DD3/033/194/IMD/13/RD-98513/13

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 20 czerwca 2012 r. Nr ITPB2/415-281a/12/MM, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej możliwości skorzystania z ulgi na dzieci, jest prawidłowe.

W dniu 20 czerwca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy - działając na podstawie § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - wydał w imieniu Ministra Finansów interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na ww. wniosek złożony w dniu 22 marca 2012 r.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedstawiono następujący opis stanu faktycznego.

Wnioskodawca od stycznia do czerwca 2010 r. był jedynym żywicielem rodziny. W lipcu żona Wnioskodawcy podjęła pracę i jednocześnie decyzję o separacji oraz wyprowadziła się ze wspólnego mieszkania zabierając ze sobą małoletniego syna, który miał wówczas 3 lata.

W okresie od lipca do grudnia 2010 r. Wnioskodawca płacił za przedszkole syna, kupował odzież i zabawki, zabierał na wycieczki, nad jezioro, basen oraz do swojego domu ponosząc wszystkie koszty związane ze wspólnym spędzaniem czasu z synem.

W styczniu 2011 r. Sąd Rejonowy rozwiązał małżeństwo Wnioskodawcy i postanowił powierzyć władzę rodzicielską byłej małżonce, jednocześnie postanowił ograniczyć Wnioskodawcy wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem. Wnioskodawca został zobowiązany do płacenia alimentów na syna w wysokości 300 zł. Sąd postanowił pozostawić do uzgodnienia pomiędzy byłymi małżonkami terminy i częstotliwość spotkań Wnioskodawcy z synem. Obowiązek alimentacyjny Wnioskodawca wypełnia regularnie, a dokonywane wpłaty przeważnie były wyższe od zasądzonych i wynosiły 400 zł.

Wnioskodawca po uzgodnieniu z byłą żoną odbiera syna z przedszkola i odprowadza następnego dnia rano do przedszkola. W czasie pobytu u Wnioskodawcy syn swobodnie korzysta ze wszystkiego, co jest mu potrzebne. Ponadto Wnioskodawca zabiera syna na wspólne wyjazdy. W 2011 r. zabrał syna na dwie weekendowe wycieczki.

Ponadto Wnioskodawca zabiera syna na basen, kupuje odzież, zabawki i pomoce edukacyjne, bierze czynny udział w edukacji syna; podczas spotkań wspólnie liczą, powtarzają alfabet, rysują literki.

Krótkie wyjazdy z synem oraz mała ich ilość jest spowodowana podejściem byłej żony Wnioskodawcy, a wyjazdy dłuższe niż dwudniowe nie są do zrealizowania. Wnioskodawca spędzałby z synem więcej czasu, gdyby była żona mu na to pozwalała.

W rozliczeniu podatkowym za 2010 r. Wnioskodawca uzyskał zgodę byłej małżonki na odliczenie połowy ulgi prorodzinnej tylko dlatego, że sama nie miała takiej możliwości, pracowała bowiem od lipca i podatek wyliczony od jej dochodu pozwalał na odliczenie ulgi tylko w połowie jej wysokości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca może skorzystać z ulgi prorodzinnej z tytułu wychowywania dziecka.

2. Czy na podstawie opisanego stanu faktycznego (braku porozumienia z matką dziecka) Wnioskodawca ma prawo do skorzystania z ulgi w wysokości 50%.

3. Jeżeli Wnioskodawca ma prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej, to czy w rozliczeniu za 2010 r. miał prawo do ulgi za 6 miesięcy, czy za 9 miesięcy, czyli dodatkowo połowy okresu, w którym rodzice dziecka pracowali.

Zdaniem Wnioskodawcy, ma prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej. Swoje stanowisko Wnioskodawca wywodzi z artykułów prasowych, które powołują się na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPP4/415-231/10-4/SP, interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPII/415-1061/10/AŻ oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu sygn. ILPB2/415-195/10-3/WS, oraz kilku interpretacji indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPBII/1/415-523/10/ASz oraz sygn. IBPBII/1/415-430/11/BJ, w których przedstawione zostały podobne sytuacje.

