DD3/033/134/CRS/13/RD-83

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2009 r. Nr ILPB1/415-511/09-6/AG, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 27 kwietnia 2009 r., uzupełnionym pismami z dnia: 18 maja 2009 r., 20 maja 2009 r. i 25 maja 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów opodatkowania szkoleń radnych, jest nieprawidłowe.

Dnia 16 lipca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając - na podstawie § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na ww. wniosek złożony w dniu 27 kwietnia 2009 r., uzupełniony pismami z dnia: 18 maja 2009 r., 20 maja 2009 r. i 25 maja 2009 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Radni miasta biorą udział w szkoleniach o tematyce związanej z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, tj. z wykonywaniem mandatu radnego rady miejskiej. Środki finansowe na ww. szkolenia pochodzą z budżetu gminy i planowane są zgodnie z klasyfikacją budżetową w podziale na: dział, rozdział i paragraf. Uczestnictwo w szkoleniach poprzedzone jest indywidualnym zgłoszeniem.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania:

1. Czy zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty szkoleń, których uczestnikami są radni, stanowią ich przychód.

2. Jeśli tak, to czy przychód ten jest opodatkowany.

3. Czy należy zastosować koszty uzyskania przychodów i w jakiej wysokości.

4. Na jakich formularzach PIT należy rozliczać koszty szkolenia radnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, sfinansowanie szkoleń radnych jest świadczeniem nieodpłatnym i stanowi ich przychód. Ponieważ radni nie są pracownikami Wnioskodawcy, koszty szkoleń nie podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ponadto Wnioskodawca uważa, że ponieważ sfinansowanie szkoleń radnych nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, dlatego należy zastosować koszty uzyskania przychodów w wysokości 111,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.335,00 zł w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej. Wnioskodawca uważa, że koszty szkolenia radnych należy rozliczać na formularzach PIT-11.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznał za prawidłowe.

Na tle przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego Minister Finansów stwierdza co następuje.

Stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest niezgodne z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w dacie przedstawienia stanu faktycznego, zwanej dalej "ustawą".

Stosownie do postanowień ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594), w brzmieniu obowiązującym w 2010 r., organami gminy są:

Zasady i tryb przeprowadzania wyborów do rady gminy oraz wyboru wójta (burmistrza, prezydenta miasta) określają odrębne ustawy (art. 11a ww. ustawy).

Decyzje rady gminy, jako organu kolegialnego, mają formę uchwały, i zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym w gminie (art. 15 ww. ustawy). Radę gminy tworzą radni (art. 17 tej ustawy), którzy są obowiązani brać udział w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których zostali wybrani lub desygnowani (art. 24 tej ustawy).

Dla zabezpieczenia skutecznego realizowania obowiązków przez radnych ustawodawca objął ochroną ich stosunek pracy (art. 24c i 25 ust. 2 tej ustawy) oraz zagwarantował im prawo do diet oraz zwrotu kosztów podróży służbowych (art. 25 ust. 4), a także przyznał radnym status funkcjonariuszy publicznych (art. 25 ust. 1).

Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy wskazać, iż na podstawie art. 13 pkt 5 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji wykonywania obowiązków społecznych lub obywatelskich. Jednakże zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 listopada 1997 r. (sygn. akt U. 6/97)"o pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych. Z pełnieniem obowiązków społecznych natomiast, mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie." Z tych względów za wykonywanie obowiązków społecznych lub obywatelskich należy rozumieć przede wszystkim wykonywanie obowiązków związanych z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej, zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej. Będą to również obowiązki związane z wykonywaniem określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe).

W świetle powyższego mimo, iż ustawa nie definiuje pojęcia obowiązków społecznych lub obywatelskich, to niewątpliwie sprawowanie funkcji radnego, który jako reprezentant lokalnej społeczności ma działać na jej rzecz, mieści się w tym terminie.

Do przychodów radnego należy zatem zaliczyć wymienione w ustawie o samorządzie gminnym diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Przy czym, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy, wolne od podatku są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł.

Z kolei diety i inne należności za czas podróży radnego korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w związku z wykonywaniem mandatu radni miasta biorą udział w szkoleniach o tematyce związanej z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, tj. z wykonywaniem mandatu radnego rady miejskiej. Środki finansowe na ww. szkolenia pochodzą z budżetu gminy.

Dlatego też dla prawidłowego funkcjonowania organu gminy, jakim jest rada miasta, członkom tej rady (radnym) powinny być stworzone odpowiednie warunki, pozwalające na efektywne sprawowanie ich funkcji.

Należy podzielić pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 21 września 2011 r. sygn. akt II FSK 535/11 dotyczącym świadczeń otrzymywanych od gminy przez radnych (w tym kosztów szkoleń radnych sfinansowanych im z budżetu jednostki samorządu terytorialnego) stwierdził, iż "poza powyższymi wywodami Naczelny Sąd Administracyjny zwraca uwagę, że ocena czy świadczenie jednostki samorządu terytorialnego na rzecz radnego należy zakwalifikować jako podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychód wymaga oceny konkretnego stanu faktycznego w odniesieniu do konkretnego wydatku. Istotna jest tu okoliczność, czy poniesione przez taką jednostkę wydatki są wydatkami związanymi z funkcjonowaniem jej organów. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) przewiduje w art. 226 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 prognozowanie obok dochodów bieżących także wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym właśnie wydatki związane z funkcjonowaniem jej organów. Wydatki związane z funkcjonowaniem organów jednostki samorządu terytorialnego są kosztem tej jednostki finansowanym z jej budżetu.

Uprawnione byłoby zatem w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie rozpoznającym sprawę stwierdzenie, że wydatki związane z funkcjonowaniem organu gminy jakim jest rada gminy (art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym), w skład której wchodzą radni (art. 17 tej ustawy), nie mogą stanowić nieodpłatnego świadczenia dla podmiotów wchodzących w skład tego organu.".

Stąd też, uczestnictwo radnego w szkoleniu dotyczącym funkcjonowania tego organu, należy zaliczyć do narzędzi niezbędnych w realizowaniu codziennych obowiązków radnego, a wydatki samorządów w tym zakresie nie generują po stronie radnych przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 27 kwietnia 2009 r., uzupełnionym pismami z dnia 18 maja 2009 r., 20 maja 2009 r. i 25 maja 2009 r., uznaje się za nieprawidłowe.

Z tych względów należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 lipca 2009 r. Nr ILPB1/415-511/09-6/AG, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm., zwanej dalej "ustawą"). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.