DD3/033/271/CRS/14/RD-95476

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 21 czerwca 2013 r. Nr ILPB2/415-249/13-7/WM, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Gminy (Wnioskodawca) przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2013 r. (data wpływu 12 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 14 i 18 czerwca 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, jest prawidłowe.

W dniu 12 marca 2013 r. Wnioskodawca złożył wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w jego indywidualnej sprawie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełnionym w dniu 14 i 18 czerwca 2013 r., Wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny.

Osoby fizyczne są właścicielami nieruchomości położonych na terenie Gminy. Wśród tych osób są również właściciele gospodarstw rolnych.

W latach 1992-2012 osoby fizyczne samodzielnie wybudowały na swoim gruncie urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne. Na gruncie stanowiącym własność ww. osób Wnioskodawca, PGR, jak również Gminny Zakład Usług Komunalnych wybudowały urządzenia wodno-kanalizacyjne.

Zdaniem ww. osób fizycznych lokalizacja sieci wodociągowo-kanalizacyjnych na terenie ich posesji spowodowała zmniejszenie wartości nieruchomości poprzez ograniczenia w sposobie jej wykorzystania w związku z ustanowieniem pasa gruntu, tzw. strefy ochronnej.

Wskazać bowiem należy, iż w strefie ochrony jest zakaz wznoszenia jakichkolwiek budynków, budowli oraz nie wolno dokonywać trwałych nasadzeń.

Właściciele gruntów, na których wybudowano wskazane wyżej urządzenia wodno-kanalizacyjne żądają od Wnioskodawcy służebności przesyłu za wynagrodzeniem, powołując się na art. 305 (1-4) Kodeksu cywilnego oraz zapłaty należnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z tych urządzeń.

Wynagrodzenie za odpłatną służebność przesyłu jest odszkodowaniem za powstałą uciążliwość, którą osoba fizyczna musi znosić w związku z wybudowaniem linii (nitki) wodociągowo-kanalizacyjnej na jej gruncie oraz za ograniczenie praw do rozporządzania gruntami stanowiącymi jej własność.

Wnioskodawca w celu realizacji przedmiotowych roszczeń zamierza zawrzeć z ww. osobami ugody, na mocy których właściciele nieruchomości ustanowią służebność przesyłu na rzecz Wnioskodawcy (sieci są własnością Wnioskodawcy) za wynagrodzeniem, a ponadto Wnioskodawca zapłaci ww. osobom wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości w powyższym celu za okres do ustanowienia służebności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca wypłacając osobom fizycznym posiadającym gospodarstwo rolne wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, na których położone są urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT 8C.

2. Czy Wnioskodawca wypłacając osobom fizycznym nieposiadającym gospodarstwa rolnego wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, na których położone są urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT-8C.

3. Czy Wnioskodawca wypłacając wynagrodzenie osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne z tytułu ustanowienia służebności przesyłu urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT-8C.

4. Czy Wnioskodawca wypłacając wynagrodzenie osobom fizycznym nieposiadającym gospodarstwa rolnego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT-8C.

Przedmiotem interpretacji indywidualnej z dnia 21 czerwca 2013 r. Nr ILPB2/415-249/13-7/WM jest odpowiedź na pytanie trzecie. W pozostałym zakresie wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania trzeciego - wynagrodzenie za służebność przesyłu, w przypadku osób posiadających gospodarstwo rolne, będzie podlegało zwolnieniu przedmiotowemu, jako wolne od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia PIT-8C i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał, iż stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia opisanego w stanie faktycznym, Minister Finansów stwierdza co następuje.

Uprawnienie do otrzymania wynagrodzenia związanego z ustanowieniem służebności przesyłu wprowadzono z dniem 3 sierpnia 2008 r. w art. 305¹ i art. 305² ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

W myśl art. 305¹ Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Natomiast art. 305² Kodeksu cywilnego stanowi, że jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem (§ 1). Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu (§ 2).

