DD10/033/316/RDX/14

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm., dalej: Ordynacja podatkowa) Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 21 stycznia 2009 r. znak: ILPB3/423-694/08-3/DS w ten sposób, iż uznaje stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 października 2008 r. o wydanie interpretacji indywidulanej z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów procesowych i egzekucyjnych wynagrodzenia kancelarii prawnej - za nieprawidłowe.

Wnioskiem z dnia 24 października 2008 r. S.A. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) zwróciła się o udzielenie interpretacji indywidualnej dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów procesowych i egzekucyjnych wynagrodzenia kancelarii prawnej.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynikało, że

Spółka zamierza odpisać jako nieściągalne należności o wartości nieprzekraczającej tysiąca złotych. Odpisane należności Spółka zamierza zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dokumentując ich nieściągalność protokołem sporządzonym przez Spółkę, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem poszczególnych wierzytelności byłyby równe albo wyższe od ich kwot. Do kosztów uzyskania przychodów Spółka zamierza zaliczyć odpisane należności w części, w jakiej zostały one zarachowane jako przychody należne.

W związku z powyższym zadano pytanie

Jakiego rodzaju koszty należy uwzględnić przy określaniu przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych związanych z dochodzeniem wierzytelności, w rozumieniu art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych... W szczególności czy do kosztów procesowych i egzekucyjnych związanych z dochodzeniem wierzytelności należy zaliczyć koszty wynagrodzenia kancelarii prawnej z tytułu obsługi procesu windykacyjnego, ustalone na podstawie ceny rynkowej stosowanej przez kancelarię za przedmiotową usługą.

Zdaniem Wnioskodawcy, określając przewidywane koszty procesowe należy uwzględnić również wynagrodzenie kancelarii prawnej z tytułu obsługi procesu windykacyjnego, ustalone na podstawie ceny rynkowej stosowanej przez kancelarię za przedmiotową usługę.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Nieściągalność wierzytelności może zostać, zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, udokumentowana protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Analizując treść art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy p.d.o.p. stwierdzić należy, iż przepis ten nie definiuje jakiego rodzaju koszty procesowe i egzekucyjne powinny być uwzględnione przy określaniu limitu, do którego poziomu nieściągalność należności może być udokumentowana protokołem sporządzonym przez podatnika. Podobne zdanie wyrażają komentatorzy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: "Ustawodawca nie precyzuje, o jakie koszty tak naprawdę chodzi, gdyż zwłaszcza pojęcie kosztów procesowych może być interpretowane dość szeroko, a ich kalkulacja może opierać się na różnych kryteriach i stawkach" - Podatek dochodowy od osób prawnych, rok 2007,pod. red. J. Marciniuka, Podatkowe Komentarze Becka, Warszawa 2007 r.

W obowiązujących aktach prawnych brak jest definicji "kosztów procesowych". Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie zaś z § 2 art. 98 Kodeksu postępowania cywilnego do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w Sądzie.

Natomiast do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (art. 98 § 3 cyt. Kodeksu).

Koszty sądowe w oparciu o przepisy:

* ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 z późn. zm.),

* rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 154, poz. 753 z późn. zm.),

* rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 listopada 1996 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 139, poz. 650 z późn. zm.).

Koszty zastępstwa prawnego w oparciu o przepisy:

* rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.),

* rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Jednakże zwrócić uwagę należy, na użyte przez ustawodawcę w art. 98 Kodeksu postępowania cywilnego określenie "niezbędne". Znaczy to, iż są to minimalne koszty, których poniesienia nie sposób uniknąć wstępując na drogę sądową. Nie znaczy to jednak, że są to koszty jedyne, jakie strona ponosi. Użycie zwrotu "niezbędne koszty" w sposób jednoznaczny wskazuje, iż poza nimi istnieją także inne koszty, jednakże nie mają one przymiotu niezbędności. Mimo, iż zostały przez stronę poniesione to być może nie będą jej po wygranym procesie zwrócone. Przykładem takich kosztów mogą być takie, które zostały poniesione jeszcze na etapie przedsądowym lub koszty zastępstwa procesowego (koszty kancelarii) poniesione w wysokości wyższej, od tych, które mogą być na podstawie stawek urzędowych zasądzone.

