadzone przez art. 1 pkt 26 lit. a) tiret trzecie ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 217, poz. 1588), zaproponowane zostało w dwóch poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 637 i 718) i nie budziło żadnych zastrzeżeń.

Wprowadzenie dla potrzeb omawianego odliczenia jednej stawki ekwiwalentu pieniężnego, niezależnie od przedmiotu darowizny na cele krwiodawstwa, było podyktowane brakiem przepisów, które określałyby wartość wszystkich rodzajów krwi oraz poszczególnych jej składników.

Ustawa o publicznej służbie krwi i przepisy wykonawcze do tej ustawy określają jedynie wysokość ekwiwalentu pieniężnego za krew rzadkiej grupy i składniki takiej krwi. Brak natomiast jest przepisów, na podstawie których możliwe byłoby określenie wartości krwi nienależącej do grup rzadkich oraz składników takiej krwi. W opisanej sytuacji ustawodawca za najbardziej optymalne i najprostsze rozwiązanie uznał zatem wprowadzenie jednej stawki dla określania wartości darowizn na cele krwiodawstwa, niezależnie czy podatnik oddał honorowo krew, czy któryś z jej składników. Takie rozwiązanie jest dopuszczalne i nie narusza konstytucyjnych zasad stanowienia prawa. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie potwierdzał, że ustawodawca ma znaczną swobodę w określaniu w ustawie stanów faktycznych stanowiących podstawę ulg podatkowych oraz reguł korzystania z nich.

Mając powyższe na uwadze, uprzejmie informuję, że nie są planowane działania mające na celu zmianę obecnego stanu prawnego poprzez wprowadzenie zróżnicowanych stawek ekwiwalentów, o których mowa w ww. rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Należy bowiem pamiętać, że stawki ekwiwalentów wymienionych w tym rozporządzeniu dotyczą sytuacji szczególnych. Krew rzadkiej grupy występuje bowiem u mniej niż 5% populacji ludzkiej (§ 1 rozporządzenia). Nie w każdym również przypadku dawca poddawany jest zabiegowi uodpornienia lub innemu zabiegowi przed pobraniem krwi. Mimo to wartość 130 zł za litr krwi i jej składników stosowana jest dla celów podatkowych przez wszystkich honorowych krwiodawców, niezależnie od rodzaju posiadanej przez nich grupy krwi. Jest to zatem rozwiązanie korzystne dla podatników i promujące bezpłatne oddawanie krwi.

Niekorzystnym byłoby natomiast wprowadzenie postulowanych unormowań, tj. w pełni uwzględniających postanowienia rozporządzenia Ministra Zdrowia. W praktyce oznaczałoby to bowiem, że z przedmiotowego odliczenia mogłyby skorzystać wyłącznie dawcy krwi rzadkich grup oraz dawcy, którzy zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom przed pobraniem krwi w celu uzyskania surowic diagnostycznych lub osocza. W konsekwencji krąg podatników uprawnionych do odliczenia zostałby drastycznie ograniczony, co oczywiście sprzeczne byłoby z celem wprowadzenia omawianej ulgi.

Wyrażam nadzieję, że powyższe wyjaśnienia pozwolą uznać Panu Posłowi, że obowiązujące przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób korzystny dla podatników regulują zasady odliczania darowizn przekazanych na cele krwiodawstwa.