Zgodnie z art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

W świetle powyższego służebność przesyłu jest ustanawiana na rzecz przedsiębiorcy za odpowiednim wynagrodzeniem należnym od przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej. Wymaga to zawarcia stosownej umowy przez zainteresowane strony albo wydania konstytutywnego orzeczenia sądu (postanowienia), zapadającego na wniosek strony występującej z roszczeniem o ustanowienie służebności przesyłu.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą PIT", wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

W orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtował się pogląd, w myśl którego po dniu 2 sierpnia 2008 r. przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy PIT, odnosi się także do wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu (wyrok NSA: z dnia 26 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 3050/11, z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 2131/11, z dnia 1 czerwca 2011 r. sygn. akt II FSK 88/10 oraz z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/10).

Na uwagę zwraca w szczególności wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 3050/11, w którym NSA stwierdził, że ustanowienie nowego rodzaju służebności odnoszącej się do inwestycji polegających na budowie urządzeń infrastruktury technicznej wychodziło naprzeciw potrzebom gospodarczym i w sposób ustawowy regulowało istniejącą już, zapoczątkowaną uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2003 r. sygn. akt III CZP 79/02, praktykę ustanawiania służebności gruntowych dla realizacji tych inwestycji. Zastąpienie zatem takiej służebności służebnością przesyłu, oznacza, że po dniu 2 sierpnia 2008 r. nie jest już możliwe ustanowienie służebności gruntowej dla realizacji inwestycji polegających na budowie urządzeń infrastruktury technicznej, lecz jedynie służebności przesyłu, której istota jest taka sama jak w przypadku wcześniej stosowanej służebności gruntowej. Wobec tego, zastąpienie w sferze cywilistycznej służebności gruntowej służebnością przesyłu (spowodowane ustawowym uregulowaniem tej problematyki) ustanawianą w związku z budową lub użytkowaniem przedmiotowych urządzeń (sieci), nie zmieniło ani celu, ani treści tych służebności. Jednocześnie, w ocenie NSA, trudno przyjąć, aby wprowadzeniu nowych rozwiązań na gruncie prawa cywilnego, towarzyszyło założenie i zamiar ustawodawcy dokonania modyfikacji w systemie zwolnień podatkowych. Pozostawienie po dniu 2 sierpnia 2008 r. omawianego przepisu w niezmienionym brzmieniu, zdaniem NSA, należy interpretować jako brak zamiaru ustawodawcy wyeliminowania przedmiotowego zwolnienia podatkowego, a poprzestanie na literalnej wykładni tego przepisu prowadzi do niedających się zaakceptować w państwie prawa wniosków. Zatem przy uwzględnieniu wykładni historycznej i funkcjonalnej, NSA uznał, że zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy PIT, odnosi się do ustanawianych służebności przesyłu.

Mając na uwadze fakt, iż powyższe stanowisko NSA odzwierciedla jednolitą i utrwaloną linię orzecznictwa w kwestii stosowania art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy PIT, w dniu 21 maja 2014 r. Minister Finansów - dążąc do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej - wydał interpretację ogólną Nr DD3/033/126/CRS/14/RD-46264/14, w której uznał, iż odszkodowanie za ustanowienie służebności gruntowej, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy PIT odnosi się także do wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Odnosząc powyższe wyjaśnienia do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej - zgodnie z którym Wnioskodawca wypłaca wynagrodzenie osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne (a), w skład gospodarstwa wchodzi grunt, na którym została ustanowiona służebność przesyłu urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych (b), za ustanowienie służebności przesyłu Wnioskodawca wypłacił jednorazowe wynagrodzenie (c) - uznać należy, iż otrzymana przez osobę fizyczna kwota korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy PIT. Zatem na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, jak i wystawienia informacji PIT-8C.

Stąd za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, a co za tym idzie należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 czerwca 2013 r. Nr ILPB2/415-249/13-7/WM, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia opisanego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.