"Funkcja przepisów art. 98 § 2 i 3 k.p.c. polega jedynie na tym, że przepisy te wskazują określone kategorie kosztów, które objęte są ustawowym domniemaniem niezbędności. W ten sposób rozwijają i konkretyzują one zasadę ogólną wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. Przepisy art. 98 § 2 i 3 k.p.c. nie określają natomiast enumeratywnie kosztów, które należy zaliczyć do kosztów niezbędnych". (Weitz Karol, Palestra, 2005.3-4.237).

Wymienione wyżej akty prawne pozwalają zatem na ustalenie jedynie niezbędnych kosztów procesu. Tym samym stwierdzić należy, że powinny być one pomocą przy określaniu wszystkich kosztów procesowych i egzekucyjnych, a wyliczone na ich podstawie kwoty stanowić mogą jedynie element kalkulacji niezbędnych kosztów, co zostało wcześniej wskazane nie będzie oznaczać całości kosztów procesu.

Do kosztów innych niż "koszty niezbędne" zaliczyć można przykładowo koszty czynności przygotowawczych (które muszą być wykonane, by złożony pozew był skuteczny) bądź wydatki na usługi kancelarii prawnej, w wysokości przekraczającej kwotę, która może być stronie wygrywającej proces zasądzona.

Koszty czynności przygotowawczych wystąpią choćby przed złożeniem pozwu w postępowaniu nakazowym - podstawowym postępowaniu zmierzającym do odzyskania wierzytelności. Z regulujących je przepisów wynika, iż złożenie pozwu w postępowaniu nakazowym poprzedzone musi być m.in. wcześniejszymi wezwaniami dłużnika do zapłaty, uzyskaniem jego oświadczenia o uznaniu długu lub ustaleniem miejsca jego pobytu czy działalności. Idea postępowania nakazowego opiera się bowiem na założeniu, że podstawa faktyczna roszczenia powoda została w całości udowodniona dołączonymi do pozwu dokumentami wymienionymi w art. 485 § 1 pkt 1-4 oraz w § 2-3 Kodeksu postępowania cywilnego.

Wynagrodzenie kancelarii za czynności, o których mowa wyżej, niewątpliwie zwiększy koszty procesowe windykacji długu, mimo, iż nie może być zaliczone do tzw. niezbędnych kosztów procesu.

Podobnie rzecz będzie się miała przy postępowaniach w trybie zwykłym czy postępowaniach upominawczych - wymagają one podjęcia działań przygotowawczych - windykacyjnych jeszcze przed wniesieniem pozwu, a rozporządzenia dotyczące wynagrodzeń pełnomocników procesowych nie przewidują uwzględniania wynagrodzenia za czynności podejmowane przez nich na etapie przedsądowym, mimo, iż bez ich wykonania bardzo często wszczęcie procesu byłoby niemożliwe.

Ponadto zauważyć należy, że możliwym jest też rozwiązanie, w którym Spółka zawrze z kancelarią prawną umowę, w której wynagrodzenie kancelarii z tytułu odzyskania wierzytelności na drodze sądowej określone będzie ryczałtowo, w ten sposób, iż zawierać będzie w sobie koszty sądowe. Zdaniem Spółki z takiej sytuacji, wynagrodzenie kancelarii stanowiłoby łącznie z przewidywanymi kosztami egzekucyjnymi - jeden z elementów kalkulacji przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych.

Nie można wykluczyć sytuacji, iż wynagrodzenie kancelarii za przeprowadzenie postępowania sądowego przewyższać może koszty, które zostaną zasądzone od strony przegranej. Stawki wynagrodzenia poszczególnych pełnomocników bądź całej kancelarii są ustalane na podstawie cen rynkowych, na zasadzie swobody umów. Prawo nie ogranicza ustalenia wynagrodzenia, jakie klient kancelarii zgodzi się jej zapłacić. Decydując się na usługę kancelarii prawnej należy liczyć się z tym, że koszty, które ewentualnie zostaną po wygranym procesie zasądzone według stawek urzędowych mogą okazać się niewystarczające na pokrycie całości wynagrodzenia kancelarii.

Z drugiej natomiast strony wskazać należy, że ograniczenie zwrotu kosztów procesu w zakresie zastępstwa procesowego do kosztów określonych stawkami urzędowymi ma na celu pewne funkcje ochronne w stosunku do dłużników. Służy ograniczaniu nadużyć, polegających na ewentualnym opłacaniu wynagrodzenia kancelarii w wysokości wielokrotnie przewyższającej wartość długu.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zabrania uwzględniania przy kalkulacji przewidywanych kosztów procesowych, kosztów wynagrodzenia radcy prawnego lub adwokata w wysokości wyższej, niż urzędowa stawka wynagrodzenia za czynności przed organami wymiaru sprawiedliwości.