Na uzasadnienie swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje się również na artykuł zamieszczony w dzienniku "Gazeta Prawna" z dnia 13 lipca 2011 r., z którego wynika, że do odliczenia od podatku ulgi na dziecko przez rodzica wystarczające jest spełnienie kryterium formalno-prawnego, jakim jest posiadanie władzy rodzicielskiej (również ograniczonej). W praktyce zatem prawo do ulgi mają także podatnicy, którzy w ogóle nie zajmują się dziećmi, nie płacą alimentów o ile tylko mają zachowane prawa rodzicielskie.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że w odpowiedzi na interpelację poselską podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów poinformował, że nie wprowadzi zmian w przepisach, które wiązałoby prawo do ulgi z faktycznym wychowywaniem dziecka, oraz odpowiedź ta potwierdziła wcześniej uzyskane przez Wnioskodawcę informacje.

Wnioskodawca władzę rodzicielską nadal sprawuje, choć w ograniczonym zakresie. Naturalną konsekwencją orzeczenia rozwodu jest powierzenie władzy rodzicielskiej jednej ze stron i ograniczenie (nie zaś pozbawienie) jej wykonywania drugiej stronie.

W ocenie Wnioskodawcy - stosownie do art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - skoro nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej i wykonuje ją nadal, nawet w sposób ograniczony, to ma prawo do skorzystania z ulgi na wychowywanie dzieci.

Z byłą małżonką Wnioskodawca nie ma możliwości porozumienia w kwestii proporcji, w jakiej oboje skorzystają z ulgi prorodzinnej. Była małżonka twierdzi bowiem, że skoro dziecko jej powierzono, to jej należy się cała ulga.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca uważa, że ma prawo do skorzystania z ulgi na wychowywanie syna w wysokości 50% i dlatego w rozliczeniu podatku dochodowego za 2011 r. dokonał odliczenia w ramach ww. ulgi w kwocie 556 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznał stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu stanu faktycznego w zakresie przesłanek regulujących zastosowanie ulgi prorodzinnej za prawidłowe oraz nieprawidłowe w pozostałym zakresie. W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy co prawda przysługuje Wnioskodawcy prawo do dokonywania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na małoletnie dziecko, jednakże w gestii rodziców leży ustalenie kto i w jakiej części (proporcji) dokona odliczenia przysługującej im ulgi. W związku z tym, zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie.

Na tle przedstawionego opisu stanu faktycznego Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Podstawę prawną oraz zasady korzystania z preferencji podatkowych określa ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w dacie przedstawienia stanu faktycznego, zwana dalej "ustawą".

Na mocy art. 27f ust. 1 ustawy, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27 (tekst jedn.: przy zastosowaniu skali podatkowej), pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Zgodnie z ust. 2, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko: na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych (1) lub wstąpiło w związek małżeński (2).

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 ustawy).

Zgodnie z ust. 5, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy (tekst jedn.: dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną (pkt 2), do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej (pkt 3)), w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Dodatkowo, do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6, stosuje się odpowiednio przepisy art. 6 ust. 8 i 9 ustawy.

Z kolei, jak stanowi ust. 7, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Stąd w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu na dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", należy przyjąć, iż podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania "w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zarówno Wnioskodawca jak i jego była małżonka wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem.

Stąd, jeżeli zostały spełnione wszystkie wyżej wymienione przesłanki dotyczące zastosowania ulgi na dzieci, Wnioskodawca dokonuje podziału kwoty ulgi z drugim rodzicem, stosownie do postanowień art. 27f ust. 4 ustawy, tj. w częściach równych lub w dowolnej proporcji wspólnie ustalonej. Powyższe oznacza, że w przypadku:

* zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców każdemu z rodziców przysługuje odliczenie kwoty ulgi w wysokości ustalonej przez obojga rodziców,

* braku zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców każdemu z rodziców przysługuje odliczenie w częściach równych, tj. w kwocie stanowiącej #189; kwoty określonej w art. 27f ust. 2 ustawy, na każde dziecko.

W świetle powyższego za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, że przysługuje mu prawo do skorzystania z 50% ulgi na dziecko.

Z tych też względów należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 20 czerwca 2012 r. Nr ITPB2/415-281a/12/MM, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm., zwanej dalej "ustawą"). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.