D2-443/147/2004 - Opodatkowania umowy zlecenia i umowy o dzieło po 1 maja 2004 r.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordyncja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) w odpowiedzi na złożone w dniu 22.10.2004 r. zapytanie - informuje o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego następująco:

Przedmiotowe zapytanie dotyczy: opodatkowania umów zleceń podatkiem VAT po 1 maja 2004 r. w myśl ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535).

W rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Artykuł 15 ust. 2 powyższej ustawy zawiera definicję działalności gospodarczej, która dla potrzeb podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne, oraz rolników, także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie w myśl art. 15 ust. 3 ustawy o VAT za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie uznaje się czyności:

1.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz. 176, ze zm.);

2.wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy;

3.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

W art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. Nr 14, poz. 176, ze zm.) ustawodawca wymienił m.in. przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej (...).

A zatem, czynności wykonywane osobiście na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło nie wykazują cechy samodzielności, gdy ukształtowany umową stosunek prawny pomiędzy zleceniodawcą i zleceniobiorcą reguluje warunki wykonywania zleconych czynności, warunki wynagrodzenia i odpowiedzialność zleceniodawcy. Zachodzi tu bowiem stosunek prawny, który wykazuje cechy właściwe dla stosunku pracy, takie jak osobiste świadczenie oraz przejęcie odpowiedzialności zlecającego. Odpowiedzialność ta dotyczy przede wszystkim odpowiedzialności w zakresie ryzyka gospodarczego i odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe jako płatnika podatku dochodowego. Wobec obowiązujących zasad regulujących opodatkowanie czynności wykonywanych na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło należy stwierdzić, że opodatkowanie tych czynności zależeć będzie każdorazowo od warunków zawieranych umów.

Jeżeli na podstawie umowy zlecenia Podatnik (zleceniodawca) przejmie odpowiedzialność w zakresie należności podatkowych, to w powyższym przypadku wykonywanie czynności przez zleceniobiorcę na podstawie takiej umowy zlecenia lub umowy o dzieło nie będzie stanowić samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej, a w związku z tym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Przy czym należy zwrócić uwagę, iż to nie Podatnik odpowiada za prawidłowe ustalenie i zakwalifikowanie czynności wykonywanych na jego rzecz przez zleceniobiorców. Sytuacja prawno-podatkowa każdego z nich może być inna, a w związku z tym zleceniobiorca musi ocenić na gruncie przepisów podatkowych, czy stał się podatnikiem podatku VAT.

W związku z powyższym, w sytuacji gdy czynności wykonywane przez zleceniobiorcę mieszczą się w granicach przychodu zgodnie z brzmieniem art. 13 pkt 2-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jednocześnie spełnione zostaną kumulatywnie warunki, o których mowa powyżej, wówczas nie znajdzie zastosowania przepis zawarty w art. 15 ust. 1, co oznacza, iż nie stanie się zleceniobiorca w tym zakresie podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku natomiast niespełnienia któregokolwiek z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług przychody z tytułu usług zlecenia podlegają opodatkowaniu przedmiotowym podatkiem.

Interpretacji udzielono wg stanu prawnego na dzień wydania przedmiotowego pisma.