Podkreślenia wymaga także, iż ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie tylko nie wskazuje, co oprócz stwierdzenia dotyczącego przewidywanych kosztów powinien zawierać protokół, ale także nie zabrania uwzględniania w tym protokole wydatków już poniesionych.

Mają na uwadze powyższe Spółka stoi na stanowisku, iż dokumentując nieściągalność wierzytelności za pomocą protokołu ma prawo uwzględnić w nim rynkowe wynagrodzenie kancelarii prawnej z tytułu obsługi procesu windykacyjnego, ustalone na podstawie cen stosowanych przez kancelarię. Pojęcie "przewidywane koszty" powinno być interpretowane szeroko, w sposób pozwalający na uwzględnienie w przewidywanych kosztach wszystkich wydatków związanych z odzyskaniem wierzytelności. Określając "przewidywane koszty" nie należy się ograniczać do określenia jedynie "kosztów niezbędnych" jako tych, które mogą zostać odzyskane.

Stanowisko Spółki znajduje oparcie także w literaturze przedmiotu. W artykule autorstwa A. Plutowskiego, pt. "Nieściągalność wierzytelności w podatku dochodowym - wybrane zagadnienia", zawartym w Monitorze Podatkowym z października 2002 r. czytamy:

"Do kosztów sądowych i egzekucyjnych, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 3, mogą zostać zaliczone wydatki związane z "obsługą procesu", a nawet koszty związane z przedprocesowym dochodzeniem wierzytelności wydane na usługi windykacyjne świadczone podatnikowi przez zewnętrzną kancelarię prawną.

Warunki świadczenia tego typu usług, przede wszystkim ich cenę oraz zakres podejmowanych działań, określa się zazwyczaj w ofercie przesłanej podatnikowi. Należy podkreślić, iż cena obsługi prawnej jest ustalana na warunkach rynkowych, tzn. na poziomie określonym przez wskaźniki popytu i podaży. Zatem jeśli podatnik podjąłby decyzję o skorzystaniu z usług windykacyjnych świadczonych przez zewnętrzną kancelarię, wówczas zdaniem autora brak podstaw do kwestionowania kosztów zewnętrznej obsługi prawnej jako jednego ze składników kalkulacyjnych".

Podobnie wypowiedział się autor publikacji "Nie ma szans na zapłatę" zamieszczonej w Rzeczpospolitej - Dobra Firma (nr 209 z 5 września 2005 r.), Przemysław Wojtasik: "Zacznijmy od najmniejszych długów. Nie zawsze opłaca się je ściągać. Koszty z tym związane mogą bowiem przekraczać ich wartość. Można to opisać w protokole, który będzie stanowił podstawę zaliczenia należności do kosztów. Jak stanowi art. 23 ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f. (oraz art. 16 ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.p.), dokument ten powinien wskazywać, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty. Tak więc podatnik powinien, chociaż w przybliżeniu, określić koszty, jakie musiałby ponieść, gdyby chciał dochodzić swoich należności na drodze sądowej. Może tu wziąć pod uwagę także wydatki na obsługę prawną, i to nie według stawek urzędowych, ale w wysokości "rynkowej"".

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego; Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), wydał w dniu 21 stycznia 2009 r. interpretację indywidualną nr ILPB3/423-694/08-3/DS, w której uznał stanowisko za prawidłowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość, wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić ją skutecznie w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu wyrażonego w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 21 stycznia 2009 r. nr ILPB3/423-694/08-3/DS nie można uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.p.), nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Artykuł 16 ust. 2 u.p.d.o.p. stanowi z kolei, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

Analiza przywołanych przepisów prowadzi do wniosku, że zasadą generalną jest brak możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne. Od tej zasady został jednak przewidziany wyjątek, który pozwala zaliczyć do kosztów podatkowych wierzytelności odpisane jako nieściągalne, które uprzednio były zarachowane jako przychody należne i ich nieściągalność została udokumentowana w określony sposób.

