DD3/033/190/IMD/13/RD-98047/13

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 18 czerwca 2013 r. Nr IPTPB2/415-258/13-2/KSM wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację i uznaje, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi na dzieci - jest prawidłowe.

W dniu 9 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca złożył ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny.

Wyrokiem Sądu Okręgowego Wydział Cywilny Rodzinny z dnia 19 czerwca 2012 r. zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawcy.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad trójką małoletnich dzieci Sąd powierzył matce i przy niej ustalił miejsce zamieszkania córek z tym, że wykonywanie przez nią władzy rodzicielskiej poddał nadzorowi kuratora, zaś ojcu wykonywanie władzy rodzicielskiej ograniczył do możliwości dowiadywania się o stan zdrowia dzieci i postępy w nauce.

Kosztami utrzymania i wychowania córek Sąd obciążył oboje rodziców i zasądził od Wnioskodawcy alimenty w kwocie 400 zł miesięcznie na rzecz każdej z córek. W wyroku, Sąd nie orzekł o kontaktach ojca z córkami, ponieważ między Wnioskodawcą a byłą żoną oraz córkami występuje silny konflikt. Dzieci są nastawione wrogo w stosunku do Wnioskodawcy i nie chcą utrzymywać z nim kontaktów. W związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie mieszka z dziećmi i nie utrzymuje z nimi żadnego kontaktu. Matka dzieci odmawia również udzielenia Wnioskodawcy jakichkolwiek informacji na temat dzieci, w tym o stanie zdrowia i postępach w nauce. Wnioskodawca regularnie płaci alimenty na rzecz córek.

Decyzją Sądu z dnia 11 marca 2013 r. alimenty zostały podwyższone do kwoty 430 zł miesięcznie na rzecz każdej z córek.

Po zapoznaniu się z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kontakcie z infolinią Krajowej Informacji Podatkowej oraz Infolinią Izby Skarbowej Wnioskodawca otrzymał informację, że przysługuje mu ulga na dziecko w wysokości 50% (ponieważ pomiędzy rodzicami nie ma porozumienia co do podziału ulgi).

Urząd Skarbowy, pod który podlega Wnioskodawca uznał, że nie jest organem właściwym w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego i poinformował o możliwości złożenia wniosku o interpretację indywidualną do Dyrektora Izby Skarbowej.

Wnioskodawca kontaktował się również w sprawie ulgi z Urzędem Skarbowym (pod który podlega matka dzieci) i tam otrzymał informację, że rodzice po rozwodzie lub separacji, jeśli obydwoje mają władzę rodzicielską, muszą ustalić, w jakiej proporcji lub które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Łączna kwota odliczeń, dokonanych przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka, tj. 1.112,04 zł, na jedno dziecko w 2012 r. W przypadku braku porozumienia odliczenie w ramach ulgi prorodzinnej przysługuje temu z rodziców, który sprawuje faktycznie pieczę nad dzieckiem (czyli nawet niezgodnie z wyrokiem sądu, ale faktycznie).

W związku z powyższym zadano pytanie, czy Wnioskodawca może skorzystać z 50% ulgi na dzieci.

Zdaniem Wnioskodawcy, po zapoznaniu się z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i po uzyskaniu informacji z Krajowej Informacji Podatkowej oraz Infolinii Izby Skarbowej, ulga na dzieci przysługuje po połowie obojgu rodzicom.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe, bowiem rodzice po rozwodzie lub separacji, jeśli obydwoje mają władzę rodzicielską, będą musieli ustalić, w jakiej kwocie i które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie, co oznacza, że rodzice dziecka powinni wspólnie uzgodnić sposób odliczenia okresów wykonywania przez nich władzy rodzicielskiej, które będą stanowiły podstawę do skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Odliczenie ulgi będzie wymagało uzgodnienia przez byłych małżonków proporcji, w jakiej dokonują odliczenia za okresy, w których wspólnie wykonywali władzę rodzicielską nad dziećmi. Wynika to z faktu, iż brak takiego uzgodnienia może spowodować, iż suma odliczeń dokonanych przez rodziców - w ich zeznaniach podatkowych - przekroczy kwotę 1.112,04 zł rocznie na każde dziecko. Ustawodawca natomiast jednoznacznie określił limit odliczenia tytułem omawianej ulgi i wskazał, w jakich przypadkach ulga winna być dzielona wg klucza 1/30 kwoty miesięcznej za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem. W przypadku, gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, tejże proporcji nie można ściśle zastosować. Ulga bowiem przysługuje im wspólnie i podlega wykazaniu w zeznaniu w częściach równych lub wg proporcji przez nich przyjętej.

Po przeanalizowaniu akt sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa, Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Podstawę prawną oraz zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci zawiera art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą".

Według stanu prawnego mającego zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2012 r., na mocy ust. 1 ww. artykułu, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27 (tekst jedn.: przy zastosowaniu skali podatkowej), pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Zgodnie z ust. 2, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko: na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych (1) lub wstąpiło w związek małżeński (2).

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 ustawy).

Zgodnie z ust. 5, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Dodatkowo, do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6, stosuje się odpowiednio przepisy art. 6 ust. 8 i 9 ustawy.

Z kolei, jak stanowi ust. 7, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że limit omawianej ulgi został określony na dziecko. Rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu ulgi na dziecko. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez obojga rodziców względem jednego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy.

Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", należy przyjąć, iż podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych.

Zatem możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), a co za tym idzie tylko w tym przypadku wymagana jest zgoda obojga rodziców. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania "w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy, i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.

Jedynie w przypadku, gdy w danym miesiącu dziecko spod opieki rodziców zostaje przekazane do rodziny zastępczej albo do opiekuna prawnego, kwotę przysługującego odliczenia za ten miesiąc ustala się w wysokości 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 w art. 27f ustawy za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem. Tego rodzaju sytuacja nie miała jednak miejsca w przedstawionym stanie faktycznym, z którego wynika, że po rozwodzie wykonywanie władzy rodzicielskiej zostało powierzone obojgu rodzicom, oraz że władza ta była wykonywana przez Wnioskodawcę przez cały rok 2012.

Tym samym kwota ulgi na każde dziecko, w stosunku do którego Wnioskodawca wykonywał przez cały rok podatkowy 2012 władzę rodzicielską wynosi miesięcznie 92,67 zł (odpowiednio rocznie 1.112,04 zł). Kwotą ulgi Wnioskodawca dzieli się jednak z drugim rodzicem, stosownie do postanowień art. 27f ust. 4 ustawy, tj. w częściach równych lub w dowolnej proporcji wspólnie ustalonej. Powyższe oznacza, że wobec braku zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców co do zakresu podziału kwoty przysługującego odliczenia w innej proporcji niż w częściach równych, przyjmuje się, że - w stanie prawnym mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2012 r. - każdemu rodzicowi wykonującemu władzę rodzicielską przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej #189; kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.

Tym samym za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, że z uwagi na brak ustaleń z drugim rodzicem co do podziału kwoty odliczenia w proporcji innej niż w częściach równych, Wnioskodawcy (jak i byłej małżonce) przysługuje prawo do rozliczenia ulgi w stosunku 50% dla każdego z rodziców, czyli po 50% miesięcznego limitu ulgi przysługującego na każde dziecko.

Wobec powyższego należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 18 czerwca 2013 r. Nr IPTPB2/415-258/13-2/KSM, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził, iż zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji, konieczne jest porozumienie pomiędzy rodzicami, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji indywidualnej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.