Wśród sposobów udokumentowania nieściągalności wierzytelności, obok dokumentów wydanych przez organy państwa (sąd, organ postępowania egzekucyjnego) ustawodawca dopuścił możliwość potwierdzenia nieściągalności przez samego podatnika. Ograniczył jednak tę możliwość do najmniejszych wierzytelności, tj. takich których kwota jest równa bądź niższa od przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych związanych z jej dochodzeniem. Celem tej regulacji jest umożliwienie podatnikom zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych, w stosunku do których koszty uzyskania dokumentów określonych w art. 16 ust. 2 pkt 1 i 2 u.p.d.o.p. przewyższałyby kwotę wierzytelności.

W przypadku zaliczenia do kosztów nieściągalnej wierzytelności na podstawie protokołu, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.p., decydujące znaczenie ma właściwe ustalenie limitu, który zależy od przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych związanych z dochodzeniem wierzytelności, do wysokości którego wartość wierzytelności odpisanej jako nieściągalna, może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu. Im wyższe kwoty przewidywanych wydatków procesowych i egzekucyjnych zostaną przyjęte przez podatnika, tym wyższy będzie limit pozwalający na zaliczenie do kosztów podatkowych wierzytelności nieściągalnych. Dlatego niezwykle ważne jest aby limit ten nie był ustalany dowolnie, na podstawie wartości, które nie są skalkulowane w oparciu o stosowne przepisy.

Jednocześnie należy wskazać, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają definicji legalnej pojęcia "kosztów procesowych i egzekucyjnych". Takiej definicji nie zawierają również inne akty prawne. Jednakże, biorąc pod uwagę literalne brzmienie art. 16 ust. 2 pkt 3 nie można przyjąć, że pojęcie to powinno być interpretowane szeroko, w sposób pozwalający na uwzględnienie wszystkich potencjalnych wydatków związanych z dochodzeniem wierzytelności. Dlatego zasadnym jest odniesienie się wyłącznie do pojęć i stawek procesowych zawartych m.in. w:

W świetle powyższych przepisów za przewidywane koszty procesowe należy uznać całokształt możliwych do poniesienia przez wierzyciela kosztów, wynikających z przepisów k.p.c., w związku z ewentualnym, procesowym dochodzeniem wierzytelności. Będą to zarówno koszty procesu, określone w art. 98 § 2 i 3 k.p.c., jak i koszty egzekucyjne (przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań, w tym do postępowania egzekucyjnego, do którego mają odpowiednio zastosowanie przepisy art. 98 § 2 i 3 k.p.c.) oraz wszystkie inne wydatki związane bezpośrednio z ewentualnym procesem. Zgodnie z art. 98 § 2 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego. Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (art. 98 § 3). Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy (art. 98 § 4 k.p.c.).

Jednocześnie należy podkreślić, iż to podatnik powinien w przybliżeniu określić koszty, jaki musiałby ponieść, gdyby chciał dochodzić swoich należności na drodze sądowej. Należy uwzględnić wydatki na obsługę prawną, ale tylko takie, które odnoszą się do czynności prawnych niezbędnych do dochodzenia wierzytelności przed sądem, w wysokości wynikającej z ww. regulacji prawnych, tj. w oparciu o stosowne przepisy regulujące wysokość opłat pobieranych przez radców prawnych lub adwokatów za czynności wykonywane przez nich w postępowaniu sądowym.

Powyższe stanowisko znajduje również oparcie w orzecznictwie sądów administracyjnych, m.in. w wyroku NSA z dnia 17 stycznia 2014 r. sygn. II FSK 239/12, w którym sąd stwierdził "że przy wykładni pojęcia "kosztów procesowych i egzekucyjnych" zawartego w art. 16 ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.p. należy odwoływać się do zasad określonych w k.p.c. Pozwala to bowiem ujednolicić zasady ustalania przewidywanych kosztów procesowych i egzekucyjnych eliminując element dowolności. Nie do zaakceptowania bowiem jest sytuacja, gdyby w zależności od cen stosowanych przez poszczególne kancelarie prawnicze w danym regionie Polski jedni podatnicy nieściągalne wierzytelności o tej samej wartości mogliby zaliczyć w koszty uzyskania przychodu, a inni nie. Mogą przecież także istnieć znaczne różnice w poziomie cen usług prawniczych nawet w tej samej miejscowości. Gdyby zatem bezrefleksyjnie zaaprobować stanowisko Skarżącej to mogłaby ona w sposób dowolny powołując się na stosowane ceny rynkowe w uproszczony sposób (protokół) odnosić w koszty nieściągalne wierzytelności.".

W związku z tym, stanowisko Spółki należało uznać za nieprawidłowe.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).